83
Obiekty Mieszkalne 2019
ujednolicony wskaźnik olśnienia (UGR) maks. 28. Przed windą
natomiast średnie natężenie oświetlenia nie może być mniejsze
niż 200 lx.
Kluczowe czynniki decydujące o modernizacji to koszty inwesty-
cyjne i eksploatacyjne, okres zwrotu poniesionych nakładów oraz
poprawa estetyki. Z punktu widzenia inwestora najbardziej zna-
czące są trzy pierwsze. Koszt inwestycji uzależniony jest od ceny,
skuteczności świetlnej i liczby nowych opraw/źródeł światła, które
będą spełniać wymagania normy PN-EN12464-1:2012. W kory-
tarzach, holach wejściowych i klatkach schodowych w większości
przypadków powinna wystarczyć prosta wymiana samego źródła
lub całej oprawy w stosunku 1:1. Na wielkość oszczędności ener-
gii ma oczywiście wpływ czas pracy oświetlenia, który uwarunko-
wany jest m.in. dostępem do światła dziennego. Zgodnie z Roz-
porządzeniem Ministra Energii z dnia 5 października 2017 r.
w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu
efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędno-
ści energii (DzU z 2017 r., poz. 1912) szacowany czas pracy
oświetlenia w holach i korytarzach wynosi 420 godz. Ponieważ
wydaje się być zaniżony, do kalkulacji powinno się przyjmować
jego rzeczywistą wartość. Z obserwacji Krajowej Agencji Posza-
nowania Energii S.A. wynika, że w tych obszarach stanowi on ok.
20% roku, czyli ok. 1752 godz.
W tab. 1. przedstawiono przykładową kalkulację oszczędności
energii elektrycznej i prostego okresu zwrotu dla wymiany tra-
dycyjnych żarowych źródeł światła i opraw (200 szt.) w klatkach
schodowych budynków mieszkalnych dla czasu pracy 1752 godz.
Jak wynika z jej krótkiej analizy, modernizacja samych źródeł
czy całych opraw jest opłacalna, ponieważ prosty okres zwrotu
inwestycji (SPBT – ang.
Simply Pay Back Time
) dla pierwszych to
0,18, a drugich 1,06 roku.
Jeśli przyjęłoby się do kalkulacji czas pracy oświetlenia 420
godz., w przypadku źródeł SPBT wzrasta do 0,84, a opraw – do
5,04 roku. W praktyce oznacza to, że przy modernizacji tych dru-
gich inwestycja jest na progu gwarancji sprzętu.
W tab. 2. rozważono sytuację, w której aktualnie w budynku
zamontowane są plafoniery z zainstalowanymi świetlówkami
kompaktowymi. Przedstawiona w niej analiza wskazuje wyraźnie,
że warto oprzeć modernizację na wymianie źródeł. Okres zwrotu
z inwestycji w przypadku demontażu starych opraw nie jest już
tak atrakcyjny (6,85 roku). Jeśli do kalkulacji przyjmuje się czas
pracy oświetlenia 420 godz., SPBT znacząco wzrasta – 4,76 dla
źródeł, 28,57 roku dla opraw.
Jak pokazały powyższe szacunki, czynnikiem decydującym
o opłacalności przedsięwzięcia może okazać się rodzaj oświetle-
nia zainstalowanego obecnie, czas użytkowania oraz cena
urządzeń.
Należy zwrócić uwagę na fakt, że oświetlenie w ciągach komu-
nikacyjnych często pozostaje włączone pomimo braku takiej
potrzeby. Warto zatem zastanowić się nad montażem prostych
czujników ruchu lub obecności. W przypadku ciągów komu-
nikacyjnych z dostępem do okien można wyposażyć instalację
oświetlenia w czujniki zmierzchu, co sprawi, że oprawy będą
nieaktywne w ciągu dnia, a zostaną uruchomione po zmierzchu.
Jest to tanie i proste rozwiązanie, które skraca czas pracy oświet-
lenia w obiekcie i znacząco przyczynia się do redukcji zużycia
energii elektrycznej – szacuje się, że nawet o 30%.
Tab. 2. Przykład kalkulacji oszczędności energii i kosztów modernizacji oświetlenia fluorescencyjnego
Etap
modernizacji
Rodzaj
oprawy
Moc
oprawy
z układem
zasilającym
[W]
Liczba
opraw
[szt.]
Sumaryczna
moc
zainstalowana
[kW]
Czas pracy
oświetlenia
[h/rok]
Roczne
zużycie
energii
elektrycznej
[kWh/rok]
Cena
jednostkowa
[zł netto/kWh]
Roczny
koszt energii
elektrycznej
[zł/rok]
Roczne
oszczędności
energii
[kWh/rok]
Roczne
oszczędności
energii
[%]
Roczne
oszczędności
[zł]
Szacowany
koszt
inwestycji
[zł]
SPBT
[lata]
Stan
pierwotny
plafoniera
1 x 30 W
świetlówka
kompaktowa
30
200
6
1752
10 512
0,5
5256
–
–
–
–
–
Stan po
modernizacji
(wymiana
na retrofity)
retrofit LED
15 W
15
3
5256
2628
5256
50
2628
3000 1,14
Stan po
modernizacji
całych opraw
panel LED
15 W
18 000 6,85
fot. Shutterstock
Fot. 1. Nowoczesne oświetlenie klatki schodowej
