Obiekty Rolnicze 2019
47
Podłogi szczelinowe w chlewniach
Podłogi te są rozpowszechnione zarówno w obiektach wytwarzających
kilka tysięcy sztuk żywca wieprzowego rocznie, jak i w tych o mniejszej
skali produkcji. Dotychczasowa ich popularność potwierdza szereg
korzyści, jakie przynosi wykorzystanie rusztów w chlewniach. Ułatwiają
one gromadzenie odchodów zwierzęcych, a także umożliwiają skuteczną
dezynfekcję, sprzyjając zachowaniu wysokiego standardu higieny oraz
ograniczają ryzyko szerzenia się chorób zakaźnych i inwazyjnych.
Odpowiednio zaokrąglone krawędzie oraz zabezpieczenia przeciwśliz-
gowe minimalizują ryzyko urazów, szczególnie kończyn zwierząt. Osiąg-
nięcie korzyści wynikających z zastosowania rusztów jest uwarunkowane
spełnieniem szeregu kryteriów, wśród których wymienia się rodzaj uży-
tego do ich budowy materiału i przestrzeganie wytycznych w zakresie
wymiarów roboczych elementów podłoża. Oprócz betonu do produkcji
podłóg ażurowych wykorzystuje się tworzywo sztuczne, żeliwo lub metal
powlekany plastikiem oraz włókno szklane, wyróżniające się wysoką
wytrzymałością i termoizolacyjnością.
Podłogi szczelinowe można stosować dla każdej kategorii świń. Najważ-
niejsze wymogi, jakie muszą być spełnione, dotyczą szerokości szczelin
i beleczek (tab. 1). Wynikają one z konieczności racjonalnego podej-
ścia do zachowania czystości (wdeptywanie odchodów w otwory przez
inwentarz żywy i spłukiwanie powierzchni wodą), a także komfortu prze-
bywających na podłożu zwierząt. Unia Europejska opracowała normy
technologiczne (omówione w dalszych partiach niniejszego tekstu) odno-
szące się do tych wymiarów. Ogólne zalecenia wskazują, że na beto-
nowych podłogach rusztowych należy utrzymywać wyłącznie świnie
o masie powyżej 30 kg, przy czym szerokość belek nie może być mniej-
sza niż 8 cm, a szczelin dla dorosłych tuczników nie powinna przekra-
czać 1,7 cm. Natomiast dla świń ważących więcej niż 125 kg szczeliny
mogą mieć szerokość 2,2 cm. Do wykonania posadzki z prętów stalo-
wych lub drutów łączonych przez spawanie, zgrzewanie bądź w inny
sposób wolno użyć wyłącznie elementów o średnicy 9 mm. Minimalny
stosunek powierzchni posadzki ażurowej do pełnej w kojcach dla tucz-
ników powinien wynosić 1:4. W przypadku rusztów betonowych produ-
cenci oferują wyroby w trzech przedziałach przeznaczonych dla danej
grupy technologicznej świń. W pierwszym (stosowany do odchowu pro-
siąt) pojedyncze ruszta mają zazwyczaj długość od 80 do 240 cm, sze-
rokość 42 cm, wysokość 7 cm, szerokość szczelin wynosi 13 lub 15 mm,
a powierzchni stąpania 5,5 lub 5,7 mm. Następna grupa betonowych
podłóg szczelinowych przeznaczona jest dla zwierząt będących w fazie
tuczu. Poprzez optymalne rozmieszczenie powierzchni stąpania (bele-
czek) i szczelin (10% pow. całkowitej) ten rodzaj rusztów może być sto-
sowany do końca procesu tuczenia. Szerokość szczeliny wynosi 17 mm,
a beleczki 8,3 mm, natomiast wysokość (7–12 cm) jest zależna od dłu-
gości, mieszczącej się w zakresie od 60 do 320 cm. Podłogi z ostatniej
grupy składają się z rusztów ze szczeliną wynoszącą 20 lub 22 mm.
Przeznaczone są do hodowli macior o ciężarze ciała do 250 kg. Można
je łączyć z wyrobami o innej szerokości szczelin, osiągając w ten sposób
większą czystość oraz higienę zwierząt na powierzchni chodzenia i w koj-
cach. Stosuje się je w chlewniach zarówno z podłogą pełną, jak i cał-
kowicie bądź częściowo szczelinową. Szerokość stąpania wynosi 8 cm,
a długość elementów mieści się w zakresie od 60 od 350 cm.
x x x
Budowa rusztu i jego cechy użytkowe
Do budowy opisanych powyżej podłóg rusztowych wykorzystuje się beton
o wysokiej klasie twardości – od B 45 do B 55 (odpowiadający normie
DIN C35/45). Proces technologiczny oraz konstrukcyjny elementów
Podłogi szczelinowe
w chlewniach
W praktyce hodowlanej wyróżnia się dwa podstawowe
systemy utrzymania trzody chlewnej – ściołowy
i bezściołowy. Specyfika ostatniego sprowadza się
do wykorzystania w chlewniach rusztowych podłóg,
dzięki którym realizuje się szereg celów związanych
z gromadzeniem odchodów, utrzymaniem czystości,
kształtowaniem mikroklimatu oraz zapewnieniem
dobrostanu zwierząt.
dr inż. Michał Boćkowski
specjalista ds. dobrostanu i technologii
utrzymania zwierząt
Tab. 1. Zalecenia dotyczące podstawowych wymiarów posadzek rusztowych w chlewni
Rodzaj
materiału
Kategoria
zwierząt
Masa zwierząt
[kg]
Szerokość materiału
lub beleczek
[mm]
Szerokość
szczeliny
[mm]
Beton
prosięta
7
≥
50
8
7–30
≤
15
świnie starsze
20–125
≥
80
≤
17
>125
≤
22
Tworzywo
sztuczne
prosięta
6–30
11
10
maciory
<350
Żeliwo
prosięta
6–30
maciory
<400
fot. M. Boćkowski
Fot. 1. Podłoga rusztowa betonowa w kojcu grupowym
fot. M. Boćkowski
Fot. 2. Podłoga ażurowa w chlewni służy zwierzętom niemal całe życie hodowlane
