Wymogi powszechnej dostępności przestrzennej placówek medycznych
32
• dobre warunki oświetlenia, w miarę możliwości naturalnego,
• dogodny kontakt z osobą w recepcji (m.in. wysokość blatu 90 cm,
pętla indukcyjna),
• dostępność automatycznej informacji wizualnej i głosowej,
• zapewnienie dotykowego modelu układu przestrzennego obiektu
(w większych budynkach).
Bardzo istotnym elementem jakości projektu placówki medycznej jest
sposób rozwiązania
poczekalni
, który zależy od wielkości i charakteru
obiektu. W mniejszych placówkach korytarz zwykle jest jednocześnie
poczekalnią. W większych natomiast właściwy funkcjonalnie układ to
pas miejsc siedzących, usytuowany pomiędzy dwoma ciągami ruchu,
stykającymi się z pasem kabin przebieralni, z których z kolei przecho-
dzi się do gabinetów lekarskich. Dla potrzeb osób poruszających się na
wózkach kabiny takie powinny mieć wielkość pozwalającą na swobodny
obrót wózka (koło o średnicy 150 cm).
x x x
Komunikacja wewnętrzna pozioma – korytarze
Jeżeli drzwi gabinetów i innych pomieszczeń otwierają się do wewnątrz,
to właściwa
szerokość korytarza
powinna pozwalać na poruszanie się
na wózkach inwalidzkich w obu kierunkach oraz na ustawienie miejsc
do siedzenia. Wystarczy zatem 270 cm (180 + 90), natomiast na krót-
kich odcinkach dopuszcza się minimalną szerokość równą 90 cm. Szcze-
gólną uwagę trzeba zwrócić na to, by przestrzeń manewrowa przed
drzwiami miała wymiary przynajmniej 150 x 150 cm, aby zapewnić swo-
bodne poruszanie się osobom na wózkach inwalidzkich. Minimalna
wysokość ciągów komunikacyjnych to 220 cm. Bardzo ważne są również
czytelne informacje dla pacjentów, np. tabliczki na drzwiach pomiesz-
czeń, także w alfabecie Braille’a – dla osób z dysfunkcjami wzroku.
x x x
Komunikacja wewnętrzna pionowa
Schody
(podobnie jak pochylnie) muszą być rozmieszczone w taki spo-
sób, aby nie zawężać minimalnej wymaganej przestrzeni komunikacyj-
nej (RMI § 293). W placówkach medycznych szerokość biegu schodów,
mierzona między poręczami, powinna wynosić 140 cm, a spocznika –
150 cm. By schody były wygodne i bezpieczne, wysokość stopni w biegu
powinna mieć 15 cm, a ich głębokość 60–65 cm (2h + s, gdzie h –
wysokość stopnia, s – jego głębokość). W jednym biegu może być 14
stopni. Istotne jest również wyprofilowanie stopni schodów tak, aby
zapobiegać zahaczaniu o nie tyłem buta przy schodzeniu oraz potyka-
niu się przy wchodzeniu. Pierwszy i ostatni stopień biegu winien mieć
krawędź oznaczoną pasem kontrastowym o szerokości 15 cm. Ponadto,
w odległości 50 cm od schodów trzeba wykonać pas ostrzegawczy
o szerokości 40 cm z płytek reliefowych. Należy pamiętać, że zastoso-
wanie schodów lub pochylni ruchomych nie zwalnia z obowiązku wyko-
nania schodów lub pochylni stałych (RMI § 67). Trzeba mieć na uwa-
dze, że schody przeznaczone do pokonywania wysokości większej niż
0,5 m powinny być wyposażone w balustrady lub inne zabezpiecze-
nia od strony przestrzeni otwartej. W budynkach użyteczności pub-
licznej poręcz musi się znajdować także od ściany i być ciągła wzdłuż
całego biegu schodów (poręcz wewnętrzna również na spocznikach).
W przypadku schodów wewnętrznych należy ją przedłużyć na początku
i końcu biegu schodów (jeśli nie są ciągłe) przynajmniej o 30 cm
poza ich bieg. Górna część poręczy musi znajdować się na wysokości
90–100 cm od przedniej krawędzi stopnia. Dobrze również zastosować
dodatkową poręcz na wysokości 75 cm (tak, jak w przypadku pochylni).
Jeśli szerokość biegu przekracza 4 m, konieczne jest zamocowanie
poręczy pośredniej (jedna co 4 m).
W placówkach medycznych wyposażonych w
dźwigi osobowe
wszyst-
kim użytkownikom należy zapewnić zarówno dojazd do nich z poziomu
terenu, jak i dostęp za ich pomocą na wszystkie kondygnacje użyt-
kowe. W budynku przeznaczonym na pobyt ludzi, w którym wymagane
jest użycie dźwigów, powinien znajdować się co najmniej jeden, służący
komunikacji ogólnej, a także w każdej wydzielonej części obiektu, przy-
stosowany do przewozu chorych na noszach i osób niepełnosprawnych.
Ponadto, dźwig towarowy nie może być traktowany jako część drogi
dostępu, chyba że jedynym zainstalowanym w budynku typem dźwigu
są osobowo-towarowe. W przypadku wbudowania lub dobudowania
dźwigu do istniejącego obiektu dopuszczalne jest umiejscowienie drzwi
przystankowych na poziomie spocznika międzypiętrowego, pod warun-
kiem, że zostanie zapewniony z niego dostęp do kondygnacji użytkowej
osobom niepełnosprawnym. Przestrzeń manewrowa przed wejściem
do dźwigu powinna mieć wymiary 150 x 150 cm, a odległość od drzwi
windy do przeciwległej ściany wynosić 160 cm.
Podstawowe wymiary dźwigu i wyposażenie zewnętrzne zapewniające
wygodne korzystanie osobom niepełnosprawnym:
• wymiary kabiny: 110 x 140 cm (drzwi na krótszym boku windy) oraz
120 x 150 cm (drzwi na dłuższym boku windy),
• zewnętrzny panel sterujący umieszczony na wysokości 0,8–1,2 m
ponad posadzką,
rys. K. Kowalski
Rys. 6. Wymiary recepcji umożliwiające wygodny podjazd dla wózka
rys. K. Kowalski (3)
Rys. 7. Przystosowane wymiary przedsionków
rys. K. Kowalski (2)
Rys. 8. Oznaczenia dotykowe przed schodami – płytki reliefowe: a – rozmieszczenie
guzków, b – umiejscowienie płytek reliefowych przy schodach
a)
b)
min. 67 cm
60 mm
60 mm
40 cm 60 cm
min. 30 cm
min. 150 cm
min. 150 cm
min. 150 cm
min. 150 cm
min. 120 cm
min. 120 cm
