Placówki Medyczne 2016
65
Transport w placówce służby zdrowia
Doniesienia medialne na temat szpitala w Pucku, w którym aktual-
nie nie ma windy, pozwalającej na sprawne poruszanie się pomiędzy
kondygnacjami budynku oraz oddziałami, stanowiły asumpt do szer-
szej analizy zagadnienia dotyczącego wymogów prawnych, technicz-
nych i organizacyjnych, odnoszących się do tzw. logistyki w placówkach
służby zdrowia. Pacjenci we wskazanym obiekcie zamiast korzystać
z dźwigów osobowych są przenoszeni przez noszowych
1
. Takie rozwiąza-
nie oczywiście nie tylko nie sprzyja usprawnieniu transportu medycznego
w szpitalu, ale przede wszystkim może mieć negatywne konsekwen-
cje dla zdrowia i życia pacjentów oraz personelu. Przywołane informa-
cje tym bardziej zaskakują, że placówki medyczne miały czas do dnia
31 grudnia 2012 r. na dostosowanie techniczne i zapewnienie chorym
możliwości korzystania z windy
2
. Przedmiotem niniejszego artykułu będą
wybrane zagadnienia prawne, techniczne i organizacyjne odnoszące się
do transportu pacjentów wewnątrz placówki służby zdrowia.
x x x
Wymogi prawne
Podmioty prowadzące działalność medyczną zobligowane są do speł-
nienia szeregu wymogów zarówno w zakresie organizacyjnym, jak rów-
nież technicznym. Podstawowym aktem prawnym, regulującym warunki
techniczne, jakim powinny odpowiadać szpitale, jest ustawa z dnia
7 lipca 1994 r. Prawo budowlane
3
oraz z dnia 15 kwietnia 2011r.
o działalności leczniczej
4
, a także akty wykonawcze, do których przede
wszystkim zalicza się:
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w spra-
wie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszcze-
nia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą
5
,
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie
6
.
x x x
Rodzaj sprzętu
Podstawowym zadaniem każdej placówki służby zdrowia jest świadcze-
nie usług medycznych na rzecz pacjentów w celu poprawy ich zdro-
wia, czyli realizacja procesów o charakterze medycznym. Jednak poza
tym istnieje szereg działań wykonywanych w ramach placówki służby
zdrowia, które co prawda nie mają charakteru stricte medycznego, ale
wspierają proces leczenia chorego i warunkują prawidłowy przebieg
hospitalizacji. Są one bardzo często niewidoczne dla pacjenta i dotyczą
logistyki w placówkach służby zdrowia, czyli „zarządzania procesami
przemieszczania dóbr lub usług oraz działaniami wspomagającymi te
procesy w systemach gospodarczych”
7
. Jednym z nich jest transport,
który może być związany zarówno z przemieszczaniem pacjentów, jak
i materiałów, wspierających proces hospitalizacji, np. produktów lecz-
niczych lub wyrobów medycznych. Bogaty rynek medyczny obejmuje
szereg urządzeń i wiele rodzajów sprzętu wykorzystywanego w sze-
roko rozumianym transporcie medycznym wewnątrz placówki służby
zdrowia. Analiza wybranych ofert w zakresie przedmiotowego sprzętu
pozwala wyspecyfikować jego rodzaj w zależności od celu i miejsca
zastosowania.
W przypadku wielokondygnacyjnych placówek służby zdrowia kluczowe
są rozwiązania dźwigowe, służące transportowi pacjentów pomiędzy
piętrami. Konstrukcja dźwigu jest uzależniona od wysokości budynku,
natomiast wielkość powinna być dostosowana do transportu chorych
w pozycji leżącej, np. na specjalistycznych wózkach, o których mowa
w dalszej części artykułu.
Jednym z wartych uwagi zagadnień z obszaru logistyki w placówkach
służby zdrowia są uregulowania dotyczące funkcjonowania wind. Aktu-
alnie obowiązujące przepisy wykonawcze, odnoszące się do szczegó-
łowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urzą-
dzenia podmiotu świadczącego działalność leczniczą
8
, nie zawierają
bowiem postanowień nakładających wprost obowiązek montażu takich
dźwigów. Niemniej jednak w przypadku placówek służby zdrowia, nale-
żących do kategorii obiektów użyteczności publicznej
9
, zastosowanie
znajduje także Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwiet-
nia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowia-
dać budynki i ich usytuowanie
10
. To właśnie na jego podstawie wszyst-
kie placówki opieki zdrowotnej, mające dwie lub więcej kondygnacji
nadziemnych, należy wyposażyć w dźwig osobowy. Bowiem zgodnie
z brzmieniem § 54 ust. 1 przywołanego rozporządzenia: „Budynek uży-
teczności publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek
zamieszkania zbiorowego niebędący budynkiem koszarowym oraz
każdy inny budynek mający najwyższą kondygnację z pomieszcze-
niami przeznaczonymi na pobyt więcej niż 50 osób, w których różnica
poziomów posadzek pomiędzy pierwszą i najwyższą kondygnacją nad-
ziemną, niestanowiącą drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomo-
wym, przekracza 9,5 m, a także mający dwie lub więcej kondygnacji
nadziemnych budynek opieki zdrowotnej i budynek opieki społecznej
należy wyposażyć w dźwig osobowy”.
Przechodząc do analizy kolejnego zagadnienia, warto wskazać, że
w grupie sprzętu służącego transportowi pacjentów można wyróżnić
sprzęt dla osób niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich, tj. pod-
nośniki pionowe oraz transportery schodowe. Podnośniki pionowe są
w stanie podnieść osobę niepełnosprawną na wysokość 3 m. Instala-
cja urządzenia tego typu wymaga odpowiedniego przygotowania miej-
sca montażu, jak również wykonania tzw. podszybia lub odpowied-
nio zbrojonej płyty betonowej, służącej posadowieniu podnośnika.
Prawo budowlane ściśle reguluje zasady instalacji takiego urządze-
nia. Dodatkowo, istnieje wymóg stosowania oddzielnej linii do zasila-
nia tego typu podnośników, jak również dysponowania odpowiednim
zabezpieczeniem na wypadek braku energii elektrycznej (m.in. hamu-
lec oraz zjazd awaryjny). Ze względu na duży udźwig, sięgający często
400 kg, podnośnik spełnia również funkcję windy towarowej. Osoby
niepełnosprawne, poruszające się na wózkach inwalidzkich, mogą
Transport w placówce
służby zdrowia – wybrane
zagadnienia
mgr Anna Gawrońska-Błaszczyk
główny specjalista w Centrum Standaryzacji,
Instytut Logistyki i Magazynowania
mgr Lucyna Łuczak-Noworolnik
radca prawny, Kancelaria Radcy Prawnego
Lucyna Łuczak-Noworolnik; doktorant WPiA,
Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
