Transport w placówce służby zdrowia
68
x x x
Identyfikacja pacjentów
Ramy prawne opisujące sposób identyfikacji pacjentów zostały uregu-
lowane w ustawie o działalności leczniczej. Zgodnie z treścią art. 36
ust. 3–6 przywołanego aktu prawnego:
3. pacjentów szpitala zaopatruje się w znaki identyfikacyjne;
3a. w przypadku uzasadnionym stanem zdrowia pacjenta kierownik może
podjąć decyzję o odstąpieniu od zaopatrywania tego pacjenta w znak
identyfikacyjny, a informację w tym zakresie (wraz z podaniem przyczyn
odstąpienia) zamieszcza się w dokumentacji medycznej pacjenta;
4. przepisu ust. 3 nie stosuje się do osób pozbawionych wolności oraz
pacjentów szpitala lub oddziału psychiatrycznego;
5. znak identyfikacyjny, o którym mowa w ust. 3, zawiera informacje
pozwalające na ustalenie: 1) imienia i nazwiska oraz daty urodzenia
pacjenta, 2) w przypadku noworodka urodzonego w szpitalu – imienia
i nazwiska matki, płci i daty urodzenia dziecka ze wskazaniem roku, mie-
siąca, dnia oraz godziny i minuty w systemie 24-godzinnym, a w przy-
padku noworodka urodzonego z ciąży mnogiej także cyfry wskazujące
na kolejność rodzenia się – dane te zostają zapisane w sposób uniemoż-
liwiający identyfikację pacjenta przez osoby nieuprawnione;
6. minister do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia:
1) warunki, sposób i tryb zaopatrywania pacjentów w znaki identyfika-
cyjne, 2) sposób postępowania w razie stwierdzenia braku znaków iden-
tyfikacyjnych pacjentów szpitala – kierując się potrzebą zapewnienia
identyfikacji pacjentów i ich bezpieczeństwa oraz koniecznością posza-
nowania ochrony danych osobowych.
Aktem wykonawczym wydanym na mocy upoważnienia ustawowego,
regulującym analizowaną kwestię, jest Rozporządzenie Ministra Zdro-
wia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie warunków, sposobu i trybu
zaopatrywania pacjentów szpitala w znaki identyfikacyjne oraz sposobu
postępowania w razie stwierdzenia ich braku
12
. Zgodnie z treścią § 3
ww. rozporządzenia znak identyfikacyjny umieszcza się na opasce oraz
w indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta. Uszczegółowieniem
wskazanego przepisu jest § 4, który stanowi, że:
1. opaskę zakłada się na nadgarstek pacjenta, a w przypadku gdy jest
to niemożliwe albo niewskazane ze względu na przebieg procesu lecze-
nia – na kostkę nogi;
2. w przypadku noworodka opaskę zakłada się na oba nadgarstki,
a gdy jest to niemożliwe albo niewskazane ze względu na przebieg pro-
cesu leczenia – na obie kostki nóg albo na nadgarstek i kostkę nogi;
3. opaska powinna być zapięta w sposób zapewniający jej utrzymanie się
na nadgarstku lub kostce nogi pacjenta w trakcie jego pobytu w szpitalu.
Z powyższych zapisów wynika, iż aktualnie brak jednoznacznych
mechanizmów czy też jednolitych standardów określonych w przepi-
sach prawa służących do prawidłowej identyfikacji pacjenta, czyli takiej,
która pozwala z jednej strony na poszanowanie jego prawa do ochrony
danych osobowych, a z drugiej na minimalizację przypadków pomyłek,
co do osoby chorego. Dostrzeżona luka powoduje, że w niektórych pla-
cówkach ochrony zdrowia znak identyfikacyjny pacjenta zamieszczony
na opaskach zawiera takie informacje, jak: imię, nazwisko pacjenta,
numer księgi głównej oraz kod kreskowy. Brak jednolitych standardów
w tym obszarze może mieć negatywne konsekwencje nie tylko w aspek-
cie ochrony danych osobowych, ale przede wszystkim dla bezpieczeń-
stwa życia i zdrowia pacjentów.
Po przybyciu do szpitala chory otrzymuje numer identyfikacyjny umiesz-
czony np. na bransoletce, którą nosi na przegubie ręki podczas całego
pobytu w placówce. System GS1 przewiduje numer dla danego
pacjenta, który służy jego identyfikacji. Nosi on nazwę Globalnego
Numeru Relacji Usługowej (GSRN, ang.
Global Relation Service Num-
ber – Subject of Care
). Może być stosowany do rozpoznawania usługo-
biorcy w kontekście relacji usługowej. Stanowi on niepowtarzalny i jed-
noznaczny numer identyfikacyjny dla usługodawcy do przechowywania
danych związanych z usługą lub usługami świadczonymi na rzecz usłu-
gobiorcy. GSRN jest kluczem dostępu do informacji przechowywa-
nych w systemach komputerowych lub referencyjnych przesyłanych za
pośrednictwem dokumentów elektronicznych. Może on służyć do iden-
tyfikacji relacji usługowych w procesie przyjęcia do szpitali, lub pacjen-
tów w celu weryfikacji tożsamości bądź odnotowywania należności itp.
Numer GSRN składa się z prefiksu organizacji krajowej GS1, numeru
usługodawcy, indywidualnego numer usługobiorcy oraz cyfry kontrolnej,
gwarantującej poprawność numeru. Całość zaś poprzedza tzw. Identyfi-
kator Zastosowania (IZ) 8018, który oznacza, że numer GSRN dotyczy
pacjenta (rys. 1, fot. 3).
GSRN stanowi odnośnik do kartoteki chorego i pozwala personelowi
medycznemu na ciągłe monitorowanie rodzaju schorzeń oraz metod
leczenia. Ta wiedza, w połączeniu z informacjami na temat aktualnego
pobytu pacjenta, dzięki skanowaniu jego numeru oraz numerów lokali-
zacyjnych oddziałów, pozwala personelowi medycznemu w bardziej efek-
tywny sposób planować usługi świadczone na rzecz chorych, zracjonali-
zować czas personelu, jak i poprawić poziom wykorzystania sprzętu.
fot. zasoby własne ILiM
Fot. 2. Przykład numeru identyfikacyjnego GIAI w postaci kodu kreskowego GS1-128
rys. zasoby własne ILiM
Rys. 1. Przykładowy numer GSRN w kodzie kreskowym GS1-128
Fot. 3. Przykładowy numer GSRN umieszczony na opasce na ręku pacjenta
fot. zasoby GS1
