70
Akustyka obiektów halowych z lekką obudową z płyt warstwowych
Ponadto w drugim i trzecim przypadku znacznie skróci się czas
pogłosu w hali, a tym samym zwiększy się zrozumiałość komuni-
katów dźwiękowych i słownych. Przykładowo w hali o objętości
4000 m
3
i konstrukcji standardowej czas pogłosu wyniesie ok.
2,5 s, z płyt akustycznych będzie równy 0,8 s, natomiast w trzecim
przypadku 0,5 s. W dużym uproszczeniu mówiąc, oznacza to bar-
dzo złą zrozumiałość mowy w pierwszej hali, dostateczną w drugiej
i bardzo dobrą w trzeciej.
Metoda adaptacji akustycznej umożliwia obniżenie hałasu wyłącznie
w polu pogłosowym, nie ma natomiast wpływu na jego poziom bezpo-
średnio przy głośnej maszynie. Ponadto maksymalna skuteczność tej
metody wynosi ok. 8 dB. Jej stosowanie jest uzasadnione w sytuacji,
gdy w hali znajduje się wiele źródeł hałasu, a ochronie przeciwhała-
sowej podlega cały obszar obiektu.
Do obniżenia hałasu w pobliżu pojedynczego źródła należy stoso-
wać ekrany akustyczne (rys. 1b) lub przegrody/kabiny/obudowy
dźwiękoszczelne (rys. 1c, d). Skuteczność ekranów akustycznych
zależy od lokalizacji źródła hałasu i chronionego miejsca pracy
względem ekranu, a także od jego wymiarów. Może być ona
znacznie ograniczona na skutek istnienia dodatkowych odbić
dźwięku od ścian, a przede wszystkim sufitu hali. Każdą sytuację
trzeba rozpatrywać indywidualnie, najlepiej budując model cyfrowy
hali oraz wykorzystując specjalistyczne programy komputerowe.
Dlatego w tym przypadku trudno jest podać ogólne zależności lub
wartości tłumienia hałasu fali bezpośredniej przez ekran. Uważa się,
że typowa skuteczność ekranu akustycznego w halach przemysłowych
mieści się w zakresie 6–12 dB. Zaleca się je stosować dla odrębnych
źródeł hałasu, gdy ochronie podlegają pojedyncze miejsca pracy.
Przegrody lub obudowy z płyt warstwowych umożliwiają ograniczenie
emisji hałasu do wydzielonych obszarów/pomieszczeń w hali lub do
środowiska zewnętrznego, gdzie dopuszczalny jej poziom jest okre-
ślony odrębnymi przepisami i zależy także od rodzaju terenów znaj-
dujących się w pobliżu hali. Na przykład osobne wymagania są
stawiane dla obszarów zabudowy jednorodzinnej, mieszkaniowo-
-usługowej czy terenów mieszkalnych w dużych aglomeracjach.
Bardzo istotna jest także odległość zakładu pracy od granic wymie-
nionych terenów. Ocena emisji hałasu do środowiska jest przepro-
wadzana w ramach operatu akustycznego i na ogół wymaga także
budowy modelu cyfrowego terenu wraz z budynkami oraz zastoso-
wania specjalistycznego oprogramowania. W dużym uproszczeniu
można stwierdzić, że jeżeli w hali przewiduje się hałas o poziomach
zbliżonych do wartości progowej, czyli 85 dB(A), to prawdopodobnie
standardowe płyty warstwowe nie zapewnią wystarczająco niskiej
emisji hałasu do środowiska zewnętrznego, natomiast przegrody
podwójne (tab. 1, przegroda 9) w wielu przypadkach już tak.
O skuteczności przegród/obudów z płyt warstwowych decyduje
ich izolacyjność akustyczna R. Można powiedzieć, że efektywność
przegrody jest w przybliżeniu równa jej izolacyjności akustycznej.
Metoda ta jest stosowana, gdy w hali znajduje się niewielka liczba
hałaśliwych maszyn lub gdy w obiekcie wydzielony jest zamknięty
obszar przeznaczony np. do prac projektowych lub badawczych.
Przy czym na ogół standardowa płyta warstwowa nie zapewnia
wystarczającej ochrony przeciwhałasowej – znacznie skuteczniejsze
rozwiązanie stanowi przegroda podwójna skonstruowana z płyty
warstwowej i dodatkowej pełnej okładziny wewnętrznej (np. prze-
groda podwójna o konstrukcji podanej w tab. 1, pozycja 8).
x x x
Podsumowanie
W artykule przedstawiono zagadnienia kształtowania akustyki hal
przemysłowych budowanych z zastosowaniem płyt warstwowych.
Opisano wymagania ochrony przeciwhałasowej stawiane takim
obiektom w przepisach krajowych, podano parametry płyt
warstwowych, które mają wpływ na akustykę hal oraz określono
zakres użycia biernych metod redukcji hałasu w środowisku pracy.
Poruszono także zagadnienie kontroli pogłosowości hal ze względu
na zrozumiałość komunikatów słownych i dźwiękowych w takich
obiektach.
Pomimo zalet płyt warstwowych w wielu przypadkach ich stan-
dardowe rozwiązania nie zapewniają wystarczającej ochrony
przeciwhałasowej oraz krótkiego pogłosu w halach. Istnieje
jednak gama produktów, nazywanych płytami akustycznymi,
które umożliwiają poprawienie warunków pracy w hali pod
kątem zmniejszenia ogólnego hałasu i pogłosowości. Bardzo
efektywnym rozwiązaniem, ze względu na izolacyjność akustyczną
i zdolność pochłaniania hałasu, wydaje się być konstrukcja
przegród podwójnych, w których element zewnętrzny stanowi
płyta warstwowa, natomiast od wewnątrz stosowana jest
dodatkowa – pełna lub perforowana – okładzina. Przy czym
wewnętrzną okładzinę pełną wykorzystuje się w celu ograniczenia
emisji hałasu do środowiska zewnętrznego lub do wydzielonych
pomieszczeń wewnątrz hali, zaś perforowaną tam, gdzie
wymagane jest uzyskanie większego komfortu akustycznego
wewnątrz pomieszczenia.
Literatura
1. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 6 czerwca
2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń
czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU 2014
poz. 817).
2. PN-N-01307:1994 „Hałas. Dopuszczalne wartości parametrów
hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania
pomiarów”.
3. Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej
z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych
przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU 2003 nr 169, poz.
1649 i 1650).
4. PN-B-02151-4:2015 „Akustyka budowlana. Ochrona przed hała-
sem w budynkach. Część 4: Wymagania dotyczące warunków pogło-
sowych i zrozumiałości mowy w pomieszczeniach oraz wytyczne pro-
wadzenia badań”.
5. PN-EN ISO 717 1:2013-08 „Akustyka. Ocena izolacyjności aku-
stycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budow-
lanych. Izolacyjność od dźwięków powietrznych”.
6. PN-EN ISO 11654:1999 „Akustyka. Wyroby dźwiękochłonne uży-
wane w budownictwie. Wskaźnik pochłaniania dźwięku”.
