warsztat architekta
49
abc specjalisty
wzrostu insulinoodporności i cukrzycy oraz otyłości [3].
Co więcej, potwierdzono zależność pomiędzy krótko-
wzrocznością u dzieci a zbyt małą ekspozycją na światło
naturalne [5].
Ponieważ natężenie światła słonecznego uzależnione jest od
pory dnia, roku oraz pogody, to w placówkach oświatowych,
w których wielokrotnie zajęcia odbywają się w porze wieczor-
nej, stosuje się dodatkowe oświetlenie sztuczne. Prawidłowo
zaprojektowane powinno być jak najbardziej zbliżone do
naturalnego oraz realizować trzy podstawowe potrzeby
człowieka związane z widzeniem, jakimi są: wydolność
wzrokowa, komfort widzenia oraz bezpieczeństwo [6, 7].
Wydolność wzrokowa to jakość widzenia określana np. za
pomocą dokładności i szybkości wykonywania czynności
przy danym oświetleniu. Przez komfort widzenia rozumie
się zdolność rozróżniania szczegółów bez nadmiernego
zmęczenia wzroku. Dobre samopoczucie osób wykonują-
cych pracę przy jednoczesnej prawidłowej jej realizacji są
warunkami oświetlenia zapewniającego wygodę widzenia [7].
Natomiast oświetlenie bezpieczne to takie, które gwarantuje
bezpieczeństwo poruszania się i funkcjonowania w miejscu
oświetlanym światłem sztucznym.
oświetlenie
Jolanta Malinowska-Borowska
w szkołach
Szkoła odgrywa bardzo ważną rolę w życiu uczniów.
Jest to miejsce, w którym poza domem rodzinnym
dziecko spędza najwięcej czasu, dlatego panujące
tam warunki powinny być sprzyjające dla zdrowia
młodych ludzi [1]. Na wszystkich etapach edukacji
kluczowe jest zapewnienie środowiska nauczania
sprzyjającego zdrowiu, a oświetlenie stanowi jeden
z elementów kształtujących to środowisko [2].
Dla człowieka najkorzystniejsze jest oświetlenie naturalne
pochodzące ze Słońca. Pełny rozkład widmowy światła
słonecznego ma znaczenie nie tylko dla zdolności widzenia,
lecz przede wszystkim dla wewnętrznego zegara biolo-
gicznego i rytmu okołodobowego organizmu [3]. Jego
natężenie w pomieszczeniach jest bardzo niskie w porów-
naniu do światła mierzonego w pełnym słońcu (130 000 lx),
a nawet w cieniu (15 000 lx) [4]. Oświetlenie elektryczne
nie zastąpi światła słonecznego, zwłaszcza w aspekcie funk-
cjonowania zegara biologicznego i uwalniania melatoniny.
Ograniczony czas przebywania w warunkach naturalnego,
słonecznego promieniowania wywołuje deficyt witaminy D
i prowadzi do chorób sercowo-naczyniowych, miażdżycy,
1.
Oprawy rastrowe ułożone
w przejściach między rzędami
ławek, równolegle do linii okien,
ułatwiają współpracę światła
sztucznego z dziennym i zapo-
biegają powstawaniu olśnień,
fot.
Jolanta Malinowska-
1
-Borowska
adiunkt w Zakładzie
Toksykologii i Ochrony
Zdrowia w Środowisku
Pracy SUM, członek
KT 157 ds. Zagrożeń
Fizycznych w Środowisku
Pracy PKN, autor
publikacji o szkodliwych
czynnikach fizycznych
w placówkach
oświatowych
