produkcja spowoduje obniżenie kosztów jednostkowych. Po dziesię-
ciu latach od sformułowania Programu PPEJ sprawa małych reaktorów
wygląda trochę inaczej i warte są one rozważenia popartego dodatkowym
argumentem w warunkach polskich, czyli możliwością zastępowania nimi
wyeksploatowanych bloków o mocy 200 MW w istniejących elektrowniach
konwencjonalnych [7].
Najbardziej interesujące rozwiązania techniczne w naszych krajowych
warunkach przedstawione są w tab. 2. wraz z najnowszymi informa-
cjami o dalszych etapach realizacji projektu na podstawie raportu
MAEA [8] i uaktualnione ostatnimi doniesieniami z portalu World
Nuclear News [9].
Reaktory opisane w tab. 2. charakteryzują się zintegrowaną konstrukcją
zbiornika rdzenia reaktora z wytwornicami pary, co pozwoliło wyelimino-
wać rurociągi obiegu pierwotnego i umieścić wszystko w jednej obudo-
wie (z wyjątkiem SMR-160). Drugą charakterystyczną cechą jest zastoso-
wanie konwekcji naturalnej do chłodzenia rdzenia reaktora (z wyjątkiem
RITM-200). Rozwiązanie takie gwarantuje maksymalne bezpieczeństwo
wychłodzenia elementów paliwowych po wyłączeniu reaktora. Ostatni
reaktor BWRX-300 stanowi zredukowaną wersję dużego reaktora wrzą-
cego ESBWR (najbardziej zaawansowany reaktor wrzący III generacji), któ-
rego budowa, mimo uzyskania licencji amerykańskiego Urzędu Dozoru
Jądrowego (US NRC), nigdzie się nie rozpoczęła.
Pytanie „Czy Polska ma budować elektrownie jądrowe najnowszej III gene-
racji czy też czekać na reaktory SMR?” [10] postawione zostało na por-
talu CIRE.pl w marcu 2018 r. w odniesieniu do reaktorów lekkowodnych
o mocy 50 MWe i padła odpowiedź negatywna, ale od tego czasu znów
zaszły zmiany. Zainteresowanie rozwiązaniami modułowymi wyraziło kilka
krajów, takich jak: Kanada, gdzie opracowano harmonogram (mapę dro-
gową) przyszłych działań, a także Ukraina, Jordania i Rumunia. Co prawda
wszystkie kraje inwestujące w energetykę jądrową budują duże bloki, ale
ich przemysł przygotowuje się do budowy małych reaktorów, chociaż
zbyt wolno (zdaniem autora) i stale oczekując wsparcia ze strony rzą-
dów. Dofinansowania stosowano prawie we wszystkich krajach w latach
60. i 70. ubiegłego wieku, gdy budowano pierwsze elektrownie jądrowe
i tak powinno być teraz, ponieważ redukcja zanieczyszczenia powietrza
(smogu) stanowi interes społeczny, a ponadto jest jednym ze sposobów
walki z ociepleniem klimatu.
W sejmie w styczniu 2019 r. wiceminister energii Tadeusz Skobel, odpo-
wiadając na interpelację poselską, stwierdził, że nakłady finansowe spółek
PGE EJ i PGE EJ1 w latach 2010–2018 wyniosły 447 mln zł, a w innym
wystąpieniu powiedział, że „na różne prace przygotowawcze w latach
2010–2017 wydano ok. 750 mln zł” [5], dodając jakby lekceważąco, iż
„w efekcie powstało kilka ekspertyz, raportów i analiz”.
W zasadzie to ostatnie stwierdzenie skonfrontowane ze stanem przygo-
towań do budowy pierwszej elektrowni jądrowej i stale przygotowywaną
Polityką Energetyczną Polski do 2040 r. (w 2015 r. nie ukończono prac nad
dokumentem z perspektywą 2050 r. z powodu zmiany rządu) wystarczy
na bardzo negatywną ocenę realizacji PPEJ i nie napawają optymizmem
na przyszłość.
●●
Nowe technologie jądrowe
Dokonując rozważań nad wyborem technologii reaktora jądrowego
w latach 2007–2008, trzeba stwierdzić, że w branży istniało powszechne
przekonanie o opłacalności budowy bloków wpisujących się w wielkoska-
lową energetykę, tj. bloków o jak największej mocy, dlatego zaplano-
wano budowę dwóch–trzech elektrowni o mocy do 6000 MWe. Analizu-
jąc dostępne technologie, rozpatrywano zakup reaktora francuskiego EPR
o mocy 1600 MWe, budowanego w Finlandii, amerykańskiego AP1000
o mocy 1100 MWe (jako rozwinięcie znanej koncepcji reaktora AP600)
oraz koreańskiego APR1400 o mocy 1400 MWe, do którego przymie-
rzały się Zjednoczone Emiraty Arabskie, wykluczając rosyjski reaktor
WWER-1000 ze względów politycznych. Już wtedy na horyzoncie poja-
wiała się koncepcja małych modułowych reaktorów SMR (z ang.
Small
Modular Reactor
) o mocy elektrycznej do 300 MWe, ale nie znajdowała ona
poparcia wśród decydentów na szczeblu światowym i traktowana była
jako odległa przyszłość określana mianem reaktorów IV generacji. Naj-
ciekawsze propozycje takich rozwiązań zostały opisane w kwartalniku
PTJ [6] już prawie dwadzieścia lat temu. Według zestawienia MAEA obec-
nie można doliczyć się ponad 50 koncepcji takich reaktorów, ale najbar-
dziej obiecujące i najszybsze w realizacji wydają się zintegrowane reak-
tory chłodzone zwykłą wodą, jako poparte największym doświadczeniem
eksploatacyjnym wodnych reaktorów ciśnieniowych (PWR i BWR). Kon-
strukcja modularna pozwala na ich łatwe fabryczne wykonanie i w postaci
oddzielnych modułów dostarczanie do miejsca przeznaczenia, a masowa
Nazwa projektu
CAREM
mPower
NuScale
SMR-160
ACP100
RITM-200
BWRX-300
Projektant
CNEA
BWX Technologies
NuScale Power
Holtec Int.
CNNC
OKBM Afrikantov
Hitachi GE
Kraj
Argentyna
USA
USA
USA
Chiny
Rosja
Japonia
Typ
iPWR
iPWR
iPWR
PWR
iPWR
iPWR
BWR
Moc [MWe]
30
195 × 2
50 × 12
160
100
50 × 2
300
Status
budowa obiektu
prace projektowe
prace projektowe
projekt wstępny
projekt techniczny
prace projektowe
projekt techniczny
Przedstawienie koncepcji
1984
2009
2009
2012
2012
brak informacji
2000
Początek projektowania
brak informacji
brak informacji
2003
brak informacji
brak informacji
Ukończenie projektu wstępnego
brak informacji
2019
2019
brak informacji
Wstępny raport bezpieczeństwa
2009
brak informacji
2018
brak informacji
Wybór lokalizacji
2009
2014
2017
Rozpoczęcie licencjonowania
2014
2017
2020
brak informacji
2020
po 2020
Uzyskanie zezwolenia
brak informacji
2022
brak informacji
brak informacji
brak informacji
Rozpoczęcie budowy
2014
brak informacji
2019
2022
po 2020
Przewidywane uruchomienie
2022
2026
2026
2025
2025
ok. 2030
Tab. 2. Zasadnicze informacje o lekkowodnych modułowych reaktorach małej mocy
Zobacz serwis dla profesjonalistów:
36
ENERGETYKA jądrowa na progu trzeciej dekady xxi w.
