Placówki Medyczne 2016
71
Bezpieczeństwo użytkowania urządzeń podlegających dozorowi technicznemu
Obiekty budowlane placówek medycznych dysponują urządzeniami,
które służą jako wyposażenie techniczne budynków. Zgodnie z Rozpo-
rządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w spra-
wie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie, do wyposażenia technicznego obiektów należy zaliczyć
m.in. instalacje: zimnej i ciepłej wody, grzewczą, gazową, elektryczną
i urządzenia dźwigowe. To wyposażenie techniczne może stwarzać
zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska
poprzez: rozprężanie cieczy lub gazów znajdujących się pod ciśnie-
niem różnym od atmosferycznego, wyzwolenie energii potencjalnej
bądź kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograni-
czonym zasięgu bądź rozprzestrzenianie się materiałów niebezpiecz-
nych podczas ich magazynowania lub transportu. Nad takimi urzą-
dzeniami sprawują dozór techniczny wyspecjalizowane jednostki:
Urząd Dozoru Technicznego, Transportowy Dozór Techniczny i Woj-
skowy Dozór Techniczny, które działają na podstawie Ustawy z dnia
21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (DzU z 2015 r. poz.
1125 j.t.). Szczegółowy wykaz urządzeń objętych dozorem technicz-
nym znajduje się w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 grud-
nia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających
dozorowi technicznemu (DzU 2012 nr 0, poz. 1468).
Ze względu na szybki postęp techniczny i bardzo dużą różnorodność
urządzeń podlegających kontroli może się zdarzyć, że użytkownik nie
ma pewności, czy konkretne urządzenie powinno odpowiadać przepi-
som ustawy o dozorze technicznym. W takim przypadku należy zgło-
sić się z zapytaniem do właściwej terenowo jednostki dozoru tech-
nicznego o jego kwalifikację. Jest to bardzo istotne ze względu na
fakt, że, zgodnie z art. 14 ustawy o dozorze technicznym, urządze-
nia mogą być użytkowane tylko na podstawie decyzji zezwalają-
cej na eksploatację, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru
technicznego. Warunkuje ją badanie techniczne, wykonywane przez
inspektora dozoru technicznego, które stanowi podstawową gwaran-
cję bezpieczeństwa.
Użytkownik uczestniczy w badaniu jako strona, a inspektor dozoru
technicznego przekazuje informacje o stanie urządzenia i ewentualne
sugestie dotyczące dalszej bezpiecznej eksploatacji. Ponadto, inspek-
tor jest zobowiązany dać wytyczne w zakresie bezpiecznej i prawidło-
wej eksploatacji urządzenia podlegającego dozorowi technicznemu.
Użytkownicy bardzo często w takich przypadkach korzystają z dar-
mowych konsultacji technicznych, co jest uzasadnione ze względu na
duży stopień zagrożenia związany z eksploatacją lub modernizacją
urządzeń podlegających dozorowi technicznemu.
x x x
Urządzenia ciśnieniowe
Wśród urządzeń ciśnieniowych kontroli podlegają te, w których znaj-
dują się ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego.
Przy obiektach medycznych są to głównie autoklawy służące do stery-
lizacji narzędzi medycznych i agregaty sprężonego tlenu. W przypadku
zbiorników bezciśnieniowych, dozór techniczny obejmuje te przezna-
czone do magazynowania materiałów niebezpiecznych.
W większych obiektach, takich jak szpitale, które nie są podłączone
do miejskich sieci grzewczych i dysponują własnymi kotłowniami, pod
dozorem technicznym znajdują się także kotły grzewcze.
Zgodnie z § 3.1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych
dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciś-
nieniowych „przed przystąpieniem do eksploatacji urządzenia, eksplo-
atujący pisemnie zgłasza urządzenie do organu właściwej jednostki
dozoru technicznego w celu uzyskania decyzji zezwalającej na jego
eksploatację”. Do zgłoszenia należy dołączyć dwa egzemplarze doku-
mentacji zawierającej:
• opis techniczny urządzenia (o tym, co powinien on zawierać mówi
§ 4 wspomnianego wcześniej rozporządzenia),
• dokumenty dostarczone przez wytwórcę wraz z urządzeniem
ciśnieniowym,
• rysunek urządzenia ciśnieniowego z podaniem nominalnej i mini-
malnej grubości ścianek głównych elementów,
• instrukcję eksploatacji.
Dodatkowo, o ile ma to zastosowanie:
• schemat instalacji z zaznaczeniem lokalizacji urządzenia, osprzętu
zabezpieczającego, ciśnieniowego oraz źródeł zasilania,
• plan usytuowania urządzenia ciśnieniowego z uwzględnieniem roz-
mieszczenia sąsiednich urządzeń lub budynków,
• opis osprzętu zabezpieczającego wraz z jego dokumentacją.
Przedłożona dokumentacja posłuży do założenia danemu urządzeniu
książki rewizyjnej, której jeden egzemplarz zostanie przekazany użytkow-
nikowi, a drugi umieszczony w archiwum Urzędu Dozoru Technicznego.
Przed wydaniem pierwszej decyzji zezwalającej na eksploatację, inspek-
tor UDT musi sprawdzić przedstawioną dokumentację i zidentyfikować
urządzenie, co oznacza weryfikację, czy dokumentacja, jaką otrzymał
wraz ze zgłoszeniem, odpowiadają danemu urządzeniu, a następnie
Bezpieczeństwo użytkowania
urządzeń podlegających
dozorowi technicznemu
Zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych
(PKOB: klasa 1264) placówki medyczne to budynki szpi-
tali i zakładów opieki medycznej. Zalicza się do nich: bu-
dynki instytucji świadczących usługi medyczne, chirurgicz-
ne i pielęgnacyjne, sanatoria, szpitale długoterminowego
lecznictwa oraz psychiatryczne, przychodnie, poradnie,
żłobki, ośrodki pomocy społecznej dla matki i dziecka,
szpitale kliniczne, więzienne i wojskowe, budynki przezna-
czone do termoterapii, wodolecznictwa, rehabilitacji, sta-
cje krwiodawstwa, laktaria, kliniki weterynaryjne, budynki
instytucji ochrony zdrowia świadczące usługi zakwate-
rowania, z opieką lekarską i pielęgniarską dla ludzi star-
szych, niepełnosprawnych itp.
mgr inż. Wojciech Piłatowicz
główny specjalista,
Wydział Urządzeń Transportu Bliskiego,
Urząd Dozoru Technicznego
mgr inż. Joanna Szewczyk
Wydział Urządzeń Ciśnieniowych,
Urząd Dozoru Technicznego
