88
Audyt energetyczny oświetlenia
• ciepłej – do 3300 K,
• mieszanej – 3300 do 5000 K,
• chłodnej – powyżej 5000 K.
Do oświetlenia miejsc pracy powinno się stosować barwę mie-
szaną lub chłodną, a ciepłą w miejscach przeznaczonych do
relaksu, takich jak salon w domu czy sypialnia. Udowodniono
naukowo, że wyższa temperatura barwowa oświetlenia wpływa
na większe pobudzenie do działania.
Dobre oświetlenie LED musi się charakteryzować również odpo-
wiednimi parametrami elektrycznymi. Należy zwrócić uwagę
przede wszystkim na moc znamionową, znamionowe napięcie
zasilające oraz częstotliwość zasilania. Ważny jest także współ-
czynnik mocy cos
ϕ
, mówiący o poziomie mocy biernej obiera-
nej przez oprawę – im większy, tym wyższa jest klasa oświetlenia.
Najwyższa jego wartość to 1, w praktyce nieosiągalna. Najlepsze
oprawy charakteryzują się współczynnikiem mocy 0,99.
Rozporządzenie UE nr 1194/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r.
w sprawie wykonania dyrektywy 2009/125/WE Parlamentu Euro-
pejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotyczących eko-
projektu dla lamp kierunkowych, lamp z diodami elektrolumi-
nescencyjnymi i powiązanego wyposażenia określa minimalne
wartości współczynnika cos
ϕ
dla opraw względem mocy (tab. 5).
Parametr ten jest istotny dla dużych odbiorców zasilanych z sieci
wysokiego i średniego napięcia, bowiem za przekroczenie okre-
ślonego poziomu umownej ilości mocy biernej trzeba zapłacić.
Opłata ta może wynieść nawet 30% rachunku za energię
elektryczną. W przypadku opraw LED niska wartość cos
ϕ
wynika
zazwyczaj ze złej jakości zasilacza.
Należy również zwrócić uwagę na stopień szczelności IP.
W łazienkach powinno stosować się oprawy o IP65 w okolicach
wanny i prysznica, IP44 w odległości poniżej 60 cm od wanny/
prysznica, IP21 w pozostałej części pomieszczenia. W biurach
standardem jest klasa szczelności IP20. W zakładach przemy-
słowych, w których oprawy narażone są na pył lub na strumień
wody z dołu, należy montować oprawy IP65.
Oprawy oświetleniowe powinny charakteryzować się długim cza-
sem pracy. Na rynku znajdziemy produkty LED o niewielkiej
trwałości, np. 20 000 godz., które w zależności od przeznaczenia
mogą przepracować od 3 do 10 lat. Lepiej wybrać oświetlenie,
które będzie mogło być użytkowane znacznie dłużej – co naj-
mniej 50 000 godz., czyli od 6 do 20 lat. Przy wyborze oświetle-
nia LED trzeba sprawdzić okres gwarancji – standardem w obec-
nej chwili jest 5 lat, ale można wynegocjować jej przedłużenie
nawet do 10 lat.
Informacja o autorze
➀
Absolwent Wydziału Inżynierii Produkcji SGGW, gdzie ukoń-
czył studia inżynierskie na kierunku Zarządzanie i Inżynieria Pro-
dukcji, natomiast magisterskie na kierunku Technologie Energii
Odnawialnej. Studia podyplomowe Akademia Energetyki ukoń-
czył w Szkole Głównej Handlowej, a Technikę Świetlną Użyt-
kową na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Od
września 2014 roku pracownik KAPE S.A. Od 2016 projektant
oświetlenia i audytor specjalizujący się w tematyce oświetlenia.
Obecnie kierownik projektów ds. oświetlenia odpowiedzialny jed-
nocześnie za realizację energooszczędnych inwestycji u klientów
KAPE S.A. Autor licznych publikacji naukowych z zakresu wyko-
rzystania i wytwarzania biogazu. Interesuje się energetyką, histo-
rią, podróżami, windsurfingiem, narciarstwem zjazdowym, siat-
kówką, grami fabularnymi.
Tab. 5. Wymagania dotyczące współczynnika mocy biernej dla oświetlenia LED
Moc
[W]
Współczynnik cos
ϕ
(PF)
P
≤
2
brak wymagań
2 < P
≤
5
>0,4
5 < P
≤
25
>0,5
P > 25
>0,9
fot. Shutterstock
Fot. 3. Wymiana oświetlenia na klatce schodowej
