Audyt energetyczny oświetlenia
84
x x x
Dlaczego wymiana na LED jest opłacalna?
Światło – zarówno naturalne, jak i sztuczne – ma bardzo istotny
wpływ na nasze zdrowie, samopoczucie i odbiór otoczenia.
Trudno wyobrazić sobie świat bez oświetlenia elektrycznego.
Każdy z nas korzysta z niego w domu i miejscu pracy, a także
poza nimi – na ulicy, w obiektach usługowych czy podczas
transportu.
Obecnie w powszechnym użyciu są różne źródła światła: tra-
dycyjne żarowe, fluorescencyjne czy wykorzystujące najnowszą
technologię LED. Nie ulega wątpliwości, że oświetlenie w dużej
mierze odpowiada za stopień zużycia energii elektrycznej.
W częściach wspólnych obiektów mieszkalnych i biurowych może
stanowić aż 70%, w przemysłowych natomiast – 30–50% (zależy
to od specyfiki zakładu, umaszynowienia i wyposażenia w inne
odbiorniki energii elektrycznej).
Znaczna część użytkowników wciąż bazuje na tradycyjnych źród-
łach światła, tj. żarowych, świetlówkowych, rtęciowych, sodo-
wych czy metalohalogenkowych, coraz częściej zastępowanych
jednak oświetleniem wyposażonym w diody elektroluminescen-
cyjne (LED). Oświetlenie w tej technologii ma wiele zalet, przede
wszystkim cechuje się wysoką skutecznością świetlną, docho-
dzącą nawet do ok. 160 lm/W. W przypadku tradycyjnych żaró-
wek wynosi ona ok. 15, a dla świetlówek kompaktowych ok.
50 lm/W. W uproszczeniu oznacza to, że taką samą ilość światła
można wygenerować źródłem LED o znacznie niższej mocy niż
innymi elektrycznymi, co przekłada się na wymierną oszczęd-
ność energii.
Kolejną jego zaletą jest dłuższy czas pracy, dochodzący w nie-
których przypadkach nawet do 80 000 godz. Oświetlenie świet-
lówkowe osiąga jedynie ok. 20 000 godz. Diody LED charaktery-
zują się wysoką sprawnością emisji światła – prawie cała energia
elektryczna przetwarzana jest na nie, a nie na ciepło, tak jak ma
to miejsce w tradycyjnych żarówkach. Dzięki temu na powierzch-
niach w pobliżu źródła światła nie pojawiają się ciemne plamy.
Niska temperatura pracy opraw LED nie powoduje nagrzewania
się pomieszczeń. Technologia ta umożliwia uzyskanie każdej
barwy światła przy zastosowaniu diod RGB. Oświetlenie LED jest
przyjazne środowisku, ponieważ nie zawiera toksycznych sub-
stancji, np. rtęci. Dzięki temu jego elementy mogą być podda-
wane w całości recyklingowi.
Biorąc pod uwagę powyższe zalety, przy wymianie starego
oświetlenia warto zdecydować się na rozwiązanie bazujące na
technologii LED.
x x x
Oszczędność energii po modernizacji oświetlenia
Tym, na czym najbardziej zależy inwestorom, jest oszczędność
energii elektrycznej i kosztów wynikających z jej zużycia. Biorąc
pod uwagę prosty sposób wymiany oświetlenia w tzw. modelu
1:1, zastępując stare oprawy bądź jedynie źródła nowymi,
można osiągnąć zaprezentowane w tab. 3. efekty.
Jak widać, efekt końcowy uzależniony jest ściśle od stanu
wyjściowego. Modernizując oświetlenie w budynku, powinno się
wymieniać całe oprawy. Należy pamiętać, że „stare” modele
i ich układy optyczne zostały zaprojektowane dla tradycyjnych
źródeł światła. Może okazać się, że będą miały zupełnie inną
sprawność, rozsył światła oraz kąt ochronny przed olśnieniem,
jeśli wyposażymy je w retrofity LED.
Przykładowo w oprawie rastrowej raster odbija światło świetlówki
T8, która świeci całą swoją powierzchnią we wszystkie strony, jej
zamiennik LED (taśma) zaś tylko w dół. Raster jest pomijany przy
rozsyle światła.
Prostą modernizację, polegającą na wymianie źródeł, poleca się
przede wszystkim w gospodarstwach domowych.
x x x
Finansowanie oświetlenia LED
W Polsce wiele firm, samorządów oraz wspólnot i spółdzielni
mieszkaniowych dostrzega potencjał redukcji zużycia energii
w oświetleniu. Niestety nie wszyscy zainteresowani mają wolne
środki na realizację inwestycji. W takiej sytuacji można zasta-
nowić się nad pozyskaniem dodatkowych funduszy, które są na
wyciągnięcie ręki.
Białe certyfikaty (świadectwa efektywności energetycznej)
Jednym ze sposobów zdobycia dodatkowych środków jest pozy-
skanie tzw. białych certyfikatów. W tym celu przygotowuje się
Tab. 3. Potencjał możliwych oszczędności
Stan pierwotny
Stan po modernizacji
Oszczędność
[%]
oprawy żarowe/źródła żarowe
oprawy LED/źródła LED
do 90
oprawy świetlówkowe T8/świetlówki T8
ok. 50–60
oprawy high-bay metalohalogenkowe/źródła
metalohalogenkowe
ok. 50
oprawy high-bay sodowe wysokoprężne/
źródła sodowe wysokoprężne
oprawy high-bay rtęciowe/źródła rtęciowe
ok. 75
fot. Shutterstock
Fot. 2. Oświetlenie osiedla mieszkaniowego
