114
Place zabaw – formalności
x x x
Nowe przepisy
Planując budowę lub modernizację placu zabaw, należy przede
wszystkim zapoznać się z przepisami budowlanymi, ponieważ huś-
tawka, karuzela, a nawet ławka i śmietnik są elementami małej
architektury, czyli obiektami budowlanymi (patrz art. 3 ustawy
Prawo budowlane). Dodatkowo o placach zabaw, boiskach i miej-
scach rekreacji wspomina Rozporządzenie w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowa-
nie. Właśnie w tym dokumencie od 1 stycznia 2018 r. zaszła naji-
stotniejsza zmiana. Obecnie § 40 ust. 3 brzmi: „Odległość pla-
ców zabaw dla dzieci, boisk dla dzieci i młodzieży oraz miejsc
rekreacyjnych od linii rozgraniczających ulicę, od okien pomiesz-
czeń przeznaczonych na pobyt ludzi oraz od miejsc gromadzenia
odpadów powinna wynosić co najmniej 10 m, przy zachowaniu
wymogów § 19 ust. 1”. To oznacza, że odmiennie do poprzednich
wytycznych, każdy plac zabaw (wcześniej tylko te przy budynkach
wielorodzinnych), boisko i miejsce rekreacyjne należy planować
z zachowaniem odpowiedniej odległości. Spełnienie tego wyma-
gania wydaje się konieczne, ponieważ montaż elementu małej
architektury wymaga wcześniejszego zgłoszenia w miejscowym
wydziale architektury. Nie jest to proste, gdyż nie ma spójnego
podejścia urzędników odnośnie do formalności i tego, jak mierzyć
te odległości.
Rozporządzenie mówi o odległości od placu zabaw, jednak nie precy-
zuje, od którego miejsca należy przeprowadzić pomiar, ani też –
co w ogóle placem zabaw jest. Możliwe są tu przynajmniej 3 warianty:
• pomiar do ogrodzenia, jeśli ono istnieje. To bardzo względne
podejście, właśnie dlatego, że montaż ogrodzenia nie jest obo-
wiązkowy. Ponadto ogrodzenia często obejmują nie tylko sam plac
zabaw, lecz także np. całą nieruchomość, wraz z budynkiem. W tej
sytuacji wybór, do którego punktu ogrodzenia należy przeprowa-
dzić pomiar, jest bardzo subiektywny;
• pomiar do tzw. strefy bezpieczeństwa, czyli właściwie normatywnej
powierzchni zderzenia, która zgodnie z normą PN-EN 1176 powinna
być wyznaczona wokół każdego urządzenia zabawowego. To podej-
ście wydaje się najwłaściwsze, bo dla każdej osoby, która zna normę,
jest oczywiste, że plac zabaw to nie tylko urządzenia, lecz także
nawierzchnia wokół nich. Jednak norma jest dość luźno powiązana
z przepisami budowlanymi i ta interpretacja jest rzadko stosowana;
• pomiar do urządzenia – to najczęściej przyjmowane podejście.
Ponieważ urządzenie zabawowe jest obiektem budowlanym, pro-
jektanci i urzędnicy zazwyczaj przyjmują, że odległość 10 m
powinna być wyznaczana właśnie do niego. Dzięki temu miejsca
na urządzenia można zaplanować nieco więcej niż przy poprzed-
nich interpretacjach.
Doprecyzowując, odległość 10 metrów powinna być zachowana
od okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi, czyli takich,
w których przebywanie tych samych osób w ciągu doby trwa co naj-
mniej 2 godziny. Dotyczy to więc wszystkich pokoi w mieszkaniach,
ale nie dotyczy łazienek, klatek schodowych ani pomieszczeń gospo-
darczych. Aby ustalić odległość od linii rozgraniczających ulicę,
należy sprawdzić na mapie ich przebieg. Sam pomiar nie musi być
prowadzony w poziomie, bo przepisy tego również nie precyzują.
W § 19 wspomnianego rozporządzenia zapisano dodatkowo
wymóg, aby place zabaw lokalizować:
• 7 m od parkingów z maksymalnie 10 stanowiskami (tu zmiana
jest pozytywna, bo poprzednio granica pomiędzy 7 a 10 m była
ustalona na 4 stanowiskach),
• 10 m od parkingów z 11–60 stanowiskami,
• 20 m dla pozostałych parkingów.
Dotyczy to parkingów dla samochodów osobowych, w przypadku
ciężarówek przepisy są bardziej restrykcyjne (odległości muszą
być większe).
Ww. wymagania bardzo ograniczają miejsce, w którym można urzą-
dzić plac zabaw. Różne interpretacje dotyczą także tego, kto i na
jakim podkładzie (rodzaju mapy) może zgłosić budowę elementów
małej architektury. Coraz częściej urzędnicy przyjmują podejście naj-
bardziej wymagające, czyli przedłożenie projektu na mapie do celów
projektowych, opracowanego przez uprawnionego architekta. Mapa
sporządzona przed 3–12 miesiącami bywa uznawana za wystarcza-
jącą. Samo pozyskanie mapy kosztuje ok. 1000 zł i trwa 3–6 tygodni.
Po dodaniu wynagrodzenia architekta może okazać się, że posta-
wienie zwykłej ławki będzie kosztować ok. 1500 zł, nie licząc samej
ławki. Warto więc planować inwestycję całościowo i na początku
zapytać w urzędzie, czy zostaną zaakceptowane bardziej amatorskie
rysunki, wykonane na mapach archiwalnych.
Pod względem formalnym mniej kłopotliwym rozwiązaniem może
być odstąpienie od budowy tradycyjnego placu zabaw i stworzenie
ogrodu zabaw. Wiele bardzo wartościowych atrakcji można zapewnić
dzieciom bez stawiania typowych urządzeń zabawowych, które z defi-
nicji powinny być związane z gruntem.
Place zabaw – formalności
Przełom roku 2017 i 2018 przyniósł istotne zmiany
w wymaganiach prawnych i normatywnych dotyczących
placów zabaw. O ile zmiany normatywne stanowią zwykły
krok ewolucyjny porządkujący szereg zagadnień, o tyle
prawne należy ocenić raczej negatywnie, bo powodują,
że na place zabaw jest coraz mniej miejsca.
Dominik Berliński
inspektor placów i sal zabaw,
Centrum Kontroli Placów Zabaw
fot. Centrum Kontroli Placów Zabaw
Fot. 1. Ogród zabaw daje wiele możliwości stworzenia dzieciom atrakcyjnych zajęć bez
konieczności montażu typowych urządzeń zabawowych
