Jak oszczędzać energię elektryczną w budynku wielorodzinnym?
78
• KNX (dawniej EIB – z ang.
European Installation BUS
),
• Lon Works (z ang.
Local Operating System
),
• LCN (z ang.
Local Control Network
).
Są to systemy o topologii magistralnej, w których jako magistrala
wykorzystywana jest skrętka dwuparowa (np. w KNX oraz Lon
Works) lub, jak w przypadku LCN, dodatkowa żyła w przewodzie
instalacyjnym. Najbardziej uniwersalny, z powodu swojej kompatybil-
ności z produktami różnych marek, jest system KNX, współtworzony
przez wielu europejskich producentów z branży elektrotechnicznej.
Lon Works oraz LCN są największymi na rynku systemami firmo-
wymi, jednak w tym ostatnim można wykorzystywać wiele przycisków
przeznaczonych do standardu KNX.
Na rynku dostępna jest cała gama małych systemów firmowych.
Do najbardziej popularnych należą m.in. xComfort, Z-Wave (z jego
polską odmianą FIBARO), Teletask. Część z nich, np. xComfort albo
Z-Wave, wykonano w technologii bezprzewodowej, co w znacznym
stopniu ułatwia ich implementację do już istniejących instalacji.
Systemy zarządzania budynkiem mogą być realizowane również na
bazie sterowników swobodnie programowalnych.
W najczęściej spotykanych wykonaniach integrują one systemy
sterujące:
• klimatyzacją,
• wentylacją,
• ogrzewaniem,
• oświetleniem,
• nagłośnieniem,
• systemami parkingowymi,
• systemami bezpieczeństwa.
Należy jednak zaznaczyć, że naczelna zasada działania układów
automatyki budynkowej jest dla wszystkich rozwiązań taka sama:
elementy instalacji są ze sobą połączone za pomocą magistrali
fizycznej albo medium bezprzewodowego, zaś przy użyciu technolo-
gii informatycznych instalator konfiguruje instalację, tworząc współ-
pracujące ze sobą grupy urządzeń.
x x x
Lokalne sieci energetyczne i ich integracja
z systemami zarządzania budynkiem
Rozwój technologii związanej z odnawialnymi źródłami energii
powoduje, że mamy do czynienia z coraz większą podażą małych
lokalnych źródeł energii elektrycznej. Popularnym rozwiązaniem są
systemy układów fotowoltaicznych, zasilające m.in. budynki wielo-
rodzinne czy całe osiedla mieszkalne. Duża liczba dostawców ener-
gii utrudnia zarządzanie i kontrolę systemu. Dlatego też dobrym wyj-
ściem jest traktowanie źródeł rozproszonych jako współwytwórców
energii.
Działalność prosumencka, czyli dla podmiotów, które są zarówno
producentami, jak i konsumentami energii elektrycznej, przyczyniła
się do powstania lokalnych sieci energetycznych, tzw. Smart Grids,
integrujących odnawialne źródła energii z wykorzystaniem tech-
nologii IT. Biorąc pod uwagę wymóg Dyrektywy Unii Europejskiej
2009/28/WE, obligujący do osiągnięcia produkcji energii elektrycz-
nej z odnawialnych źródeł na poziomie 15%, trend ten jest korzystny
dla Polski.
Ponadto państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny do końca
2020 roku wyposażyć 80% odbiorców końcowych w inteligentne
liczniki energii elektrycznej. Obowiązek ten wymusza stosowa-
nie nowych rozwiązań, w wyniku czego powstał termin „smart
metering”, definiowany jako wprowadzanie nowoczesnych urzą-
dzeń na każdym etapie pracy sieci elektroenergetycznej, w tym
wymianę istniejących liczników na cyfrowe z możliwością dwustron-
nej komunikacji.
Wiele dostępnych obecnie na rynku liczników energii elektrycznej
ma interfejsy umożliwiające współpracę z systemami automatyki
budynkowej. Układy te pozwalają na inteligentne opomiarowanie
zużycia wszelkich mediów przez użytkowników, również zdalnie. Nie-
bagatelną zaletą takiego rozwiązania, szczególnie w nowo budowa-
nych obiektach, jest oczywiście możliwość zwiększenia komfortu ich
użytkowników. Otwartość tych systemów pozwala również na rozbu-
dowę ich funkcjonalności o pomiar pozostałych mediów, takich jak
gaz, woda czy też energia cieplna.
Kolejną zaletą jest możliwość stworzenia czytelnej prezentacji
danych pomiarowych, co jest szczególnie ważne przy prognozowa-
niu zużycia energii. Systemy wizualizacyjne pozwalają na wielopozio-
mową kontrolę dostępu do mediów dla użytkowników oraz prezenta-
cję zgromadzonych informacji.
Zarządca budynku czy też operator lokalnej sieci energetycznej,
wykorzystując taką aplikację, może mieć dostęp do danych suma-
rycznych dotyczących zużycia energii elektrycznej przez wszystkich
odbiorców. Również każdy indywidualny odbiorca może mieć wgląd
do archiwalnych zapisów pochodzących z jego liczników, co powinno
w oczywisty sposób wpłynąć na kształtowanie świadomości konsu-
mentów energii w zakresie racjonalizacji jej zużycia.
Literatura
1. P. Cierzniewski, K. Kurtz-Orecka, „Energooszczędne rozwiązania
instalacji oświetlenia wbudowanego w budynkach użyteczności pub-
licznej. Budownictwo energooszczędne w Polsce – stan i perspektywy”,
red. M. Wesołowska, Bydgoszcz 2015.
2.
3. P. Petykiewicz, „Technika systemowa budynku instabus EIB. Pod-
stawy projektowania”, Warszawa 1999.
4. T. Zarębski, „Możliwości implementacji systemów automatyki
budynkowej w lokalnych sieciach energetycznych”, „Elektryka”
3–4/2012, s. 105–110.
fot. Fachowyelektryk.pl
Rys. 2. Schemat przepływu informacji w przykładowym systemie wizualizacyjnym
Budynek 1
Serwer
Internet
Dostawcy mediów
Operator lokalnej
sieci energetycznej
Budynek 2 Budynek 3
