29
Hale Przemysłowe 2016
www.sita-bauelemente.pl
PATRON
TEMATU
Sita Bauelemente GmbH
wielkość natężenia opadu atmosferycznego jest porównywalna lub
taka sama. Przeczą temu m.in. wielokrotnie występujące w ostat-
nich latach skrajne warunki pogodowe – od susz po bardzo obfite
deszcze. Dodatkowo sprawę komplikują inne czynniki, takie jak:
wiatr, który może przyczyniać się do nierównomiernego rozdziału
wody w zlewniach i zasysanie powietrza przez wpusty, co w konse-
kwencji zakłóca pracę układu podciśnieniowego. Należy brać pod
uwagę także usytuowanie dachu względem innych obiektów lub
przeszkód mogących mieć wpływ na nierównomierne napełnia-
nie się przewodów. Ograniczeniem jest także brak możliwości łącze-
nia w jeden system dachów o różnych współczynnikach spływu oraz
zebranie wody z połaci znajdujących się na różnych wysokościach
za pomocą tego samego pionu. Bardzo ważne jest zatem precyzyjne
określenie wartości obliczeniowych, założeń projektowych i wykona-
nie kalkulacji.
x x x
Budowa systemu
Istotą pracy systemu jest podciśnienie wytworzone wewnątrz insta-
lacji, dlatego wszystkie jego elementy muszą być szczelnie połą-
czone – elektrooporowo lub poprzez zgrzewanie płytami grzew-
czymi. Do wykonania orurowania należy zastosować specjalne rury
z polietylenu o dużej gęstości (PE-HD), który jest podatny na tego
typu obróbkę termiczną. Niestety cechuje go wysoki współczynnik
rozszerzalności liniowej 0,2 mm/m°C, przez co przewodów wykona-
nych z tego materiału nie powinno się montować w halach przemy-
słowych, gdzie wysokie temperatury towarzyszące procesom pro-
dukcyjnym mogą wywoływać znaczne deformacje i wzrost naprężeń
elementów instalacji. PE-HD został sklasyfikowany w zakresie odpor-
ności ogniowej jako B2 (według DIN 4102). Należy pamiętać, że
w obiektach użyteczności publicznej często wymagana jest klasa A.
W takich miejscach powinno się stosować orurowanie z żeliwa.
Łączenie wpustów, rur i kształtek w systemie tradycyjnym jest o wiele
prostsze, a ich scalanie odbywa się za pomocą standardowych połą-
czeń kielichowych, co w znacznym stopniu ogranicza pracochłon-
ność przedsięwzięcia. Dodatkowo materiał (PVC), z którego wyko-
nane są elementy instalacji grawitacyjnej, jest znacząco tańszy od
tworzywa PE-HD. Ponadto, z uwagi na fakt, że układ podciśnie-
niowy pracuje dynamicznie (w czasie wystąpienia podciśnienia na
elementy oddziaływują siły osiowe i poprzeczne), konieczne jest rów-
nież zamocowanie instalacji w szynach za pomocą punktów stałych
i przesuwnych. O ile system grawitacyjny również wymaga mocowa-
nia, to w przypadku układu podciśnieniowego konieczność stosowa-
nia szyn oraz usztywnień na krótszych odcinkach powoduje zwiększe-
nie nakładów pracy i materiałów, co podnosi koszt całej instalacji.
Wpusty
Jednym z głównych elementów systemów odwodnień stosowanych
na dachach płaskich są wpusty. Te przeznaczone do instalacji pod-
ciśnieniowej można rozpoznać po dodatkowym elemencie nad wlo-
tem do misy – jest to tzw. AirStop – pozioma nakładka, która przy
określonym spiętrzeniu wody zapobiega zassaniu powietrza. Porów-
nując wydajność takich elementów o średnicach DN 50 i 70 (naj-
częściej stosowane w układach podciśnieniowych) z wpustami
grawitacyjnymi o tożsamych wymiarach i przy analogicznych wyso-
kościach słupa wody, widać wyraźnie, że przyrost ich wydajności jest
dwu- lub trzykrotnie większy i dosyć szybko osiąga duże wartości
q
max,DN = 50
= 12 l/s i q
max,DN
= 70
= 20 l/s, które w zupełności wystar-
czają do odprowadzenia wód opadowych ze zlewni o powierzchni
nawet 650 m
2
. Jednak należy tutaj wspomnieć, że zgodnie z przepi-
sami i ze względów wykonawczych odległość między wpustami nie
powinna przekraczać 20 m. Ograniczenie to precyzuje, że maksy-
malna powierzchnia zlewni może osiągać 400 m
2
, mimo że system
jest w stanie odebrać większe ilości wody.
Prawie dwukrotnie większy przepływ wpustów podciśnieniowych, jak
również szybka dynamika przyrostu wydajności, są bezsprzecznymi
zaletami układu podciśnieniowego. Porównywalne średnice wpustów
tradycyjnych mają wydajność niższą o 20–40%. Oczywiście przy
większych średnicach ich wydajność wzrasta, ale wiąże się to rów-
nież z przyrostem słupa wody (dodatkowym obciążeniem konstruk-
cji dachu).
Należy zwrócić uwagę, że minimalna prędkość przepływu w pionie insta-
lacji podciśnieniowej musi wynosić v
min
= 2 l/s, dzięki temu pęcherzyki
Tab. 2. Maksymalne wydajności wpustów o średnicy 50 i 70 deklarowane przez
producentów systemów odwodnień dachów płaskich
DN
[mm]
Maksymalna
wydajnośćwpustu
podciśnieniowego
[l/s]
Maksymalna wydajność
wpustu grawitacyjnego
[l/s]
Wydajność wpustu
grawitacyjnego
w stosunku do
podciśnieniowego
50
12
6,8
57%
70
20
16
80%
Tab. 3. Maksymalne wydajności wpustów grawitacyjnych o średnicy 100 deklarowane
przez producentów systemów odwodnień dachów płaskich
Rodzaj wpustu
grawitacyjnego
Spiętrzenie
słupa wody
[mm]
Maksymalna
wydajność
[l/s]
Maksymalna powierzchnia
do odwodnienia
[m
2
]
Prosty DN 100
65
15
500
Skośny DN 100
65
20,6
687
fot. Sita Bauelemente
Fot. 2. Zestaw do odwadniania głównego według normy PN-EN 1253-2:2015-03 dachów
użytkowych i nieużytkowych w systemie podciśnieniowym
