58
Mikroklimat w budynkach inwentarskich
przez większą część roku. W przypadku tych pierwszych jest
często niepotrzebna bądź praktycznie niemożliwa w obiektach
bez izolacji, w których nie można zapewnić pełnej ochrony
przed zamarzaniem.
Pomieszczenia całkowicie otwarte, pozbawione ścian, niosą za
sobą ryzyko zbyt dużej prędkości powietrza w miejscach przeby-
wania bydła (rys. 1). Zmniejszenie otworów wentylacyjnych przez
postawienie ściany o wysokości 1,5 m zapewnia znaczną poprawę
warunków przy tej samej sile wiatru (rys. 2).
Odległość od stropu do górnego brzegu otworów w ścianach
bocznych znacznie oddziaływuje na przepływ powietrza wewnątrz
budynku, a tym samym na jego prędkość w miejscach, w których
przebywają zwierzęta. Przedostające się do obiektu powietrze naj-
pierw dociera do stropu, gdy znajduje się on w tej samej płasz-
czyźnie co otwór wlotowy. Jeśli zaś odległość pomiędzy tymi ele-
mentami przekroczy wartość krytyczną, w pierwszej kolejności
napływa nad podłogę. Przy tej samej powierzchni otworu wen-
tylacyjnego prędkość powietrza w strefach przebywania zwierząt
jest znacznie większa w drugim przypadku. Odległość krytyczna
pomiędzy nim a stropem wynosi 25 cm, natomiast gdy jest równa
50 cm, powietrze zawsze najpierw dociera do podłogi.
Wentylatory
W budynkach szerokich (powyżej 25 m) wentylacja naturalna
może stwarzać problemy podczas upałów. Dobrym wyjściem jest
zainstalowanie wentylatorów, co sprzyja dobrostanowi i wygodzie
bydła. Zwiększają one prędkość powietrza w pomieszczeniu oraz
działają chłodząco na skórę zwierząt. Wentylatory instalować
można w sekcji wypoczynkowej i paszowej oraz ponad pocze-
kalnią czy obszarem doju. Największe korzyści mogą przynieść
zwłaszcza w dwóch ostatnich lokalizacjach, gdzie duże zagęsz-
czenie zwierząt powoduje wzrost temperatury, co z kolei obniża
ich komfort.
Zalecenia dotyczące wentylatorów:
• ich wydajność powinna umożliwiać stworzenie przepływu powie-
trza o prędkości co najmniej 0,5 m/s,
• odległość pomiędzy nimi powinna wynosić dziesięciokrotność
średnicy wentylatora,
• urządzenia umieszcza się nad boksami na wysokości co najmniej
2,7 m,
• ponad obszarem paszowym, poczekalnią i obszarem doju wen-
tylatory montuje się na wysokości co najmniej 3,3 m od poziomu
podłogi, by zwierzęta nie mogły do nich dosięgnąć.
Cyrkulację powietrza, poziom zapylenia, temperaturę, względną
wilgotność powietrza i stężenie gazów należy utrzymywać na pozio-
mie nieszkodliwym dla zwierząt (Dyrektywa Rady 98/58/EEC).
Literatura
1. W. Romaniuk, T. Overby, „Systemy utrzymania bydła. Poradnik”,
wyd. II., IBMER, Duńskie Służby Doradztwa Rolniczego, Warszawa
2005 r., s.172.
2. W. Romaniuk, T. Overby, „Magazynowanie nawozów
naturalnych. Poradnik”, wyd. II., IBMER, Duńskie Służby Doradz-
twa Rolniczego, Warszawa 2005 r., s. 81.
3. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28
czerwca 2010 r. (a) w sprawie minimalnych warunków utrzymy-
wania gatunków zwierząt gospodarskich innych niż te, dla których
normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej
(DzU z 2010 r. nr 116, poz. 778).
4. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15
lutego 2010 r. (b) w sprawie wymagań i sposobu postępowania
przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których
normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej
(DzU z 2010 r. nr 56, poz. 344 z późn. zm.).
5. Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2
września 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymania
poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich (DzU z 2003 r.
nr 167, poz. 1629 z późn. zm.).
6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r.
w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu
(DzU z 2008 r. nr 47, poz. 281).
7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r.
w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na śro-
dowisko (DzU z 2010 r. nr 213, poz. 1397).
8. Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu
(DzU z 2007 r. nr 147, poz. 1033 z późn. zm.).
9. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt
(DzU z 1997 r. nr 111, poz. 724 t.j.).
Rys. 3. Prędkość powietrza w budynku wyposażonym w osłony boczne o wysokości
0,5 m tuż pod sufitem oraz w ściany o wysokości 1,0 m – od poziomu podłogi
rys. J. Barwicki (3)
Rys. 1. Prędkość powietrza w budynku z całkowicie otwartymi ścianami przy prędkości
wiatru 10 m/s w całym pomieszczeniu
Prędkość wiatru w oborze
Rys. 2. Prędkość powietrza w budynku ze ścianą boczną o wysokości 1,5 m
5–8 m/s
powyżej 8 m/s
2–5 m/s
poniżej 2 m/s
Prędkość wiatru 10 m/s
Prędkość wiatru 10 m/s
Prędkość wiatru 10 m/s
Prędkość wiatru w oborze
5–8 m/s
powyżej 8 m/s
2–5 m/s
poniżej 2 m/s
Prędkość wiatru w oborze
5–8 m/s
powyżej 8 m/s
2–5 m/s
poniżej 2 m/s
