98
Nadzór systemów alarmowych
x x x
Monitorowanie systemu alarmowego
Artykuł 3. ustawy o ochronie osób i mienia definiuje ten proces
jako działanie w formie dozoru sygnałów przesyłanych, groma-
dzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i syste-
mach alarmowych. Jest on realizowany na podstawie systemu,
w skład którego wchodzą: urządzenie transmisji alarmu (UTA),
popularnie nazywane nadajnikiem, łącza transmisji danych (tele-
foniczne, radiowe, GSM, IP) oraz alarmowe centrum odbiorcze
(ACO), najczęściej określane jako centrum monitorowania.
x x x
Przepisy prawne
Historia rozwoju tego typu systemów w Polsce sięga lat 80. ubie-
głego wieku i związana jest z powstawaniem pierwszych elektro-
nicznych rozwiązań alarmowych oraz prywatnych agencji, które
świadczyły usługi monitorowania i ochrony fizycznej głównie dla
instytucji oraz prywatnych osób zamożnych. Instalacje monitoro-
wania były tworzone na podstawie analogowych i często awaryj-
nych linii telefonicznych, a w niewielkim stopniu na bazie dopiero
rozwijanych sieci łączności radiowej.
Pierwsze normy dotyczące systemów sygnalizacji włamania
i napadu (SSWiN), których nierozerwalną częścią są systemy
transmisji alarmu, pojawiły się w 1993 r. i miały charakter
dobrowolny:
• PN-E-08390/51:1993 „Systemy alarmowe. Systemy transmisji
alarmu. Ogólne wymagania dotyczące systemów”,
• PN-E-08390/52:1993 „Systemy alarmowe. Systemy transmisji
alarmu. Ogólne wymagania dotyczące urządzeń”,
• PN-E-08390/54:1993 „Systemy alarmowe. Systemy transmisji
alarmu. Systemy transmisji alarmu wykorzystujące specjalizowane
tory transmisji”,
• PN-E-08390/55:1993 „Systemy alarmowe. Systemy transmisji
alarmu. Systemy łączności cyfrowej wykorzystujące telefoniczną
publiczną sieć komutowaną”,
• PN-E-08390/56:1993 „Systemy alarmowe. Systemy transmi-
sji alarmu. Systemy łączności akustycznej wykorzystujące telefo-
niczną sieć komutowaną”.
Podstawową wytyczną dla przedsiębiorcy świadczącego usługi
zapewnienia bezpieczeństwa osób i mienia był wymóg posia-
dania koncesji MSWiA, który obowiązuje do dzisiaj. Zasadniczy
wpływ na wymagania prawne dotyczące usług monitoringu
i ochrony fizycznej miała ogłoszona przez Sejm RP Ustawa z dnia
22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (DzU z 1997 r.
nr 114, poz. 740), która do chwili obecnej po licznych mody-
fikacjach nadal stanowi podstawową regulację prawną w tym
zakresie. Jej wprowadzenie i wynikających z jej delegacji aktów
wykonawczych i rozporządzeń w dużym stopniu uporządkowało
wewnętrzny rynek usług ochrony osób i mienia, jednak nie wpro-
wadziło obowiązku stosowania norm branżowych w całym obsza-
rze, jak to ma np. miejsce w przypadku monitorowania syste-
mów sygnalizacji pożaru, gdzie istnieje konieczność montowania
certyfikowanych urządzeń transmisji alarmu oraz realizacji usług
zgodnie z wymaganiami rozporządzenia. Co prawda ogłoszona
w 2010 roku nowelizacja rozporządzenia MSWiA w sprawie
wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pienięż-
nych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębior-
ców i inne jednostki organizacyjne (DzU nr 166, poz. 1128)
w załączniku nr 1 określa wymagania ogólne dla elektronicznych
systemów zabezpieczeń oraz przywołuje normę PN-EN 50131-1
„Systemy sygnalizacji włamania i napadu. Wymagania syste-
mowe”, jednak nie wprowadza obowiązku jej stosowania. Należy
jednak wyraźnie zaznaczyć, że nie oznacza to dowolności w reali-
zacji usług technicznej ochrony mienia. W przypadku sporów
rozstrzyganych przez sądy powszechne to właśnie zapisy norm
są dokumentami odniesienia – jako zbiór przyjętych i zatwier-
dzonych przez komitet normalizacyjny dobrych praktyk ujętych
w formie wymagań i parametrów dla poszczególnych klas
systemów alarmowych oraz wymogów realizacji usług ich
monitorowania.
W efekcie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej zostały przyjęte
dyrektywy i normy wspólnotowe CENELEC jako obowiązujące
w naszym kraju, nie były one jednak kompletne w zakresie
realizacji usług monitorowania obiektów, np. brakowało wyma-
gań w zakresie alarmowego centrum odbiorczego (ACO). Obec-
nie należy uznać, że regulacje, choć dobrowolne, są kompletne
i dają wytyczne przedsiębiorcom do organizacji ACO na właści-
wym poziomie.
Do najważniejszych norm dotyczących realizacji usług monitoringu
należą:
• PN-EN 50131 „Systemy sygnalizacji włamania i napadu”,
• PN-EN 50136 „Urządzenia i systemy transmisji alarmu”,
• PN-EN 50132 „Systemy dozorowe CCTV”,
• PN-EN 50518 „Centrum monitorowania i odbioru alarmu”.
x x x
Najważniejsze parametry
Parametry dotyczące niezawodności działania i ochrony łączy
wykorzystywanych w transmisji alarmu pomiędzy lokalnymi syste-
mami alarmowymi (LSA) a alarmowym centrum odbiorczym
(ACO) zostały opisane w normie PN-EN 50136-1-1 „Systemy
alarmowe. Systemy i urządzenia transmisji alarmu. Część 1-1:
Wymagania ogólne dotyczące systemów transmisji alarmu”.
Nadzór systemów
alarmowych na osiedlach
mieszkaniowych
Zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania to dziś niezbędne działanie polegające na odpowiednim
stosowaniu metod prawnych, organizacyjnych i technicznych. Niniejszy artykuł związany jest ściśle z szeroko
pojętym bezpieczeństwem osób i mienia w kontekście realizacji usług monitoringu stanu bezpieczeństwa lokali
mieszkalnych i domów.
Czesław Woroszyło
członek komisji rewizyjnej stowarzyszenia
POLALARM oraz sekcji zabezpieczeń
technicznych Polskiej Izby Ochrony
