Dźwigi (windy) osobowe w budynkach wielorodzinnych
28
x x x
Bieżąca kontrola stanu technicznego
1
Należy pamiętać, że stan techniczny dźwigów powinien być utrzymy-
wany przede wszystkim w oparciu o postanowienia zawarte w instruk-
cji eksploatacji przez konserwatora o potwierdzonych uprawnieniach,
zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dn. 18 lipca 2001 r.
w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze
i konserwacji urządzeń technicznych [5].
Właściciel lub zarządca budynku odpowiadający za stan dźwigów, poza
czynnościami powierzonymi kompetentnemu konserwatorowi, powi-
nien regularnie, we własnym zakresie, wykonywać m.in. pełny prze-
jazd dźwigu w górę i w dół w celu oceny jakości jazdy lub ewentualnych
uszkodzeń i niesprawności. Podczas weryfikacji poprawnego działania
należy sprawdzić:
• drzwi przystankowe i kabinowe oraz ich prowadnice górne i dolne,
• dokładność zatrzymywania kabiny,
• wskaźniki na przystankach i w kabinie,
• przyciski wezwań na przystankach oraz dyspozycji w kabinie,
• funkcjonowanie otwierania drzwi przystankowych oraz kabinowych,
• dwukierunkowe środki łączności w kabinie, zapewniające kontakt ze
służbami uwalniania,
• oświetlenie użytkowe kabiny,
• działanie urządzenia odwracającego kierunek zamykania drzwi przy-
stankowych i kabinowych,
• oznaczenia, napisy i piktogramy.
Dodatkowe wskazówki dotyczące prawidłowego i bezpiecznego funk-
cjonowania oraz prowadzenia konserwacji danego urządzenia przez
jego właściciela znajdują się w normie PN-EN 13015 [6]. Zarządca
lub właściciel obiektu, w którym są eksploatowane dźwigi, powinien
zadbać o opracowanie scenariusza w przypadku sytuacji awaryjnych,
w szczególności dotyczących uwalniania pasażerów uwięzionych
w kabinach wind.
x x x
Zasady bezpiecznego korzystania z dźwigów
1
Dźwigi (windy) należą do grupy urządzeń technicznych udostępnia-
nych szerokiemu ogółowi użytkowników, którzy niestety często nie
stosują się do podstawowych zasad bezpieczeństwa. Najważniejszą
z nich jest korzystanie z danego dźwigu zgodnie z jego instrukcją,
a przede wszystkim nie przeciążanie kabiny, nie mostkowanie zabez-
pieczeń i nie manipulowanie przy kabinie.
Każdorazowo po otwarciu drzwi przystankowych należy sprawdzić,
czy na pewno znajduje się za nimi kabina. Jeżeli jej nie ma, to nie
wolno zaglądać do szybu. Wpadnięcie do szybu z powodu braku
kabiny za drzwiami przystankowymi należy do najczęstszych wypad-
ków związanych z eksploatacją dźwigów. Jeśli w drzwiach przystan-
kowych jest wybita szyba, to należy tę usterkę jak najszybciej zgło-
sić do naprawy.
Do dźwigu powinno się wchodzić spokojnie, nie wskakiwać, nie wbie-
gać i nie przepychać się. Te same zasady obowiązują również pod-
czas jazdy dźwigiem. Po wejściu do kabiny trzeba zamknąć drzwi
zewnętrzne i wewnętrzne i dopiero wtedy wybrać piętro, na które
chcemy pojechać. Nie wolno próbować otwierać drzwi wewnętrznych
w czasie jazdy.
Bardzo ważne jest, aby wszyscy korzystający z danego dźwigu wie-
dzieli, że w razie zatrzymania się kabiny pomiędzy piętrami nie
należy uwalniać się z niej samodzielnie. W takim przypadku trzeba
wezwać fachową pomoc, która zrobi to w sposób bezpieczny.
x x x
Reklama w kabinach dźwigów a dozór techniczny
2
Spółdzielnie mieszkaniowe i wspólnoty eksploatujące dźwigi czasami
chcą zwiększyć budżet przeznaczony na utrzymanie i konserwację tych
urządzeń przez wpływy z reklam umieszczanych w kabinach wind.
Decyzję w tej kwestii podejmuje eksploatujący, tj. strona, dla której
wydane zostało (przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego)
pozwolenie na korzystanie z urządzenia.
Zasadniczym dokumentem związanym z użytkowaniem dźwigu jest
instrukcja eksploatacji opracowana przez jego instalatora (wytwórcę).
Jeżeli montaż reklamy w kabinie jest z nią zgodny, wówczas według
przepisów Urząd Dozoru Technicznego nie stawia dodatkowych wyma-
gań. Jeśli natomiast instrukcja eksploatacji nie rozstrzyga w sposób jed-
noznaczny tego typu zmian, to UDT zaleca zgłoszenie się o uzupeł-
nienie instrukcji eksploatacji do wytwórcy dźwigu, a gdy firma już nie
istnieje – o opinię do UDT.
Konstrukcja tablicy reklamowej powinna spełniać szereg wymagań
technicznych. Nie może mieć ostrych krawędzi, które mogłyby spowo-
dować uraz ciała lub uszkodzenie odzieży pasażerów znajdujących się
w kabinie, a jej grubość nie powinna przekraczać 20 mm. Musi być
wykonana z materiałów niepalnych, niewydzielających gazów i dymów
oraz niepowodujących obrażeń ciała lub zniszczenia odzieży w przy-
padku uszkodzenia konstrukcji. Tablica nie może mieć zasilania elek-
trycznego (np. być podświetlana) ani też zasłaniać tabliczki znamio-
nowej dźwigu, urządzeń łączności ze służbami ratowniczymi, instrukcji
użytkowania dźwigu, tabliczek informacyjnych, np. dotyczących kon-
serwacji dźwigu, oraz innych treści wymaganych m.in. w pkt. 5.4.2.3.2
normy PN-EN 81-20:2014 lub pkt. 5.2 normy PN-EN 81-1:2002.
Zaleca się ją umieszczać na ścianie przeciwległej do tej, na której zain-
stalowana jest kaseta dyspozycji. Elementy reklamy nie powinny prowa-
dzić do pomylenia ich z ww. tabliczkami i instrukcjami oraz utrudniać
obsługi elementów sterujących. Montaż nie może wiązać się z trwałym
uszkodzeniem ścian kabiny. Przeprowadza się go wyłącznie od wnętrza
kabiny, musi być pewny i wykluczać możliwość samoistnego odpadnię-
cia tablicy, a jednocześnie pozwalać na jej demontaż.
Eksploatujący powinien dołączyć do książki rewizji dźwigu pisemną
zgodę na zamontowanie tablicy reklamowej w kabinie oraz deklarację
pełnej odpowiedzialności za ewentualne uszkodzenia osób lub przed-
miotów przez nią spowodowanych. Jednocześnie należy zwrócić uwagę,
że eksploatujący ma obowiązek zapewnienia właściwego nadzoru
nad użytkowaniem tablic reklamowych w dźwigach ze szczególnym
uwzględnieniem przepisów ochrony przeciwpożarowej.
fot. Thinkstockphotos
Fot. 1. Dźwigi osobowe w budynkach wielorodzinnych muszą być sprawne i regularnie
serwisowane
