Jak oszczędzać energię elektryczną w budynku wielorodzinnym?
76
Jak wynika z zestawionych parametrów, wymiana żarówek tradycyj-
nych, halogenowych bądź kompaktowych (energooszczędnych) na
LED-owe zwraca się w ciągu kilku bądź kilkunastu miesięcy.
Oszczędności należy także szukać w sterowaniu oprawami oświet-
leniowymi. Obecnie najczęstszym rozwiązaniem są przyciski dzwon-
kowe, które kontrolują przekaźniki czasowe uruchamiające oprawy
oświetleniowe na określony czas. Niestety rozwiązanie to ma jedną
wadę – uruchamia wszystkie oprawy, również te niepotrzebne, np.
osoba mieszkająca na parterze po wejściu na klatkę schodową włą-
cza również oświetlenie na pozostałych piętrach. Aby tego uniknąć,
można zastosować oprawy z czujnikami ruchu, których koszt kształ-
tuje się na poziomie 70–80 zł/szt. Zasięg zamontowanego w nich
czujnika wynosi od kilku do kilkunastu metrów.
Rozwiązanie to jest bardzo korzystne także w przypadku oświetlenia
korytarzy piwnicznych, gdyż pozwala uniknąć sytuacji, gdy ktoś zapo-
mni wyłączyć światło i pozostaje ono uruchomione przez długi czas.
Zastosowanie opraw z czujnikami ruchu to inwestycja, która zwraca
się na przestrzeni od kilku do kilkudziesięciu miesięcy w zależności
od budynku.
x x x
Windy i ich modernizacja w budynkach
wielorodzinnych
Jednymi z większych odbiorników energii elektrycznej w obiektach
wielorodzinnych są windy, szczególnie te niemodernizowane po roku
1990. Zużywaną przez nie energię elektryczną można podzielić na
dwie kategorie – wykorzystywaną w czasie jazdy windy (bezpośred-
nio związaną z transportem) oraz na potrzeby własne dźwigu (tzw.
urządzenia pomocnicze). Pierwsza jest dominująca tylko w urządze-
niach, które wykonują powyżej 400 tys. jazd rocznie i stanowi od 40
do 95% całkowitej energii pobieranej przez windy. Przy czym im wię-
cej przejazdów, tym większe zużycie energii przez układ napędowy.
Na poziomie 70–120 tys. jazd rocznie (najczęściej w budynkach
mieszkalnych) może to stanowić zaledwie 25% całkowitego zużycia
generowanego przez windę. Pozostała część pobierana jest przez
urządzenia pomocnicze: 10–30% przez szafę sterową z urządze-
niami dodatkowymi, 45–65% na oświetlenie kabiny.
Jeżeli brakuje funduszy na wymianę całej windy, to w celu zmniej-
szenia jej zużycia energii, wystarczy zamienić żarówkę tradycyjną
60 W na LED-ową o mocy 9 W. W ten sposób można uzyskać ok.
200 zł oszczędności rocznie.
Nowoczesne windy cechują się:
• lepszymi warunkami bezpieczeństwa przewożonych osób,
• mniejszym zużyciem energii (dochodzącym do 30% w porównaniu ze
starszymi modelami), a nawet odzyskiem energii w czasie jazdy w dół,
• wysoką niezawodnością,
• cichszą i bardziej komfortową pracą,
• mniejszą awaryjnością,
• niższymi kosztami eksploatacji – konserwacji,
• dostosowaniem jakości pracy do obecnych standardów.
Średni koszt wymiany windy w 10-piętrowym budynku mieszkalnym
waha się od 130 do 190 tys. zł w zależności od jego rodzaju, szybu
windy oraz regionu. Jest to znaczący wydatek dla spółdzielni czy
wspólnoty. W przypadku dźwigów z lat 90. XX wieku lub starszych
inwestycja ta pozwala zaoszczędzić zaledwie kilka tysięcy złotych
rocznie na energii elektrycznej i typowej konserwacji. Należy jed-
nak zaznaczyć, że w wielu obiektach mieszkalnych windy z lat 70.,
80. i 90. zeszłego wieku są w tak złym stanie, że nie ma sensu inwe-
stować w wymianę ich komponentów czy remonty, gdyż w przeciągu
kilku lat mogą one pochłonąć znacznie większe kwoty.
x x x
Systemy zarządzania budynkiem
We współczesnym budownictwie stosuje się wiele nowoczesnych
technologii. Jednym z nich jest system zarządzania budynkiem
(BMS – z ang.
Building Management System
), często nazywany rów-
nież systemem automatyki budynkowej. Zapotrzebowanie na tego
typu rozwiązania wynika z konieczności zwiększenia komfortu użyt-
kowania obiektów oraz oszczędniejszego gospodarowania energią.
Zaspokojenie tych potrzeb stało się możliwe dzięki zastosowaniu
nowoczesnej elektroniki oraz technologii informatycznych. Kontro-
lują i optymalizują one działanie wszystkich urządzeń, dzięki czemu
możliwe jest uzyskanie znacznych oszczędności, zarówno pod wzglę-
dem zużycia energii, jak i serwisowania (zwiększenie żywotności
sprzętu).
Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań tego typu o różnym stop-
niu złożoności. Do najbardziej rozbudowanych i oferujących najszer-
sze możliwości należą:
fot. Fachowyelektryk.pl
Rys. 1. Zasada działania oświetlenia klatki schodowej sterowanego czujnikami ruchu
Tab. 2. Parametry wybranych źródeł światła
Typ źródła światła
Moc
źródła P
n
[W]
Czas
pracy t
[h/rok]
Średnia cena
1 kWh zmienna
[zł/kWh]
Koszt energii
dla jednego
źródła
[zł]
Żarówka 60 W E27
60
2200
0,45
59,40
Żarówka 100 W E27
100
99,00
Halogen 42 W E27 230 V
42
41,58
Halogen 70 W E27 230 V
70
69,30
Świetlówka kompaktowa
12 W E27 230 V
12
11,88
Świetlówka kompaktowa
23 W E27 230 V
23
22,77
Żarówka LED
9-60 W E27 827 230 V
9
8,91
Żarówka LED
18-100 W E27 827 230 V
18
17,82
