Termoizolacje w budownictwie rolniczym
44
W celu dobrania optymalnej grubości izolacji termicznej należy wyko-
nać obliczenia charakterystyki energetycznej budynku inwentarskiego
i wybrać wariant o najniższym wskaźniku energii użytkowej EU lub
końcowej EK, a w przypadku modernizacji można dodatkowo wyko-
nać audyt energetyczny i wybrać wariant o najniższym czasie zwrotu
inwestycji. Z uwagi na specyfikę obliczeń wartości bilansowych należy
każdorazowo wyznaczyć ciepło pochodzące od zwierząt (niestety nie
ma odpowiednich wartości normowych, jak jest to w przypadku usta-
lania zysków wewnętrznych w budynkach mieszkalnych). Ilość ciepła,
jaką można pozyskać od zwierząt, zależy głównie od wieku, wielkości,
dopuszczalnej koncentracji itp.
x x x
Wymagania termoizolacyjne dla przechowalni
owoców i warzyw
Obiekty przechowalni owoców i warzyw różnią się przede wszystkim
pod względem wymagań termicznych i technologicznych, dlatego
należy je odpowiednio zaprojektować. Konstrukcje budynków są do sie-
bie zbliżone, a wszelkie rozbieżności wynikają z odmiennych technologii
przechowywania produktów. Obecnie najczęściej mają one tzw. kontro-
lowaną atmosferę, co wymaga zapewnienia szczelności komór prze-
chowalniczych, którą osiąga się głównie poprzez zastosowanie specjal-
nych, szczelnych drzwi.
Przy projektowaniu izolacji termicznej przechowalni wartość współczyn-
nika U
c
trzeba przyjmować w zależności od strefy klimatycznej, w jakiej
znajduje się obiekt przechowalniczy. Opór cieplny przegród budowlanych
należy projektować tak, aby uzyskać współczynnik U
c
nie większy niż [2]:
• 0,40 W/(m
2
K) – dla ścian zewnętrznych,
• 0,47 W/(m
2
K) – dla ścian wewnętrznych,
• 0,35 W/(m
2
K) – dla stropów.
Podane wartości należy traktować jako górną granicę współczynnika
przenikania ciepła U
c
, przede wszystkim dlatego, że im jest on niższy,
tym mniejsze będzie zużycie energii potrzebnej do utrzymania odpo-
wiedniej temperatury, a tym samym rzadziej będą uruchamiane
systemy wentylacyjno-klimatyzacyjne. W praktyce współczynniki U
c
dla
poszczególnych przegród są zazwyczaj znacznie niższe od współczyn-
ników maksymalnych, co zapewnia niższe koszty utrzymania żądanych
temperatur przechowalniczych, które w zależności od rodzaju owoców
lub warzyw wahają się od –2 do 8ºC.
W praktyce na podstawie obserwacji funkcjonowania tego typu obiek-
tów stwierdzono, że minimalna grubość izolacji termicznej powinna
być tak dobrana, aby strumień ciepła wywołany różnicą temperatur
po obu stronach przegrody nie był większy niż 10 W/m
2
. Sprowadza
się to zatem do prostego równania określającego minimalną grubość
izolacji termicznej:
> ( − ) ∙
10
10
= (0,005 ÷ 0,15)∑
=9
=1
gdzie:
d
min
– grubość minimalna materiału termoizolacyjnego [m],
t
i
– temperatura wewnątrz przegrody (pomieszczenia),
t
e
– temperatura na zewnątrz przegrody (pomieszczenia),
λ
– współczynnik przewodzenia ciepła danej termoizolacji [W/(mK)].
Ze względu na ograniczenie (w miarę możliwości zredukowanie do
minimum) bariery pojemności cieplnej konstrukcji przechowalni (mini-
malizacja zużycia energii potrzebnej do szybkiego schłodzenia wnętrza
komór przechowalniczych) zaleca się zastosowanie materiałów o dużym
współczynniku dyfuzji pary wodnej, np. styropian EPS, XPS, oraz dodat-
kowo warstwę ze szczelnych płyt z blachy lub tworzyw sztucznych.
Poszczególne przegrody powinny mieć od strony wewnętrznej bardzo
szczelne (z uwagi na wysoką wilgotność wewnątrz komór – ok. 90%)
przepony składające się m.in. z: blachy szczelnie zamocowanej do kon-
strukcji szkieletowej, warstwy paroizolacji z folii polietylenowej z bardzo
szczelnym wykonaniem połączeń zakładkowych.
Obecnie w budynkach przechowalniczych dość powszechnie stosuje
się obudowę zewnętrzną z płyt warstwowych z rdzeniem ze styropianu,
pianki poliuretanowej lub wełny mineralnej. Z kolei w czasie termoreno-
wacji przegród sprawdza się ocieplenie w postaci natrysku z pianki PUR
o odpowiednio dobranej grubości warstwy.
x x x
Materiały stosowane do ociepleń
Obecnie do izolacji termicznych najczęściej używane są specjalne płyty
z zewnętrzną warstwą w postaci powłoki wykończeniowej z folii alumi-
niowej, stanowiącej warstwę paroizolacyjną, np. płyty z pianki poliureta-
nowej (PU) bądź poliizocyjanouretanu (PIR).
Do termoizolacji połaci dachowych w budynkach inwentarskich można
również używać wełny mineralnej, ale należy pamiętać o wykona-
niu bardzo szczelnej warstwy z folii paroizolacyjnej od strony wewnętrz-
nej, a także szczeliny wentylacyjnej między warstwą termoizolacyjną
a membraną dachową (folią wstępnego krycia). Grubość tej szcze-
liny powinna zawierać się w przedziale od 2 do 3 cm. Można z niej zre-
zygnować jedynie w przypadku użycia membrany dachowej o wyso-
kiej paroprzepuszczalności.
Innym bardzo częstym rozwiązaniem, zarówno w nowo wznoszonych,
jak i modernizowanych obiektach, jest zastosowanie zespolonych płyt
dachowych (warstwowych), które składają się z dwóch warstw powle-
kanej blachy stalowej z wewnętrznym rdzeniem z pianki poliuretano-
wej, styropianu lub wełny mineralnej. Rozwiązanie takie umożliwia
szybką wymianę lub jednoczesne wykonanie pokrycia i izolacji termicz-
nej dachu. Podobne rozwiązania są wykorzystywane przy realizacji lek-
kich obudów zewnętrznych ścian i dachu w kurnikach, przechowalniach
owoców czy warzyw.
W trakcie prowadzenia prac modernizacyjnych w budynkach inwentar-
skich wskazane jest poprawienie lub wymiana izolacji termicznej dachu,
a także ścian oraz podłóg w strefach przyściennych. Często wiąże się to
z całkowitą wymianą pokrycia dachu, np. płyt azbestowo-cementowych
na warstwowe lub blachę trapezową (fot. 5 i 6).
Przed przystąpieniem do tego rodzaju prac należy sprawdzić stan tech-
niczny budynku, a przede wszystkim elementów konstrukcyjnych nara-
żonych na działanie czynników sprzyjających korozji. Jeśli nie będą
spełnione wymagania nośności, dalsze prace modernizacyjne mogą
być nieopłacalne. Jeżeli stan techniczny budynku nie budzi zastrze-
żeń, trzeba przeprowadzić odpowiednie obliczenia termiczne spraw-
dzające poprawność doboru poszczególnych warstw, tak aby nie
występowało zjawisko kondensacji pary wodnej wewnątrz warstwy ter-
moizolacyjnej dachu lub ścian. Ważny jest również dobór materiałów
pod kątem odporności na bezpośrednie działanie podwyższonej wil-
gotności. Należy unikać takich, które mogą wchłaniać wilgoć, np. płyt
gipsowo-kartonowych.
W przypadku ścian najczęściej stosowana jest termoizolacja ze styro-
pianu ekstrudowanego (EPS), a najpopularniejszą technologią ociepla-
nia – metoda lekka mokra (ETICS).
