Z:A
65 STYCZEŃ —LUTY 2019
097
Z:A
TEORIA
ANALIZA NAUKOWA
fot. Marcin Szczygiel / Shutterstock.com
SUBURBANIZACJA
W POLSCE
CZY POLSKA
SUBURBANIZACJA?
TEKST: KATARZYNA KAJDANEK
↳
UNIWERSYTET WROCŁAWSKI
A
utor jednego z klasycznych opracowań na temat su-
burbanizacji wusa, Kenneth Jackson (1985), próbując
odpowiedzieć na pytanie, czym jest ten proces, napi-
sał, że trudno było go zdefiniowaćw 1985 r., ale to zadanie jest
jeszcze trudniejsze 20 lat później, ponieważ miasta zaczęły
przypominać suburbia, a te z kolei miasta (2005). Ze względu
na zróżnicowany poziom zaawansowania procesów rozwoju
współczesnych aglomeracji miejskich i ich lokalną specyfikę,
wynikającą z oddziaływania złożonych czynników politycz-
no-ekonomiczno-społecznych, badacze są w stanie zgodzić
się co do dość ogólnej definicji procesu suburbanizacji. Naj-
częściej (Lisowski, Grochowski 2005) ujmuje się ją jako urba-
nizację strefy podmiejskiej, czyli rozszerzanie się atrybutów
miasta, rozumianych np. przez geografów jako zmiana sposo-
bu użytkowania ziemi; przez urbanistów– jako podwyższenie
wskaźników wyposażenia w twardą infrastrukturę; a przez
socjologów– jako dyfuzję miejskich sposobów życia. Defini-
cja suburbanizacji to punkt wyjścia dla istotniejszej kwestii:
czymożnamówić o uniwersalnych aspektach tego procesu i na
czympolega jego, obserwowanawróżnych krajach, specyfika?
Wydaje się, że o uniwersalności tych przemian decyduje to,
że stanowiły i wciąż stanowią powtarzalny etap rozwojumiast.
Jako taki proces suburbanizacji
1
jest naturalny, nieunikniony
i wspólny dla wszystkich obszarów miejskich. Jednakże jego
cechy, przyczyny oraz konsekwencje dla ludzi i przestrzeni są
pochodną uwarunkowań makro- i mikrospołecznych.
1
Od procesu suburbanizacji należy odróżnić zjawisko
urban sprawl
, czyli
niekontrolowanego rozlewania się miast. W ocenie niektórych badaczy
(Gzell 2005:10) stosowanie pojęcia suburbanizacji jest równoznaczne
z unikaniem dyskusji o poważnym problemie niekontrolowanej i żywiołowej
ekspansji miejskiej na tereny wiejskie i o rozpadzie miasta.
Jesteśmy obecnie
świadkami procesu
wyprowadzania się ludności
z miast i zasiedlania
terenów podmiejskich.
Trend ten, określany
terminem suburbanizacji,
nie dotyczy tylko
naszego kraju, jednak
w polskim wydaniu ma swój
charakterystyczny koloryt
i wydźwięk ekologiczny.
← Przedmieścia Wrocławia,
intensywny rozwój zabudowy
jednorodzinnej na odrolnionych
terenach.
