Obiekty Rolnicze 2019
79
Zabezpieczenia przeciwpożarowe w kurnikach
Dzięki wejściu Polski do Unii Europejskiej nastąpił rozwój
gospodarstw rolnych. Rolnicy, korzystając z dotacji w ramach
projektu „Modernizacja gospodarstw rolnych”, mogą z uzyska-
nych środków pieniężnych sfinansować m.in. budowę nowych
obiektów, rozbudowę istniejących, przebudowę, remont,
modernizację budynków wykorzystywanych do wytwarzania
oraz magazynowania produktów rolnych.
Przy planowaniu nowych obiektów warto mieć na uwadze gatu-
nek hodowanych w nich zwierząt i rodzaj produkcji. Stwarza to
możliwości wykorzystania różnych rozwiązań technologicznych
oraz funkcjonalno-przestrzennych. Dzięki większej świadomości
projektantów w ostatnich latach znacznie zmniejszyła się liczba
pożarów w gospodarstwach rolnych.
Prawo budowlane klasyfikuje budynki inwentarskie (IN) do
kategorii II obiektów budowlanych służących gospodarce rol-
nej (produkcyjne i gospodarcze) oraz inwentarsko-składowych.
Konstrukcja powinna uwzględniać gatunek hodowanych zwie-
rząt, tj. bydło, trzoda chlewna, owce, kury, gęsi, indyki, kaczki,
oraz rodzaj produkcji. Trzeba także pamiętać o zapewnieniu
odpowiednich warunków mikroklimatycznych. Przykładowo budy-
nek gospodarczy przeznaczony do hodowli drobiu (kurnik) musi
zapewniać wilgotność powietrza wynoszącą 50–70%, powierzch-
nię 1 m
2
na 3–4 kury, 12–15 cm długości karmidła na każdą
oraz 1 m grzędy na 4–5 ptaków. Podłogi zazwyczaj wykonuje się
z betonu lub cegieł ułożonych na zaprawie wapiennej, dodat-
kowo są one wyłożone ściółką ze słomy, miału torfowego czy
strużyn heblowych.
x x x
Podstawowe wymagania określone przepisami
Hodowla drobiu w Polsce jest bardzo opłacalna, a rolnicy,
chcąc stworzyć odpowiednie warunki dla tego typu działalno-
ści, budują nowoczesne, wielkopowierzchniowe kurniki. Obiekty
te muszą być funkcjonalne i dostosowane do potrzeb, gdyż kury,
kaczki, indyki oraz gęsi potrzebują odpowiednich warunków
mikroklimatycznych, tj. temperatury, wilgotności powietrza,
a także odpowiedniego oświetlenia. Muszą ponadto spełniać
określone prawem warunki techniczne, np. dotyczące wymagań
klasy odporności pożarowej dla budynków inwentarskich (IN)
o kubaturze ponad 1500 m
3
brutto (zgodnie z § 282 rozporzą-
dzenia [3]). Obowiązkowo należy opracować dla nich instrukcję
bezpieczeństwa pożarowego, za której wdrożenie odpowiedzialny
jest właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu [3, 4]. W przy-
padku dachu o powierzchni powyżej 1000 m
2
należy zastosować
przekrycie nierozprzestrzeniające ognia. Palna izolacja cieplna
powinna być oddzielona od wnętrza budynku przegrodą o klasie
co najmniej REI 15.
Kurniki należy wykonywać z elementów nierozprzestrzeniających
ognia, jeśli budynek został podzielony na strefy oddzielenia poża-
rowego (ściany i stropy), powinny charakteryzować się wyższą
odpornością ogniową od wynikającej z klasy pożarowej budynku.
W przypadku klasy E i D elementy oddzielenia pożarowego muszą
mieć odporność ogniową REI 60. Jeśli w ścianie lub stropie oddzie-
lenia pożarowego znajdują się otwory, drzwi lub inne zamknięcia,
powinny mieć one klasę nie mniejszą niż EI 30.
Strefy pożarowe
Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej zależy od liczby kon-
dygnacji budynku (jedna, dwie lub powyżej dwóch) oraz rodzaju
hodowli (bezściółkowa, ściółkowa). W przypadku stosowania ścian
silnie rozprzestrzeniających ogień strefę pożarową należy zmniej-
szyć do 25%, chyba że jest to hodowla bezściółkowa w obiekcie
jednokondygnacyjnym, wówczas jej powierzchnię ogranicza się do
5000 m
2
.
Szczegóły podziału na strefy pożarowe ustala się z odpowiednią
jednostką straży pożarnej. Należy je wydzielić, gdy wyprowadzenie
zwierząt jest utrudnione, a ponadto odrębną strefę pożarową
powinny stanowić garaże, warsztaty, kotłownie oraz obiekty,
w których prowadzone są procesy związane ze wzrostem zagro-
żenia pożarowego (tj. kanały wentylacyjne, drzwi, transportery
paszy, otwory technologiczne przechodzące przez elementy oddzie-
lenia przeciwpożarowego powinny zostać zabezpieczone do uzy-
skania klasy odporności ogniowej elementu, przez który są pro-
wadzone). Dodatkowo należy wydzielić wszelkie pomieszczenia
związane z działaniem urządzeń przeciwpożarowych, tj. przeciwpo-
żarowe zbiorniki wody, pompy wodne, instalacje przeciwpożarowe,
maszynownie wentylacji do celów przeciwpożarowych oraz rozdziel-
nie elektryczne zasilające instalacje i urządzenia niezbędne pod-
czas pożaru. Jak wskazano w § 283 rozporządzenia [3], paszarnie,
Zabezpieczenia
przeciwpożarowe w kurnikach
i innych obiektach rolniczych
W ostatnich kilku latach można zaobserwować
rozwój gospodarstw rolnych pod względem budowy
i modernizacji obiektów inwentarskich, na który duży
wpływ ma program rozwoju obszarów wiejskich.
Zwiększa się świadomość w zakresie funkcjonalności,
bezpieczeństwa i dobrostanu zwierząt – nie tylko rolników,
lecz także projektantów. Już na etapie projektowania
każdy szczegół powinien być zaplanowany, gdyż tego
typu obiekty muszą spełniać określone prawem warunki
techniczne. Są one coraz większe i stwarzają innego
rodzaju zagrożenia. W artykule dokonano przeglądu
dobrych praktyk ochrony przeciwpożarowej w budynkach
inwentarskich w gospodarstwach rolnych. Przedstawiono
również wymagania, zabezpieczenia i rozwiązania
technologiczne w tym zakresie.
mgr inż. Aleksandra Powęzka
inspektor ochrony ppoż., Wydział Inżynierii
Bezpieczeństwa Pożarowego, Szkoła Główna
Służby Pożarniczej w Warszawie
mgr inż. Ewelina Szmytke
rzeczoznawca ds. zabezpieczeń ppoż., Wydział
Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska,
Politechnika Łódzka
