warsztat architekta
abc specjalisty
39
jakość powietrza w szkole
Wdrożenie tego rozwiązania pozwala na zmniejszenie ilości
energii potrzebnej na ogrzanie powietrza wentylacyjnego
szczególnie w czasie, gdy pomieszczenie nie jest użytkowane,
np. w godzinach nocnych.
Zalecenia poprawiające jakość powietrza w szkole
Poprawę jakości powietrza wewnętrznego w istniejących szko-
łach zapewnić można jedynie przez modernizację systemu wen-
tylacji, istotną zwłaszcza w aspekcie termomodernizacji budyn-
ków. Wymuszone w czasie przerw otwieranie okien i drzwi
jest niewygodne, powoduje przeciągi i napływ zewnętrznych
zanieczyszczeń oraz hałasu ulicznego. Zastosowanie wentylacji
mechanicznej wymaga nakładów inwestycyjnych, jednak tylko
taki system pozwala kontrolować mikroklimat w pomieszczeniu.
Należy pamiętać, że zapewnienie odpowiednich warunków
sprzyjających zdrowiu, dobremu samopoczuciu oraz aktyw-
nemu przyswajaniu wiedzy przez uczące się dzieci i młodzież
jest najważniejsze i leży w interesie wszystkich. Poszukiwanie
oszczędności nie może wpływać na pogarszanie jakości powie-
trza. Konieczne jest także wprowadzenie jednolitej regulacji
prawnej, dotyczącej parametrów powietrza w budynkach szkol-
nych, i zwiększenie świadomości skutków złej jego jakości.
Rozwiązanie to, pomimo umożliwienia napływu powietrza
do pomieszczeń, nie podnosi jednak skuteczności wentylacji
naturalnej w okresach bezwietrznych (stężenie CO
2
nadal
przekracza 1500 ppm).
Usprawnienie wentylacji uzyskuje się przy montażu nawiew-
ników powietrza oraz wentylatorów wywiewnych na zakoń-
czeniach istniejących przewodów wentylacji grawitacyjnej.
Możliwe jest też zastosowanie systemu wentylacji hybrydo-
wej, łączącego działanie wentylacji naturalnej z mechaniczną
wywiewną (wentylatory wywiewne uruchamiane są jedynie
w przypadku niewystarczającego działania wentylacji natural-
nej). Taki system jest stosunkowo łatwy w wykonaniu, ale ma
pewne wady. Rozszczelnienie obudowy okien może powodo-
wać wzrost hałasu przenikającego do pomieszczeń i umożliwić
napływ zanieczyszczeń pyłowych. Należy się również liczyć
z ewentualnym wystąpieniem lokalnych przeciągów spowo-
dowanych bezpośrednim napływem zimnego powietrza do
sal szkolnych.
Tych wad pozbawiony jest system wentylacji mechanicznej
nawiewno-wywiewnej. Jej zastosowanie daje możliwość bar-
dzo dużego wpływu na środowisko wewnętrzne sal szkol-
nych. Przede wszystkim do pomieszczenia nawiewane jest
powietrze podgrzane. Systemy takie mogą być wyposażone
w urządzenia do odzysku ciepła oraz w filtry zapewniające
odpowiednią czystość świeżego powietrza. Dodatkowo wen-
tylacja mechaniczna, pracująca w systemie ze zmienną ilością
powietrza, pozwala na dostosowanie intensywności wymiany
powietrza do liczby osób przebywających w pomieszczeniu.
Ma to znaczenie, gdy ulega ona dużym zmianom, podobnie jak
w salach lekcyjnych. W przypadku takiego rozwiązania stosuje
się regulatory sterowane stężeniem CO
2
. Taki system pozwala
zmniejszyć średni strumień powietrza nawiewanego do sal lek-
cyjnych o ok. 30%, przy utrzymaniu tak samo wysokiej jakości
powietrza w czasie trwania lekcji, jak w wariancie z wentylato-
rami o stałej wydajności.
W przypadku istniejących budynków instalacje nawiewno-
-wywiewne z centralnym przygotowaniem powietrza będą
trudne do zrealizowania. Dlatego dobrym rozwiązaniem mogą
być indywidualne systemy z wykorzystaniem kompaktowych
central wentylacyjnych.
Słusznym posunięciem może być także zastosowanie recyr-
kulacji powietrza. Powietrze wywiewane z pomieszczenia
jest mieszane z odpowiednią ilością powietrza zewnętrzne-
go, filtrowane i nawiewane powtórnie do pomieszczenia.
4
5. R. Górny, „Biologiczne czynniki
szkodliwe: normy, zalecenia i pro-
pozycje wartości dopuszczalnych”,
„Podstawy i Metody Oceny Środowiska
Pracy” 3 (41)/2004.
6. H. Gutarowska, „Przegląd
metod oceny zanieczyszczenia
mikrobiologicznego powietrza”,
w: „Problemy jakości powietrza
wewnętrznego w Polsce 2001”, pod
red. T. Jędrzejewskiej-Ścibak, J. Sowy,
Warszawa 2002.
7. J. Łubkowska, J. Kowalewski,
„Zanieczyszczenie chemiczne
powietrza w budynkach przeznaczo-
nych dla dzieci, na tle ogólnego zanie-
czyszczenia powietrza wewnętrzne-
go”, w: „Problemy jakości powietrza
wewnętrznego w Polsce 2001”, pod
red. T. Jędrzejewskiej-Ścibak, J. Sowy,
Warszawa 2002.
8. PN-ISO 6242-2:1999
„Budownictwo. Wyrażanie wymagań
użytkownika. Wymagania dotyczące
czystości powietrza”.
9. PN-EN 12599:2013-04
„Wentylacja budynków. Procedury
badań i metody pomiarowe
stosowane podczas odbioru instalacji
wentylacji i klimatyzacji”.
10. PN-EN ISO 9972:2015-10
„Cieplne właściwości użytkowe budyn-
ków. Określanie przepuszczalności
powietrznej budynków. Metoda
pomiaru ciśnieniowego z użyciem
wentylatora”.
11. Zarządzenie Ministra Zdrowia
i Opieki Społecznej z dnia 12 marca
1996 r. w sprawie dopuszczalnych
stężeń i natężeń czynników szkodli-
wych dla zdrowia, wydzielanych przez
materiały budowlane, urządzenia
i elementy wyposażenia w pomiesz-
czeniach przeznaczonych na pobyt
ludzi (M.P. 1996 nr 19, poz. 231).
