42
Termoizolacje w budownictwie rolniczym
Różnice między budynkami inwentarskimi wynikają przede wszystkim
z odmienności gatunków utrzymywanych w nich zwierząt, technologii
produkcji i wymagań odnośnie mikroklimatu wnętrza. Ten ostatni
zależy od czynników m.in. takich jak temperatura, wilgotność i przepływ
powietrza, dopuszczalne stężenie gazów (NH
4
, CO
2
, H
2
S) czy zapylenie.
Spośród wymienionych czynników ogromny wpływ na dobrostan zwie-
rząt ma temperatura i wilgotność powietrza wewnątrz budynku, dlatego
odpowiednie ocieplenie zewnętrznych przegród budowlanych odgrywa
istotną rolę w procesie produkcyjnym.
Do najważniejszych (po fundamentach) elementów konstrukcji każdego
budynku, w tym inwentarskiego, należy dach, który ma chronić przed
czynnikami atmosferycznymi: wiatrem, deszczem, śniegiem i tempe-
raturą zewnętrzną, a jego konstrukcja (więźba dachowa) bezpiecznie
przenosić wszystkie obciążenia. Na zapewnienie zwierzętom odpowied-
nich warunków termicznych mają również wpływ pozostałe elementy
dachu: pokrycie, wewnętrzna warstwa izolacji cieplnej, która ma chro-
nić wnętrze budynku przed nadmiernym nagrzewaniem lub ochładza-
niem, oraz wykończeniowa wraz z paroizolacją.
Ze względu na zależność wymagań termicznych od rodzaju utrzymywa-
nych w budynkach zwierząt izolacyjność termiczną przegród zewnętrz-
nych, a szczególnie dachu, należy traktować indywidualnie.
x x x
Izolacyjność cieplna w budynkach inwentarskich
Obory
W przypadku budynków dla bydła wymagania dotyczące izolacyjności
termicznej przegród według standardów UE [1] są bardzo zróżnicowane
i uzależnione głównie od technologii chowu zwierząt. Najwyższe para-
metry cieplne muszą one spełniać w przypadku chowu uwięziowego
ze względu na brak możliwości swobodnego poruszania się zwierząt.
W pozostałych przypadkach budynki można podzielić na trzy kategorie
zależnie od zastosowanej w nich izolacji termicznej: nieizolowane, izolo-
wane w stopniu minimalnym oraz izolowane.
W budynkach z minimalną izolacją termiczną lub bez niej ociepla się
jedynie te części obiektu, które wymagają ochrony przed mrozem, przy
czym współczynnik przenikania ciepła U
c
powinien zawierać się w prze-
dziale 1,0–3,0 W/(m
2
K) (tab. 1), a także w razie potrzeby dogrzewania,
np. dojarnie, pomieszczenia do przechowywania mleka oraz służbowe
(dyżurka, szatnia, pomieszczenia biurowe) czy sanitariaty.
Według Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 2014 roku,
dotyczącego „Warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie”, minimalna izolacyjność poszczególnych
przegród powinna kształtować się następująco (t
i
– temperatura
wewnątrz przegrody/pomieszczenia):
• ściany zewnętrzne w pomieszczeniach przy t
i
³
16ºC:
U
c
£
0,23 W/(m
2
K),
• dachy w pomieszczeniach przy t
i
³
16ºC: U
c
£
0,18 W/(m
2
K),
• ściany zewnętrzne w pomieszczeniach przy t
i
£
8ºC:
U
c
£
0,90 W/(m
2
K),
• dachy w pomieszczeniach przy t
i
£
8ºC: U
c
£
0,70 W/(m
2
K).
Przytoczone dane dotyczą budynków obór izolowanych termicznie
w części produkcyjnej oraz wspomnianych pomieszczeniach technicz-
nych i socjalnych. W przypadku obiektów z termoizolacją w stopniu
minimalnym oraz bez niej powyższe dane z warunków technicznych
z 2014 r. będą odnosić się jedynie do pomieszczeń służbowych, socjal-
nych i technicznych (dojarnia), czyli takich, w których wymagana jest
temperatura t
i
³
16ºC lub t
i
£
8ºC.
Bydło bardzo dobrze znosi niskie temperatury przy zapewnieniu wilgot-
ności poniżej 80% (nie odbija się to negatywnie na produkcji mleka),
jednak powyżej 25ºC występuje ryzyko pojawienia się tzw. stresu ciep-
lnego, co objawia się dyszeniem, obniżeniem wydajności w pozyskiwa-
niu mleka, zwiększonym zapotrzebowaniem na wodę pitną (również do
ewentualnego zraszania zwierząt), a nawet możliwość upadków. Może
to się wiązać z dużymi stratami ekonomicznymi, niewspółmiernie więk-
szymi niż koszt wykonania izolacji termicznej połaci dachowej. Podwyż-
szanie się temperatury wewnątrz budynku spowodowane jest przepły-
wem energii cieplnej pochodzącej ze słońca przez nagrzewające się
przegrody zewnętrzne, oraz z wymiany powietrza poprzez wentylację.
Najbardziej narażoną na oddziaływanie promieniowania słonecznego
przegrodą jest dach i w zależności od koloru (zgodnie z prawem
Termoizolacje w budownictwie
rolniczym
Konieczność zastosowania odpowiedniego ocieplenia
przegród budynków kojarzy się zazwyczaj z ochroną przed
wychładzaniem wnętrza w okresie niskich temperatur. Jednak
dobrze zaprojektowana izolacja termiczna chroni wnętrze
budynku również przed nadmiernym wzrostem temperatury
w okresie letnim, co w przypadku obiektów inwentarskich
i przechowalniczych jest jeszcze bardziej istotne.
dr inż. Krzysztof Wiśniewski
Katedra Inżynierii Budowlanej,
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska
SGGW w Warszawie
Tab. 1. Typ budynku i poziom izolacji termicznej jego konstrukcji [1]
Typ budynku
Współczynnik przenikania
ciepła U
c
[W/(m
2
K)]
Założenia
Izolowany
<1,0
osiągana temperatura wewnętrzna
różna od zewnętrznej
Izolowany w stopniu
minimalnym
1,0–3,0
redukcja skraplania pary wodnej
i promieniowania słonecznego
Bez izolacji
>3,0
ochrona przed opadami i wiatrem
fot. K. Wiśniewski
Fot. 1. Szczelina wentylacyjna w dachu pokrytym płytami warstwowymi z rdzeniem
poliuretanowym
