Placówki Medyczne 2016
63
nia napięcia, port RJ45 (dostęp do sieci LAN/internetu), port kart CFast
lub inny fizyczny nośnik do zapisu, port DB9 lub inny (wejście RS485),
zabezpieczenie antyprzepięciowe RS485 oraz zasilanie 230 V.
Systemy monitoringu gazów medycznych zwykle mogą rejestrować zda-
rzenia na kartę CF/SDHC lub inny nośnik (min. 32 GB) w formie teks-
towej oraz szyfrowanych plików PDF (możliwość wyciągnięcia karty
bez wyłączania urządzenia), a także mają „backup danych” na bie-
żąco z urządzenia do serwera zewnętrznego przez SSL VPN. Ponadto,
dostęp do serwera przez internet pozwala na przeglądanie, przeszu-
kiwanie i pobieranie zarchiwizowania danych, przesyłanie alarmów
poprzez SMS lub e-mail, raportowanie uszkodzonych urządzeń na linii
RS485 oraz samego inteligentnego systemu, zarówno z zewnętrznego
serwera, jak i samego urządzenia. Serwer i urządzenie muszą mieć
bramkę SMS i MTA do wysyłania poczty e-mail. Omawiany system
monitoringu gazów medycznych ma również możliwość przedstawienia
stanu instalacji na poszczególnych oddziałach szpitala w formie wizu-
alizacji 2D, która wskazuje alarmy kliniczne i eksploatacyjne zgodnie
z normą ISO 7396-1 oraz miejsce ich wystąpienia.
x x x
Bezpieczeństwo instalacji – normy, kompetencje
wykonawców, serwisy eksploatacyjne
Restrykcyjne normy
Zharmonizowane z dyrektywą normy precyzyjnie formułują, co należy
zrobić, jakich materiałów i urządzeń użyć, aby można było uznać insta-
lację za wykonaną zgodnie z jej zaleceniami. Wszystkie elementy
w instalacji gazów medycznych występują jako odrębne wyroby
medyczne, np.:
• źródła gazów medycznych – klasa IIa/IIb,
• rury i łączniki – klasa IIa,
• strefowe zespoły kontrolne i samodzielnie występujące zawory –
klasa IIb,
• sygnalizacja – klasa IIb,
• jednostki zaopatrzenia medycznego i punkty poboru – klasa IIb.
Aby wytwórca mógł użyć aprobaty CE do wykonania kompletnego
systemu instalacji gazów medycznych, musi spełnić definicję wytwórcy
z ustawy o wyrobach medycznych.
Normy opisujące system rurociągowy dla gazów medycznych narzucają
również system kontroli na poszczególnych etapach realizowania
prac. Liczba czynności sprawdzających, jakie należy wykonać, nie-
omalże przypomina procedury używane w przemyśle lotniczym. Pozor-
nie wydaje się to zbędne, jednak jeżeli zdamy sobie sprawę, że nie-
zauważony w porę poważny błąd może stać się przyczyną groźnego
w skutkach wypadku, zaczynamy rozumieć intencje, jakie przyświecały
twórcom przepisów. Problem został dostrzeżony po kilku tragicznych,
zakończonych śmiercią pacjentów, wydarzeniach, które miały miej-
sce w europejskich szpitalach. Komisja Europejska zajęła się sprawą,
przejrzano obowiązujące w tym względzie przepisy, szczególnie pod
kątem bezpieczeństwa, zasięgnięto opinii praktyków, dodano kilka
nowych wymagań i po zatwierdzeniu opublikowano w formie obligato-
ryjnych norm.
x x x
Kompetencje wykonawców
Należy o nich pamiętać szczególnie przy odbiorze prac, ponieważ
nadal zdarza się, że instalacje gazów medycznych realizowane są przez
osoby do tego niepowołane, a co istotniejsze, bez należytego poszano-
wania obowiązujących w tym przedmiocie przepisów. Wynika to z braku
świadomości zarówno po stronie kierownictwa szpitali, jak i wykonaw-
ców. W przypadku tych drugich można po części to zrozumieć – jeżeli
bowiem ktoś układa instalacje c.o. z rur miedzianych, to może być
przekonany, że równie dobrze poradzi sobie z systemem rurociągowym
do gazów medycznych i nie jest mu potrzebna specjalistyczna wiedza
w tym względzie. Jednak brak znajomości prawa po stronie zarządza-
jących nie zwalnia ich z odpowiedzialności za skutki montażu instalacji
przez niedoświadczone i nieuprawnione osoby.
Warto sobie uświadomić, że system rurociągowy do gazów medycznych
podlega takim samym regulacjom, jak każdy inny wyrób medyczny.
Trudno sobie wyobrazić, aby szpital zakupił np. stół operacyjny bez
odpowiednich dokumentów dopuszczających do obrotu, ale już insta-
lacja gazów medycznych, często w tym samym obiekcie, bywa dziełem
„złotej rączki”. Abstrahując od jakości wykonania, która w tym przy-
padku (choć nie zawsze) może być niezadowalająca, rodzi to ogromne
fot. INMED-Karczewscy
Fot. 11. Widok aparatury kontrolnej w szafce zaworowo-informacyjnej dla 6 gazów
fot. INMED-Karczewscy
Fot. 12. Urządzenie do monitoringu gazów medycznych
fot. INMED-Karczewscy
Fot. 13. Wizualizacja alarmów w szpitalu
