34
Systemy tynków renowacyjnych
Czynnikiem inicjującym procesy destrukcyjne oraz powodującym
najwięcej zagrożeń dla obiektów budowlanych jest woda, pocho-
dząca z opadów deszczu, śniegu, mgły i gruntu. Zawiera ona
związki chemiczne, które w przypadku braku skutecznie działają-
cych hydroizolacji i/lub powłok ochronnych wnikają w konstrukcję
i na skutek dalszych reakcji chemicznych oraz zjawisk fizycznych
(zwłaszcza cykli zamarzania i odmarzania) powodują niszczenie
fundamentów, ścian czy sklepień (fot. 1).
Przy opracowywaniu technologii prac renowacyjno-naprawczych
każdy obiekt, a zwłaszcza zabytkowy, trzeba traktować indywi-
dualnie. Należy stosować wyroby, które będą dobrze współpra-
cowały z materiałem oryginalnym. Oznacza to, że np. do uzupeł-
niania spoin w ceglanej elewacji gotyckiego kościoła, secesyjnej
kamienicy i budynku z lat 50. ubiegłego wieku powinno się wyko-
rzystać zaprawy różniące się nie tylko parametrami fizykome-
chanicznymi, ale przede wszystkim składem (we współczesnym
budownictwie współpraca podłoża i materiału naprawczego/zabez-
pieczającego musi być także zapewniona, ale odnosi się ona do
innych materiałów i kryteriów).
Do najczęściej wykonywanych prac renowacyjnych zalicza się
odtworzenie izolacji poziomej (przeważnie metodą iniekcji) oraz
pionowej. Ich zrealizowanie w zawilgoconym i zasolonym murze
zapobiega jego dalszemu nasiąkaniu wodą i rozpoczyna proces
wysychania ścian, który jednakże powoduje krystalizację szkodli-
wych soli budowlanych na ich powierzchni. Nie zapobiegnie temu
zastosowanie przeciwwilgociowych tynków cementowych czy
wapiennych. Po pewnym czasie nastąpi ich odspojenie, prawdopo-
dobnie razem z warstwą zniszczonego przez sole muru (wapienne
wytrzymują zazwyczaj od kilku do kilkunastu miesięcy). Skutecz-
nym rozwiązaniem w takiej sytuacji będzie zastosowanie systemu
tynków renowacyjnych WTA.
x x x
Charakterystyka tynków renowacyjnych
Według WTA 2-9-04 tynkiem renowacyjnym nazwać można
wyrób zgodny z EN 998-1 (PN-EN 998-1:2012 „Wymagania doty-
czące zapraw do murów. Część 1: Zaprawa tynkarska”) i spełniający
wymogi cytowanej instrukcji. Nie ma natomiast bezpośrednio
sformułowanej klasyfikacji tynku jako renowacyjnego (R). Wymóg
badania na zgodność z tą normą jest obligatoryjny (formalny), zaś
o skuteczności tynku decydują zupełnie inne parametry i pozostałe
składniki systemu, o których ona nie wspomina.
W skład systemu tynków renowacyjnych wchodzą:
• obrzutka,
• tynk podkładowy wyrównujący podłoże,
• tynk podkładowy magazynujący sole,
• tynk renowacyjny.
Składnikami uzupełniającymi są:
• warstwy wygładzające,
• wymalowania.
Ww. norma opisuje tynk jako wyrób budowlany z uwagi na jego
podstawowe własności i parametry. Nie zawiera natomiast infor-
macji na temat zastosowań oraz ograniczeń w użyciu systemu
tynków renowacyjnych. Brak jest także wiadomości odnośnie
badań przeprowadzonych na etapie opracowywania samej
technologii prac.
x x x
Sposób działania tynku renowacyjnego
Tynk renowacyjny działa zupełnie inaczej niż zaprawy na spoi-
wach cementowych i wapiennych (wiążące zarówno hydraulicz-
nie, jak i powietrznie). Wchłania wilgoć znajdującą się w murze
i oddaje ją do otoczenia pod postacią pary wodnej, jednocześnie
magazynując w sobie skrystalizowane szkodliwe sole (rys. 1).
Dzięki temu, że strefa odparowania jest przesunięta do wnętrza
tynku, nie ma możliwości powstawania wykwitów na powierzchni
muru. Sole krystalizują się w porach, nie powodując widocznych
uszkodzeń do momentu zapełnienia porów. Przeciętną trwałość
tynku renowacyjnego szacuje się na 20–30 lat, czyli nieporówny-
walnie dłużej w stosunku do tradycyjnych zapraw. Aby właściwie
spełniał swoje funkcje, musi charakteryzować się ściśle określo-
nymi parametrami.
Systemy tynków renowacyjnych
fot. M. Rokiel
Fot. 1. Tradycyjne tynki położone na ścianie pokrytej skutecznie działającymi powłokami
wodochronnymi
mgr inż. Maciej Rokiel
Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa
ekspert
1.Tynk renowacyjnyWTA
2. Strefa krystalizacji soli
Rys. 1. Schemat działania tynku renowacyjnego
1
2
wilgoć i rozpuszczone
sole budowlane
wilgoć usuwana z muru
rys. M. Rokiel
