105
Obiekty Mieszkalne 2018
tel. 22 644 25 11,
Gazex
PATRON
TEMATU
kanałów wyciągowych (tzw. system kanałowy), bezpośrednio wspo-
magają ewakuację. Działanie takiego systemu pozwala zachować
w dolnej części garażu strefę wolną od dymu, w której mogą poru-
szać się ludzie. W znowelizowanych WT opisane rozwiązanie jest
również jedynym, które umożliwia wydłużenie długości przejść ewa-
kuacyjnych. Skuteczne zastosowanie systemu kanałowego ma jed-
nak poważne ograniczenie związane z wysokością garażu. Przykła-
dowo, zgodnie z rygorystycznymi zapisami normy belgijskiej NBN
S 21-208-2 (potwierdzonymi wynikami krajowych badań obiekto-
wych i numerycznych [1]) separacja powietrza i dymu możliwa jest
w garażach o wysokości co najmniej 2,8 m w przypadku współpracy
z instalacją tryskaczową (według ITB 2,9 m) lub 3,8 bez niej. Ozna-
cza to, że w realiach krajowych (przewidziana w § 102 WT wyso-
kość w świetle konstrukcji wynosi co najmniej 2,2 m garażu) bardzo
niewielka część garaży pod budynkami wielorodzinnymi może mieć
skutecznie działającą instalację kanałową.
Alternatywną metodą wentylacji pożarowej, która znajduje pow-
szechne zastosowanie w niskich przestrzeniach, są systemy strumie-
niowe. Składają się one z punktów wyciągowych i nawiewnych oraz
wentylatorów ukierunkowujących strumień gazu. Mogą one kontrolo-
wać przepływ ciepła i dymu lub tylko usuwać dym z garażu. W pierw-
szym przypadku działanie instalacji powoduje podział przestrzeni
na strefę zadymioną (pomiędzy źródłem pożaru a punktem wyciągu
dymu) oraz wolną od dymu. Dla poprawy warunków ewakuacji czę-
sto stosuje się scenariusz, według którego po wykryciu pożaru od
razu uruchamiane są główne wentylatory wyciągowe i nawiew powie-
trza. Wentylatory strumieniowe działają ze zwłoką równą przewidzia-
nemu dla garażu czasowi ewakuacji.
W przypadku instalacji usuwania dymu zakłada się możliwość zady-
mienia całej przestrzeni garażu. Jest to więc najmniej efektywne roz-
wiązanie i nie powinno być stosowane zamiennie z systemem oddy-
miania lub kontroli dymu i ciepła. Przy zaakceptowaniu niższego
stopnia wydajności pozwala ono jednak odprowadzić dym z prze-
strzeni garażu, obniżając temperaturę gazów pożarowych i zmniej-
szając ryzyko ich przenikania do pozostałych części budynku.
Przy wyborze docelowego rozwiązania dla konkretnego obiektu
trzeba niestety wskazać na pewną niekonsekwencję w zastosowa-
niu przepisów techniczno-budowlanych. Z jednej strony wymaga-
nia odnoszą się do przestrzeni przemysłowo-magazynowej (PM np.
klasa odporności pożarowej w § 276). Z drugiej jednak powszech-
nie interpretuje się, że cel działania wentylacji oddymiającej okre-
ślony został w § 270 WT. W skrócie oznacza to, że powinna ona
w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi zapewnić wolne od dymu
i wysokiej temperatury przejścia i drogi ewakuacyjne, a także pro-
porcjonalne uzupełnienie wydatku instalacji zewnętrznym powie-
trzem kompensacyjnym. Jak już wspomniano, działanie instala-
cji strumieniowej w garażach niskich przeważnie nie jest w stanie
zrealizować wymagań cytowanego paragrafu. Prowadzone bada-
nia i analizy [6] wskazują jednak, że nawet częściowe działanie
systemu kontroli dymu i ciepła (wentylacji strumieniowej), pole-
gające na natychmiastowym uruchomieniu wentylatorów wycią-
gowych i systemu nawiewu powietrza przy wprowadzeniu zwłoki
czasowej w załączeniu wentylatorów strumieniowych, wydłuża
dostępny czas ewakuacji w stosunku do sytuacji, gdy brak jest
instalacji oddymiania.
rys. G. Kubicki
Rys. 2. Wymagania funkcjonalne dla systemu oddymiania na potrzeby bezpiecznej ewakuacji i działania straży pożarnej
fot. G. Kubicki
Fot. 2. Efekt działania systemu strumieniowego kontroli dymu i ciepła
