Obiekty Sakralne 2015
powodujące jego silny i szybki rozkład na dużych powierzchniach. Zali-
czamy do nich: grzyb piwniczny (
Coniophora puteana
), in. gnilica mózgo-
wata; grzyb domowy biały (
Poria vaporiara
), znany pod nazwą jamkówka
pogięta; grzyb kopalniany (
Paxillus panoides
), określany także jako kro-
wiak łykowaty. Obniżają one wytrzymałość drewna sosnowego o 75%
po 6–9 miesiącach zagrzybienia;
• III – grzyby mniej szkodliwe w budynkach, groźniejsze zaś dla drewnia-
nych obiektów zlokalizowanych w otwartych przestrzeniach (mostków, słu-
pów itd.). Występują gniazdowo, wśród nich znajdują się: gmatwek dębowy
(
Daedalea quercina
); grzyb słupowy (
Gloeophyllum sepiarium
), in. niszczyca pło-
towa; wrośniak rzędowy (
Tremetes serialis
), znany jako jamkówka rzędowa
i hubczak różnobarwny (
Coriolus versicolor
), in. wrośniak różnobarwny;
• IV – grzyby mało szkodliwe, powodujące słaby, powierzchniowy roz-
kład drewna. Rozwijają się przy dużej wilgotności, a w przypadku jej
zmniejszenia szybko obumierają. Zaliczamy do nich: grzyb rozkładu sza-
rego (
Chaetomium globusom
), in. czuprynka kulista; grzyb składowy (
Peniop-
hora gigantea
); powłocznik gładki (
Corticium laeve
).
Środowisko, w którym może dojść do zagrzybienia charakteryzuje pod-
wyższona wilgotność drewna (25–40%), słaba wentylacja i zaciem-
nienie. Najgroźniejsze dla drewnianych konstrukcji w budowlach są
grzyby domowe z grupy pierwszej i drugiej (jednocześnie może wystą-
pić nawet kilka gatunków grzybów), powodujące rozkład brunatny
(popularnie nazywany zbutwieniem lub zmurszeniem). W jego wyniku
drewno traci wytrzymałość na ściskanie i zginanie, a jego masa obniża
się o ok. 75–90% w ciągu 6–9 miesięcy. Taki stopień degradacji ele-
mentów konstrukcyjnych dachu czy stropu może prowadzić do kata-
strofy budowlanej (fot. 2).
Przy tego rodzaju rozkładzie odczuwalny jest zapach stęchlizny grzybo-
wej, następuje zmiana barwy drewna, po kilku miesiącach pojawiają się
spękania wzdłuż i w poprzek włókien (pryzmatyczne), a następnie wysoka
kruchość budulca (oderwane fragmenty po uderzeniu łatwo rozcierają się
na proszek).
Jeden z najbardziej szkodliwych grzybów domowych – stroczek domowy
(
Serpula lacrymans
), rozwija się na każdym rodzaju drewna, powodując szybki
rozkład jego tkanki (zgniliznę brunatną – suchą) na dużych powierzchniach.
W celu poszukiwania pożywienia potrafi za pomocą sznurów grzybni prze-
rastać mury, np. ze zniszczonej murłaty na strychu może atakować suche
elementy konstrukcyjne stropu (deski podsufitki), a nawet futrynę okienną
znajdującą się na niżej położonej kondygnacji budynku.
Mniej szkodliwe dla drewna pod względem technicznym, ale znacznie
bardziej niekorzystne w aspekcie estetycznym i zdrowotnym są grzyby
fot. G. Basiński
Fot. 2. Polichromowana belka stropowa, która na skutek infekcji grzybów domowych utraciła właś-
ciwości mechaniczne; po odgrzybieniu murów i usunięciu porażonego elementu należy go odtwo-
rzyć wraz z malowidłami
REKLAMA
