41
Beton Prefabrykowany 2015
i nadbeton oraz tzw. połączenie młotkowe (wpusty wycięte w panelu).
W stropach prefabrykowanych, w miejscach zespolenia z płytą balko-
nową, stosuje się łączniki balkonowe (koszyki izolacyjne) z warstwą izo-
lacji cieplnej i odpowiednio przygotowanym zbrojeniem.
W stropach typu filigran można fabrycznie wykonać otwory. W przy-
padku płyt pełnych lub kanałowych sprężonych trzeba stosować
wymian stalowy, który przenosi obciążenie z podpieranej płyty (mak-
symalnie do rozpiętości 10 m) na sąsiednie. Dostępne są również jego
wersje specjalne przeznaczone do płyt kanałowych z wnękami do
poprowadzenia instalacji (np. w łazienkach) oraz miejsc, w których
płyty są różnej wysokości. Na rynku dostępne są stropy prefabry-
kowane, wykonywane ściśle według konkretnego projektu, łączone
bezspoinowo systemem zamknięć, który napina płyty stropowe oraz
tworzy trwałą i sztywną konstrukcję, przenosząc siły tnące z płyty na
płytę. W tego typu stropach przestrzenie do wykonania kanałów kab-
lowych są fabrycznie przygotowane, można w nich również zamonto-
wać rury elektroinstalacyjne i puszki (np. do oświetlenia).
System stropowy pozwala na realizację stropu o dowolnym kształcie,
otworach i wydrążeniach, można z nim połączyć różne konstrukcje
schodów, a także zamocować warstwę izolacji akustycznej. Możliwe
jest również zamontowanie samonośnego balkonu montażowego zin-
tegrowanego z konstrukcją stropu, który pozwala na szybkie połą-
czenie płyty balkonowej z łącznikiem zapobiegającym tworzeniu się
mostków termicznych pomiędzy balkonem a stropem.
x x x
Czym dzisiejsze prefabrykaty różnią się od
PRL-owskiej „wielkiej płyty”?
Wielkowymiarowe ściany prefabrykowane, czyli „wielka płyta”, koja-
rzy się z szarymi, monotonnymi blokowiskami. Technologia ta została
odrzucona przez architektów i zanikła w latach 90. ubiegłego wieku
jako jeden z niechcianych symboli PRL-u. Obecnie wielokondygna-
cyjne budynki wznoszone z prefabrykatów odzyskują popularność.
Nowoczesne materiały, formy i linie technologiczne oraz stałe kontro-
lowanie warunków powstawania elementów dają możliwość zapew-
nienia powtarzalności parametrów, wysokiej jakości i dokładności
wykonania (nawet do 2–3 mm), nawet bardzo skomplikowanych pre-
fabrykatów. Budynki z nowej „wielkiej płyty” mogą charakteryzować
się bardzo ciekawą i oryginalną architekturą. Prefabrykaty nie są już
ograniczone modułową konstrukcją – odpowiednio dobrana techno-
logia produkcji i materiały pozwalają uzyskać elementy o skompli-
kowanych wymiarach, dużych rozpiętościach, z wieloma dokładnie
wykonanymi otworami lub fabrycznie zamontowaną stolarką. Gład-
kie powierzchnie wewnętrzne nie wymagają już dodatkowego wykań-
czania, np. tynkowania, a elewacjom można nadać dowolną fakturę
(m.in. dzięki nowoczesnym matrycom) i zapewnić większą odporność
na warunki atmosferyczne, korozję biologiczną i zanieczyszczenia.
Również rozwiązania, pozwalające umieszczać instalacje w ścianach
lub stropach, gwarantują więcej możliwości tworzenia ciekawych pro-
jektów i przyspieszają prace wykończeniowe.
Dawne problemy „wielkiej płyty” – słabą izolacyjność termiczną
i akustyczną zniwelowano dzięki produkcji ścian z wbudowaną
fabrycznie warstwą izolacji o grubości zapewniającej żądane parame-
try. Łączniki balkonowe z izolacją cieplną, taśmy i podkładki aku-
styczne oraz inne rozwiązania również przyczyniają się do zwiększenia
komfortu życia mieszkańców. Domów z nowej „wielkiej płyty” nie
trzeba będzie zatem dodatkowo docieplać i wygłuszać.
Stosowanie prefabrykacji w budynkach mieszkalnych jest bardzo
popularne np. w krajach skandynawskich i w Niemczech, gdzie inwe-
storzy doceniają bardzo szybki i czysty proces budowy (nawet w dwa
tygodnie w wersji „pod klucz”) oraz wysoką jakość wykonania według
szczegółowego projektu. Coraz częściej buduje się prefabrykowane
domy z keramzytobetonu, które mają bardzo dobrą izolacyjność
cieplną i akustyczną, a ich montaż w stanie surowym trwa około
tygodnia. Również w Polsce prefabrykacja zyskuje coraz więcej zwo-
lenników. Warto zatem pomyśleć o nowej odsłonie „wielkiej płyty”
podczas projektowania nowych osiedli domów zarówno jedno-, jak
i wielorodzinnych.
Literatura
1. Katalog „Prefabrykaty”, Przedsiębiorstwo Elementów Budowlanych
FABET.
2. „Katalog elementów budowlanych”, Fabryka Domów Bogucin.
3. Katalog „PRAEFA Buduj z keramzytu”, PRAEFA, Międzyrzecz.
4. Katalog „SBB System Budownictwa Buszrem”, Buszrem, Piot-
rków Trybunalski.
5. Katalog „Sprężone płyty kanałowe Konbet SPK Lekki strop panelowy
smart
®
”, Konbet Poznań, Poznań.
6. „Prefabrykacja – jakość, trwałość, różnorodność”, zespół redakcyjny pod
kierunkiem G. Adamczewskiego i P. Woyciechowskiego, Stowarzyszenie
Producentów Betonów, 2014.
fot. Jordahl & Pfeifer
Fot. 8. Kaseta z pętlami montażowymi
fot. Jordahl & Pfeifer
Fot. 9. Szalunek ciśnieniowy – szyny monta-
żowe z pętlami
fot. Dennert
Fot. 10. Zamki stropowe do stropu typu DX
