84
Bramy wielkogabarytowe do hal przemysłowych
Bramy wielkogabarytowe wykonuje się najczęściej według pro-
jektu opracowanego specjalnie dla danego obiektu. Pod wzglę-
dem sposobu otwierania część z nich to analogiczne rozwiązania
jak w przypadku standardowych bram przemysłowych, np. segmen-
towych, rolowanych czy przesuwnych. Zazwyczaj mają one wzmoc-
nioną konstrukcję oraz specjalnie dobrane parametry, spełniające
wysokie wymagania dla konkretnej realizacji. Bramy wielkogaba-
rytowe powinny charakteryzować się dźwiękochłonnością, dobrą
izolacyjnością cieplną oraz wysoką odpornością na napór wiatru.
Ze względu na znaczne wymiary i ciężar wyposaża się je w nieza-
wodne napędy elektryczne, co znacznie zwiększa ich funkcjonalność
oraz poprawia bezpieczeństwo użytkowania. Na rynku są także bramy
tzw. hangarowe, do zamykania otworów o bardzo dużych wymiarach,
które stosuje się głównie w obiektach przemysłu wojskowego, lotni-
czego lub stoczniowego. Oczywiście nie ma przeszkód, by wykorzystać
tego typu rozwiązania w halach przemysłowych innych branż, gdzie
konieczne jest zaprojektowanie tak dużych bram.
x x x
Parametry bram wielkogabarytowych
Bramy wielkogabarytowe zazwyczaj przeznaczone są do pracy w trud-
nych warunkach, muszą być więc odporne na błoto, brud, pył, wilgoć,
ekstremalne temperatury, korozję i uszkodzenia mechaniczne.
Najlepiej zatem, by miały jak najmniej części ruchomych i mini-
malne wymagania w zakresie konserwacji. Trzeba je tak zaprojekto-
wać i wykonać, by były trwałe, niezawodne oraz zapewniały najwyż-
szy poziom bezpieczeństwa i sprawny dostęp do obiektów. Powinny
być szczelne (gwarantują to np. wielopunktowe ryglowanie, systemy
uszczelek), niewrażliwe na śnieg, deszcz, a także odporne na mróz
(zwłaszcza napędy i torowiska dolne – możliwe jest podgrzewanie tych
elementów). Właściwości bramy w zakresie odporności na przenikanie
wody opadowej klasyfikowane są według zasad podanych w normie
PN-EN 12425:2002. Na przykład dla bramy klasy 2. ciśnienie próbne
wynosi 50 Pa. Oznacza ono różnicę ciśnień pomiędzy jedną a drugą
stroną całkowicie zamkniętej bramy. Jest ona szczelna, gdy w takich
warunkach po działaniu natrysku wodnego przez 20 minut nie wystę-
puje przenikanie wody. Do klasy 3. będzie należeć brama, przez którą
woda nie przenika przy ciśnieniu próbnym >50 Pa. Według ww. normy
to wyjątkowy przypadek, gdyż sposób działania natrysku wodnego
ustalają indywidualnie między sobą producent i klient/użytkownik.
Większość bram wielkogabarytowych o konstrukcji stalowej lub alumi-
niowej jest ocieplana np. warstwą styropianu, pianki poliuretanowej,
poliestrowej bądź wełny mineralnej. Maksymalne wartości współ-
czynnika U
k max
określają przepisy poszczególnych państw. W Polsce
podane są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
W załączniku do ww. rozporządzenia – „Wymagania izolacyjności
cieplnej i inne wymagania związane z oszczędnością energii” –
ujęto wartości współczynnika przenikania ciepła m.in. dla bram
w budynkach produkcyjnych. Zależą one od temperatury oblicze-
niowej t
i
w pomieszczeniu, zgodnie z § 134 ust. 2. rozporządzenia
lub określanej indywidualnie w projekcie technologicznym.
Współczynnik U
k max
powinien wynosić 1,4 W/(m
2
K) dla t
i
> 16ºC;
3 W/(m
2
K) – przy 8ºC < t
i
≤
16ºC; natomiast przy t
i
≤
8ºC nie ma
konkretnych wymagań. Ważne są także przepuszczalność powie-
trza (klasa zgodnie z PN-EN 12426) oraz izolacyjność akustyczna
(według z PN-EN 717-1), zwłaszcza w przypadku hal produkcyj-
nych, w których generowany jest wysoki poziom hałasu. Ww. para-
metry są uwzględniane podczas projektowania, ale często ich
wymagane wartości nie tylko dobiera się ze względu na koniecz-
ność spełnienia norm i przepisów, lecz także dopasowuje do
potrzeb i warunków występujących przy danej realizacji.
Najistotniejszym parametrem bram wielkogabarytowych (i hangaro-
wych), wynikającym m.in. z dużej powierzchni pancerza, jest odpor-
ność na obciążenie wiatrem. Dlatego muszą mieć one odpowied-
nio sztywną konstrukcję i specjalne zabezpieczenia na napór wiatru.
Norma PN-EN 12424:2002P „Bramy. Odporność na obciążenie
wiatrem. Klasyfikacja” podaje klasy odporności na obciążenie wia-
trem (tab. 1), która została zdefiniowana jako „zdolność bramy do
przeciwstawienia się parciu wiatru”. Parcie wiatru natomiast to siła
nacisku wywierana na powierzchnię, wyrażona w paskalach.
Bramy zewnętrzne powinny być zaprojektowane dla przewidywanej
różnicy ciśnień, jakim mogą być poddane, i badane na specjalnym sta-
nowisku, które oddziałuje na weryfikowaną bramę ustaloną wartością
ciśnienia. Przedstawione klasy podają ciśnienie dodatnie. Obciążenie
ssące lub przeciwny jego kierunek należy określać jako klasę ujemną,
np. obciążenie wiatrem o wartości 300 Pa, przyłożone do wewnętrznej
powierzchni bramy, powinno być wykazane jako klasa – 1.
Ponadto norma PN-EN 12444:2002 „Bramy. Odporność na obciąże-
nie wiatrem. Badania i obliczenia” dopuszcza również wykonanie
Bramy wielkogabarytowe
do hal przemysłowych
W obiektach przemysłowych, w których przewidziano bardzo
duży otwór wjazdowy, stosuje się bramy wielkogabarytowe
wykonywane zazwyczaj w oparciu o indywidualny projekt.
Sposób otwierania bramy i jej elementy składowe dobiera
się ściśle według potrzeb użytkownika. Elastyczność
producentów w zakresie stosowanych rozwiązań
technicznych pozwala dopasować do warunków nie tylko
wymiary bramy czy podział na sekcje, lecz także materiały
do wytworzenia konstrukcji oraz pokrycia, które zapewnią
spełnienie pożądanych parametrów.
mgr inż. Dorota Czernek
Tab. 1. Klasy odporności na obciążenie wiatrem dla bram
Klasa
odporności
0
1
2
3
4
5
Ciśnienie
[Pa]
nie określa
się
300
450
700
1000
>1000*
Prędkość
[km/h]
80
97
121
145
>145*
Prędkość
[m/s]
22
27
34
40
>40*
*odporność określona szczególnymi wymaganiami obiektu lub pomieszczenia
