18
Inspiracje architektoniczne
Kościół pasywny pw. św. Jana Pawła
na Równi Szaflarskiej wNowymTargu
Pierwszy kościół pasywny w Polsce powstał wNowymTargu w 2009 roku. Autorami
projektu sąTomasz Pyszczek i Marcin Stelmach z pracowni Architektura Pasywna
Pyszczek i Stelmach z Krakowa, a inicjatoremprzedsięwzięcia proboszcz parafii –
ks. Jan Karlak. Kościół jest pierwszymobiektem sakralnymw Europie wykonanym
w technologii budownictwa pasywnego w standardzie przyjętymprzez Passivhaus
Institut wDarmstadt. Strzelisty dach, okapy i niskie podcienia nawiązują do
tradycyjnego stylu kościołów drewnianych Podhala. Bryła budynku ukształtowana
została w taki sposób również po to, aby straty ciepła przez przegrody zewnętrzne
były jak najmniejsze. Konstrukcję ścian stanowi połączenie elementów żelbetowych
z wypełniającymi bloczkami silikatowymi. Dzięki bardzo dobrymmateriałom
termoizolacyjnymprzegrody zewnętrzne mają niski współczynnik przenikania
ciepła, wynoszący 0,1W/(m
2
K). Chronią też wnętrze obiektu przed przegrzaniem
w okresie letnim. Zestawy okienne – ramy, dwukomorowe zestawy szklane
i parametry ich profili dystansujących – mają całkowity współczynnik przenikania
ciepła na poziomie 0,79W/(m²K). Bardzo ważny jest też sposób zamocowania
okien do ścian i kolejnych zestawów, tzw. ciepły, trójstopniowy montaż.W celu
maksymalnego skrócenia czasu wychładzania obiektu w okresie zimowym, liczne
wyjścia wyposażono w obszerne wiatrołapy. Kościół ma zainstalowaną nawiewno-
-wywiewną wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła o wysokiej sprawności oraz
ogrzewanie podłogowe. Budynek może pomieścić ok. 500 osób i ma powierzchnię
1740 m
2
. Obiekt został nagrodzony w polskiej edycji konkursu ISOVER Energy
Efficiency Awards 2013.
fot. i wizualizacje: Architektura Pasywna Pyszczek i Stelmach (4)
Kościół Najświętszej Marii Panny na Zamku wMalborku
Kościół NMP wMalborku powstał w końcu XIII wieku, a w latach 1331–1343 został rozbudowany o nowe prezbiterium i znajdującą się pod nim kaplicę św. Anny. Podczas
II wojny światowej został w dużej mierze zniszczony, a podjęta w latach 60. odbudowa była jedynie częściowa. Aktualnie w zespole kościoła NMP trwają zakrojone na
szeroką skalę działania konserwatorskie i budowlane. Realizacja tej inwestycji jest możliwa dzięki środkom pozyskanymw ramach programu„Konserwacja i rewitalizacja
dziedzictwa kulturowego”MF EOG 2009-2014 i NMF 2009–2014. Prace rozpoczęły się w październiku 2014 roku i będą trwały do marca 2016. Renowacja ta stanowi
największe wyzwanie w historii Muzeum Zamkowego wMalborku. Ze względu na krótki termin realizacji projektu jednocześnie remontowany jest zespół pomieszczeń
kościoła NMP, kaplica św. Anny, Wieża Główna i Klesza oraz Domek Dzwonnika. W kościele NMP położona zostanie ceramiczna posadzka, a także odtworzone będzie
m.in. historyczne sklepienie oraz empora zachodnia wraz z cyborium, z wykorzystaniem zachowanych elementów oryginalnych. Na swoje miejsce, po wcześniejszej
konserwacji, wrócą kamienne figury z Kolegium Apostolskiego. Pracom konserwatorskim i miejscowej rekonstrukcji zostanie poddany detal architektoniczny. Sklepienie
oraz ściany odbudowane po zniszczeniach II wojny światowej będą pokryte cienkowarstwowymi tynkami (przecierką), natomiast ściany historyczne zarówno ceglane,
jak i tynkowane zostaną poddane konserwacji, tak aby ograniczyć ingerencję w ich strukturę do niezbędnego minimum. Pracami i badaniami konserwatorskimi objęta
będzie rzeźbiona Złota Brama z końca XIII wieku, stanowiąca główne wejście do kościoła, a także ceglana elewacja. Odtworzona ma być również ośmiometrowa figura
Madonny, która przed 1945 r. została umieszczona w niszy na elewacji wschodniej kościoła NMP i uległa zniszczeniu w trakcie działań wojennych. Realizacji prac będą
towarzyszyć wystawy, konferencje naukowe oraz publikacja okolicznościowych prac.
fot. materiały prasowe (4)
