Innowacyjne rozwiązania w produkcji zwierzęcej
30
x x x
Budynki inwentarskie a ochrona przeciwpożarowa
Wymagania z zakresu ochrony przeciwpożarowej określają je jako
„budynki IN”. Zgodnie z przepisami w przypadku dachu o powierzchni
większej niż 1000 m
2
należy zastosować przekrycie nierozprzestrzenia-
jące ognia, którego palna izolacja cieplna powinna być oddzielona od
wnętrza obiektu przegrodą o klasie odporności ogniowej nie niższej niż
RE 15. Dopuszczalną powierzchnię stref pożarowych dla budynków
inwentarskich ustala się na podstawie liczby kondygnacji, z uwzględnie-
niem rodzaju prowadzonej w nich hodowli zwierząt. Gdy obiekt podzie-
lony został na strefy pożarowe, jego elementy takie jak ściany i stropy
mają mieć wyższą odporność ogniową niż wynikająca bezpośrednio
z przyjętej dla niego klasy odporności pożarowej. W przypadku klasy
E i D ściany oraz stropy stanowiące element oddzielenia przeciwpożaro-
wego powinny charakteryzować się odpornością ogniową co najmniej
REI 60. Jeśli występują w nich otwory, zamykające je drzwi przeciwpo-
żarowe lub inne zamknięcia, powinny mieć klasę co najmniej EI 30.
Dopuszcza się umieszczenie w jednym budynku części mieszkalnej
i gospodarczej, jeżeli będą miały odrębne wejścia, a między nimi zosta-
nie wykonana ściana o klasie odporności ogniowej co najmniej REI 60.
Budynek inwentarski powinien spełniać poniższe wymagania dotyczące
ewakuacji inwentarza żywego:
• odległość od najdalszego stanowiska dla zwierząt do wyjścia ewakua-
cyjnego nie powinna przekraczać:
– 50 m – przy ściółkowym utrzymaniu,
– 75 m – przy bezściółkowym utrzymaniu,
• przy bezściółkowym utrzymaniu bydła, owiec i trzody oraz liczbie zwie-
rząt nieprzekraczającej 15 sztuk należy stosować co najmniej jedno wyj-
ście ewakuacyjne,
• w budynku przeznaczonym dla większej liczby zwierząt (powyżej 15
sztuk) muszą być nie mniej niż dwa wyjścia, a z pomieszczeń podzielo-
nych na sekcje co najmniej jedno wyjście ewakuacyjne z każdej sekcji,
• wrota i drzwi budynku inwentarskiego powinny zawsze otwierać się na
zewnątrz pomieszczenia.
Przepisy dotyczące dróg pożarowych nie odnoszą się stricte do budyn-
ków inwentarskich, a dotyczą budowli rolniczych przeznaczonych na
potrzeby rolnictwa i przechowalnictwa produktów rolnych, w szczególno-
ści takich jak zamknięte zbiorniki na płynne odchody zwierzęce, płyty do
składowania obornika, silosy na kiszonki, silosy na zboże i pasze, komory
fermentacyjne oraz zbiorniki biogazu rolniczego. Jednakże biorąc pod
uwagę ścisłe połączenie przestrzenne i funkcjonalne budynku inwen-
tarskiego z budowlą rolniczą, przy ich projektowaniu zagadnienie drogi
pożarowej należałoby rozpatrywać dla nich łącznie.
Oba powiązane ze sobą obiekty powinny być wyposażone w instalację
elektryczną oraz odgromową, a gdy kubatura budynku przekracza
1000 m
3
również w przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający
dopływ energii elektrycznej do wszystkich obwodów, z wyjątkiem tych
zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest nie-
zbędne podczas pożaru. Gdy w obiekcie występują strefy zagrożone
wybuchem, trzeba również zamontować przeciwpożarowy wyłącznik
prądu.
x x x
Współczesne budynki inwentarskie
Współcześnie w małych i średnich gospodarstwach rodzinnych przede
wszystkim adaptowane oraz przebudowywane są istniejące budynki
inwentarskie. Prowadzone w nich prace budowlane to konsekwencja
zmian programowych chowu, szczególnie powiększania obsady
inwentarza żywego i ewolucji systemów jego utrzymania. Znikają lub
zmieniają funkcję budynki inwentarskie o obsadach mieszanych, prze-
znaczone dla stosunkowo niewielkiej liczby zwierząt – jednonawowe
o rozpiętościach do 6 m, z użytkowymi poddaszami i dachami jedno-
spadowymi o nachyleniu połaci do 15–20º, pokryte eternitem, papą lub
blachą. W mniejszych gospodarstwach wiele prac, zarówno na etapie
projektu, jak i wykonawstwa, prowadzonych jest we własnym zakresie.
Ściany zewnętrzne budynków najczęściej wznoszone są z pustaków żuż-
lobetonowych lub materiałów rozbiórkowych. Nowe obiekty powstają
głównie w największych gospodarstwach rodzinnych oraz części rolnych.
W tych ostatnich powszechna jest też modernizacja i przebudowa istnie-
jących budynków, głównie popegeerowskich, a niekiedy jeszcze pofol-
warcznych. Stopniowo zmieniają swój wygląd wzniesione w okresie
powszechnej typizacji obiekty o rozpiętościach od 9 do 12 m, przezna-
czone dla jednorodnych obsad zwierzęcych, z użytkowymi poddaszami
i dwuspadowymi dachami o kącie nachylenia 30–40º.
Rozwiązania niezwiązane na stałe z gruntem
W projektowaniu współczesnych budynków bierze się pod uwagę zja-
wiska zmian wymagań rynku zbytu oraz szybszego zużywania się tech-
nologii chowu niż kondycji fizycznej obiektu, dążąc do rozwiązań ela-
stycznych funkcjonalnie. Względy natury ekonomicznej sprowadzają
zainteresowanie inwestora wyłącznie do zagadnień użytkowych. W efek-
cie projektowanie oraz realizacja budynków inwentarskich przeważnie
odbywa się w przestrzeni budownictwa z pominięciem architektury.
Powstają obiekty produkcyjne stanowiące najtańsze opakowanie dla
uniwersalnej technologii i obsady. Rozwiązania mobilne, które dowol-
nie można ustawiać i przenosić – w tym wszelkiego rodzaju budki
dla zwierząt. Stosowane są również lekkie halowe czy też samonośne
obiekty, których konstrukcja pozwala umieścić je w grupie budynków
niezwiązanych na stałe z gruntem.
Wymieniane wcześniej budki dla zwierząt znane są od setek lat. Wzno-
szone z gałęzi, żerdzi, desek wykorzystywane były w pastwiskowym lub
wybiegowym (szałasowym) chowie trzody. Współcześnie wykonuje się
je z tworzyw sztucznych. Wyposażone w maty lub podłogi albo sta-
wiane z warstwą ściółki bezpośrednio na gruncie przeznaczone są dla
mniejszych zwierząt (trzody, cieląt lub kóz). Mogą mieć niewielkie ogro-
dzone wybiegi.
fot. Shutterstock
Fot. 3. Chów trzody chlewnej
