warsztat architekta
57
abc specjalisty
inteligentne fasady
i stosowania bardziej złożonych algorytmów sterowania, np.
uwzględniających prędkość wiatru, występowanie przeciągów
we wnętrzu lub indywidualnych preferencji użytkownika. Warto
z pewnością wskazać również na systemy, które umożliwiają
okresowe otwarcie całej fasady, tak aby bariera rozdziela-
jąca środowiska była składana/demontowana. Zastosowanie
ich sprawdza się szczególnie tam, gdzie przestrzeń wnętrza
może przenikać się z otoczeniem, np. w Mediatece w Sendai
(proj. Toyo Ito, 2000).
Regulacja innych parametrów fasady sprawia więcej problemów
technicznych i praktycznych w czasie jej eksploatacji. Materiały
o zmiennym współczynniku przenikania ciepła (więc tzw. regu-
lowana izolacja) znajdują się w fazie prototypowej i w większości
przypadków zmienność ta uzyskiwana jest przez regulację kon-
wekcji – stworzenie sąsiadujących ze sobą buforów powietrz-
nych i umiejętne sterowanie cyrkulacją powierza między nimi.
Możliwe jest również sterowanie pojemnością cieplną fasady,
tak by mogła ona gromadzić energię w okresach zwiększonego
obciążenia cieplnego. Wykorzystuje się do tego energię zmiany
stanu fazy substancji, czyli zjawisko polegające na tym, że ener-
gia, która wpływa na zmianę stanu skupienia ciała, nie podnosi
jego temperatury (z ang.
phase change materials
). Dzięki temu
W większości tych systemów wykorzystuje się cienkie warstwy
substancji, które zmieniają swoją przezroczystość w zależności
od tego, czy przepływa przez nie prąd elektryczny. „Tafla szkła
napylana jest przezroczystymi półprzewodnikami, pełniący-
mi rolę anody i katody. Przepływ elektronów w warstwie
wykonanej z tlenków wanadu, zlokalizowanej między nimi,
wywołuje reakcje elektrochemiczne. Warstwa aktywna zmienia
swoją przepuszczalność o ok. 60%, od ok. 70% (faza jasna)
do ok. 10% (faza przyciemniona)” [1]. Dzięki możliwości
regulacji, powłoki elektrochromiczne zyskały sporą popularność
w budownictwie, obecnie dostępnych jest wiele skomercjali-
zowanych rozwiązań pod różnym markami (m.in. SageGlass).
Barierą w upowszechnieniu tych rozwiązań jest wysoki koszt,
ok. 500 euro/m
2
, oraz czas przyciemniania, który wynosi ok.
7–12 minut w zależności od wielkości tafli i jej temperatury.
Obecnie na rynek wchodzą systemy działające natychmiasto-
wo i oparte na wykorzystaniu ciekłych kryształów (licrivision
firmy Merck).
Możliwość regulowania wentylacji (grawitacyjna/mechanicz-
na) i przełączania trybów pracy fasady omówione zostały już
wcześniej. Warto jednak pamiętać, że w tym wypadku istnieje
konieczność monitorowana dużo większej liczby parametrów
9
6.
Budynek biurowy Capricorn House
w Düsseldorfie, fot. Marcin Brzezicki
7, 8.
Budynek BIQ z elementem
energotwórczym w postaci alg,
fot. Marcin Brzezicki
9.
Budynek biurowy JT w Genewie,
fot. Marcin Brzezicki
7
8
6
