Izolacja pozioma i pionowa podczas renowacji obiektów zabytkowych
28
Na etapie projektu renowacji należy więc uwzględnić i zminima-
lizować następujące czynniki ryzyka:
• ilość przedostającej się wilgoci w przestrzeń muru oraz zdol-
ność iniektu do penetracji w kapilary w zależności od rodzaju
przegrody (od niej zależy rozstaw otworów iniekcyjnych),
• niejednorodność muru,
• sposób, w jaki preparat iniekcyjny przerywa podciąganie
kapilarne.
Głębokość penetracji zależy od rodzaju materiału, z którego
wykonany jest mur. Inaczej należy postępować, gdy przegroda
jest zbudowana ze starej, ręcznie lepionej cegły o otwartej
kapilarnie strukturze, inaczej zaś, gdy są to bloki zwartego
piaskowca. Producenci materiałów do iniekcji w kartach tech-
nicznych podają maksymalny rozstaw osiowy otworów, wyni-
kający z głębokości wnikania preparatu w mur. Z tego powodu
w przypadku wątpliwości czy nietypowych sytuacji dobrze jest
wykonać iniekcję próbną. Pozwoli ona określić głębokość pene-
tracji iniektu w ścianę i dobrać taki rozstaw otworów, który
zapewni szczelność przepony.
x x x
Metody osuszania przegród budynków i budowli
Istotnym etapem prac przygotowawczych do iniekcji jest wstępne
obniżenie wilgotności masowej całej przegrody i strefy iniekcji,
stosując osuszanie: naturalne, sorpcyjne, kondensacyjne, mikro-
falowe lub mieszane.
Proces naturalnego osuszania
przegród budowlanych jest zło-
żony i zależy zarówno od warunków cieplno-wilgotnościowych
wewnątrz oraz na zewnątrz budynków, jak i od rodzaju oraz
konstrukcji przegród. Ponadto skuteczność tego procesu uwa-
runkowana jest prędkością przepływu powietrza przy osuszanej
powierzchni. Można ją poprawić, np. za pomocą dmuchaw czy
wentylatorów lub poprzez spowodowanie przeciągu.
Metoda osuszania absorpcyjnego
polega na odbieraniu wilgoci
z powietrza przez pochłanianie jej za pomocą materiałów higro-
skopijnych. W tym celu używa się także osuszaczy powietrza,
których głównymi elementami są: obrotowy bęben (rotor) wraz
z zespołem napędowym, wentylatory, nagrzewnica powietrza,
filtr, obudowa oraz osprzęt.
Metoda ta opiera się na założeniu, iż poprzez znaczne wysusze-
nie powietrza w zawilgoconym obiekcie mury zaczną stopniowo
schnąć, oddając nadmiar wilgoci do osuszanego pomieszczenia.
Metoda osuszania kondensacyjnego
wykorzystuje zjawisko
kondensacji pary wodnej zawartej w powietrzu, które następuje
w kontakcie z ciałami o temperaturze niższej niż temperatura
punktu rosy. Osuszacze są wydajniejsze w wyższych temperatu-
rach i przy znaczniejszych wilgotnościach względnych powietrza
w pomieszczeniu.
Metoda osuszania kondensacyjnego ma na celu polepszenie
mikroklimatu wnętrza, a pośrednio także osuszenie samych
ścian. Jest zdecydowanie efektywniejsza i bardziej ekonomiczna
od naturalnego osuszania, dzięki wyeliminowaniu wymiany
powietrza w pomieszczeniu.
Osuszanie mikrofalowe
to jedna z najbardziej wydajnych
metod szybkiego osuszania i obniżania poziomu zawilgocenia
strefy iniekcji w szczególności budynków zabytkowych o dużej
masowej stateczności ścian oraz innych obiektów o znacznym
stopniu zawilgocenia. Stosowana jest także do denaturacji pleśni
i grzybów z powierzchni ścian.
Metoda mikrofalowa w środowisku wilgotnym polega na wyko-
rzystaniu zjawiska zamiany energii pola elektromagnetycznego
w obszarze promieniowania mikrofalowego (od 300 MHz do
300 GHz) na energię cieplną. Mikrofale wnikają do materiałów
nieprzewodzących (np. cegły, betonu) i rozchodząc się w nich,
ulęgają tłumieniu. Metoda ta jest szczególnie skuteczna w połą-
czeniu z osuszaniem powietrza wewnątrz pomieszczeń np.
metodą absorpcyjną.
Najbardziej efektywną formą usuwania wody z przegród jest
zastosowanie rozwiązań mieszanych, np. jednoczesne wykorzy-
stanie osuszaczy sorpcyjnych oraz metody mikrofalowej (gene-
ratory mikrofalowe wyprowadzają wodę zawartą w kapilarach
w kierunku lica przegrody, skąd odbierają ją osuszacze sorp-
cyjne). Wymaga to odpowiedniego zaprojektowania technologii
prac. Zalecana (a nawet konieczna) jest zatem konsultacja ze spe-
cjalistą lub skorzystanie z usług wykwalifikowanej firmy.
Osobną, ale bardzo istotną kwestią jest określenie, kiedy trzeba
zakończyć osuszanie. Prace tynkarskie i malarskie należy pro-
wadzić na podłożu o wilgotności maksymalnej rzędu 4–6%,
inne o charakterze wykończeniowym, np. układanie płytek czy
tapetowanie, wymagają 2–4%, a te z wykorzystaniem mate-
riałów gipsowych 1–2%. Posadzki zwykle wykonuje się, gdy
wilgotność podkładów betonowych nie jest wyższa niż 4–5%.
Niektóre prace wykończeniowe można przyspieszyć. Na zawil-
goconych i zasolonych murach możliwe jest stosowanie tzw. tyn-
ków renowacyjnych.
x x x
Izolacje strukturalne
Odtwarzanie izolacji hydrofobowych w przyziemiach budynków
istniejących wykonuje się wówczas, gdy dotychczasowe zabez-
pieczenia uległy degradacji lub nie zostały zrealizowane podczas
wznoszenia obiektu. Izolacje poziome lub pionowe zwane są
strukturalnymi, ponieważ ich aplikacja związana jest z ingeren-
cją w strukturę przegrody. Przy zastosowaniu specjalnych tech-
nik mogą być wykonywane także w murach warstwowych.
Izolacje tego typu dzieli się na:
• odtwarzane metodami mechanicznymi,
• chemiczne odtwarzane metodami iniekcyjnymi.
Izolacje wtórne odtwarzane mechanicznie
polegają na utwo-
rzeniu pasa izolacji przecinającego podciąganie kapilarne. Osiąga
się to poprzez mechaniczną ingerencję w przekrój poprzeczny
przegrody i założenie w niej specjalnych przekładek wykonanych
z laminatów z tworzyw sztucznych, pap bitumicznych, blach ze
stali chromowo-niklowej lub specjalnych zapraw cementowych
modyfikowanych polimerami, uniemożliwiających kapilarne
podciąganie wilgoci. W celu odtworzenia poziomych przepon
hydrofobowych stosuje się metody polegające na odcinkowym
podcinaniu muru lub na wciskaniu blach w spoiny przegrody.
Po odtworzeniu przepony poziomej konieczne jest ciśnieniowe
wypełnienie suspensjami cementowymi bruzd powstałych na
skutek podcinania muru. Ze względu na masywność przegród
w budynkach zabytkowych oraz konieczność zapewnienia statecz-
ności poszczególnych fragmentów konstrukcji (możliwość spęka-
nia ścian), metody mechaniczne mają znikome zastosowanie.
