080
Z:A
65 STYCZEŃ —LUTY 2019
Z:A
TEORIA
ESEJ EKOLOGICZNY
→ Nie tylko w ludzkiej
świadomości czy
wszechwiedzy Stwórcy,
ale także w zewnętrznej,
materialnej naturze
istnieje nieusuwalny,
nieprzemijający zapis
każdego dokonanego
czynu, każdego
wypowiedzianego słowa,
więcej –każdego życzenia,
celu i myśli,
które zrodziły się
w umyśle człowieka
śmiertelnego. ←
↳
GEORGE PERKINS MARSH, MAN AND NATURE;
OR PHYSICAL GEOGRAPHY AS MODIFIED
BY HUMAN ACTION, 1864
J
ęzyk modelu zrównoważonego (
sustainability
) jest
wyrafinowany, złożony i nieustannie ewoluuje.
Wdyscyplinachhumanistycznych, a także technicznych
i naukowych posługują się nim filozofowie, ekolodzy, socjolo-
gowie, ekonomiści, antropolodzy, biolodzy, historycy, chemicy,
fizycy, architekci, inżynierowie, politycy i – cowcale niemniej
ważne – hollywoodzkie gwiazdy. Jest to być może najpotęż-
niejsza droga wzajemnych wpływówmiędzy wiedzą a świata-
mi. Co więcej, wszystkie je obejmuje.
Jak się ten język zrodził i jak się rozwija? Etymologicznie-
rzecz biorąc,
sustainable
oznacza „trwały, podtrzymywalny”
1
.
Przyjęto jednak używać tego słowa do celniejszego i konkret-
niejszego określenia tego, co „jest zgodne z wymaganiami
zachowania zasobów środowiska”.
Patrząc historycznie, język tenma blisko 50 lat. Zastosowa-
no go po raz pierwszyw 1972 rokuw raporcie
Granice wzrostu
,
powstałymna zamówienie Klubu Rzymskiego. Do powszech-
nej świadomości przebiło się wyrażenie „zrównoważony roz-
wój”, użyte w Raporcie Brundtland, napisanym w 1987 roku
w ramach Światowej Komisji do spraw Środowiska i Rozwoju.
Od tamtej pory językmodeluzrównoważonego jestnieustannie
precyzowany i rozszerzany na nowe dziedziny. Jego złożoność
1
Słowo
sustainability
w kontekście ekologii trudno jednoznacznie
przetłumaczyć na polski; przyjęty w polskiej literaturze termin
„zrównoważenie” bądź „model zrównoważony” nie oddaje w pełni znaczenia
terminu angielskiego, gdzie
sustainability
to trwałość, podtrzymywalność–
ma zatem aspekt czasowy, którego w „zrównoważeniu” brakuje;
sustainable
–dający się podtrzymać lub utrzymać, trwały, trwający.
Sustainable development
–zrównoważony rozwój, ekorozwój (przyp. tłum.).
JĘZYK MODELU
ZRÓWNOWAŻONEGO
TEKST: PAOLO CRESCI
COPYRIGHT: DOMUS / PAOLO CRESCI
TŁUMACZYŁA: BARBARA GADOMSKA
ILUSTRACJE: ANDRZEJ SULIMA-SURYN
(Z KOLEKCJI WALDEMARA CZECHOWSKIEGO)
