078
Z:A
65 STYCZEŃ —LUTY 2019
Z:A
FELIETON
ZDANIEM ARCHITEKTA
N
iedawno miałemmożliwość rozmowy z parą szacow-
nych Brytyjczyków, którzy przekonywali mnie, ja-
kim dobrodziejstwem dla Wielkiej Brytanii będzie
Brexit. Z drugiej jednak strony wielu znajomychWyspia-
rzy –od czasu, gdy ich rodacy opowiedzieli się za wyjściem
z Unii Europejskiej – szuka wszelkich sposobów pozyskania
obywatelstwa państwa, które jest i pozostanie członkiem
ue. Bardzo przydatne w tym procesie okazuje się np. posia-
danie irlandzkich korzeni lub nieruchomości we Francji czy
wHiszpanii.
Co Brexit oznacza dla architektów? Wielu z nas osia-
dło wWielkiej Brytanii, a dzisiaj w obliczu nieodwołalnego
odłączenia się od zjednoczonej Europy stara się zalegalizo-
wać swój status zawodowy. W aspekcie prawnym kwe-
stię dostępu do zawodów regulowanych, w tym architekta,
w krajach ue regulują przepisy implementujące dyrekty-
wę 2005/36/we Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawo-
dowych do krajowego porządku prawnego krajów członkow-
skich. Do tej pory nasi rodacy, którzy w większości ukończy-
li uczelnie w Polsce, uzupełniali swoją praktykę zawodową
o stopień Part 3, a następnie po uzyskaniu stosownego za-
świadczenia w naszej Izbie mogli zostać wpisani na listę
Architects Registration Board
(arb) i w konsekwencji posłu-
giwać się tytułem architekta na terenie Wielkiej Brytanii.
Powstaje pytanie, co z uznawaniem kwalifikacji i do-
stępem do zawodów regulowanych w przypadku Brexitu
w opcji „no deal”. Z prognoz przedstawionych przez rząd
w Londynie wynika, że dyrektywa o wzajemnym uznawaniu
kwalifikacji nie będzie obowiązywać wWielkiej Brytanii.
BREXIT.
I CO DALEJ?
TEKST: BORYS CZARAKCZIEW
W związku z tym ten system nie będzie istnieć również
między pozostałymi państwami Europejskiego Obszaru
Gospodarczego (eog) i ZjednoczonymKrólestwem.
Z powyższych prognoz wynika również, że Zjednoczone
Królestwo zapewni osobom zawodowo przybywającym do
Wielkiej Brytanii z eog –po dacie Brexitu–możliwość ubie-
gania się o uznanie swoich kwalifikacji. Przyszłe procedu-
ry będą jednak różnić się od obecnych rozwiązań. Konkret-
ne mechanizmy i funkcjonalności związane z członkostwem
w ue, takie jak automatyczne uznawanie kwalifikacji lub
tymczasowy dostęp do działań regulowanych na podsta-
wie deklaracji, nie będą miały już zastosowania. Przewi-
duje się również, że systemwymiany informacji na ryn-
ku wewnętrznymUnii nie będzie już dostępny wWielkiej
Brytanii. Rząd brytyjski zapewnia, że we właściwym czasie
udostępni szczegóły nowych procedur, jednakże do tej pory
nie wskazał przewidywanego terminu ich określenia.
Obecnie władze informują, że wobec specjalistów z ob-
szaru eog, którzy otrzymali już decyzję o uznaniu swoich
kwalifikacji wWielkiej Brytanii –decyzja ta się nie zmie-
ni i pozostanie ważna. Ci zaś, którzy złożyli wniosek o uzna-
nie kwalifikacji i do dnia Brexitu nie otrzymają decyzji, będą
mogli –według prognoz rządu brytyjskiego–wmiarę moż-
liwości podlegać dotychczasowym przepisom dyrektywy.
Natomiast specjaliści z obszaru eog, którzy nie rozpoczęli
jeszcze tej procedury, będą podlegać przyszłym ustaleniom,
opublikowanym przed dniemBrexitu.
Z kolei osoby posiadające brytyjskie kwalifikacje, któ-
re chcą uzyskać uznanie kwalifikacji w krajach eog, powin-
ny zapoznać się z polityką kraju przyjmującego. WPolsce
przepisami regulującymi powyższą kwestię są przepi-
sy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawo-
dowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz.U.
z 2016 r. poz. 1725, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 22 grud-
nia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych
nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
(Dz.U. z 2016 r. poz. 65, z późn. zm.). Wiadomo również, że
w związku z zagrożeniem potencjalnymBrexitemw opcji
„no deal”, wMinisterstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego
trwają obecnie prace nowelizacyjne ustawy.
Podsumowując, Brexit niestety będzie powodował kom-
plikacje w uznawaniu kwalifikacji architektów. Co gorsza,
dziś trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy
posiadany pełny dostęp do zawodu w Zjednoczonym
Królestwie wraz z dyplomem ukończenia polskiej uczel-
ni nadal będzie uprawniał do skorzystania z trybu ogólnego
dyrektywy o wzajemnym uznawaniu kwalifikacji i uzyska-
niu uprawnień w Polsce.
Bądźmy jednak optymistami. Chociaż wspomniany
już arb oraz Royal Institute of British Architects (riba)
zgłosiły swoje wystąpienie z Architects’ Council of Eu-
rope (ace), wciąż nie wiadomo co z European Network of
Architects’ Competent Authorities (enaca). A koniec marca
coraz bliżej… •
BORYS CZARAKCZIEW
ARCHITEKT IARP
wiceprezes ds. zagranicznych
Krajowej Rady IARP, prezes
zarządu GPP Grupa Projektowa
