Należy jednak dodać, że obecnie brytyjski rynek energii należy do ści-
słej czołówki w UE pod względem wielkości wykorzystania gazu ziem-
nego, czego potwierdzeniem są dane zawarte w tab. 2. [21], [22]. W kraju
nastąpiło znaczące ograniczenie wykorzystania węgla w energetyce,
a także wzrost znaczenia gazu ziemnego, przede wszystkim OZE
(tab. 3). W 2016 r. paliwo to ponownie stało się najważniejszym nośni-
kiem energii wykorzystywanym do produkcji energii elektrycznej [4].
●●
Znaczenie gazu ziemnego w krajowym
sektorze wytwarzania energii elektrycznej
W Polsce udział produkcji energii elektrycznej w jednostkach gazo-
wych do 2016 r. kształtował się na poziomie ok. 3%. W ciągu ostatnich
lat, wraz z oddaniem do eksploatacji kilku bloków gazowo-parowych
(w Płocku, Włocławku i Toruniu) udział ten zwiększył się i osiągnął
w 2018 r. blisko 6%, zaś wielkość wyprodukowanej energii elektrycz-
nej wyniosła 9,6 TWh (rys. 6) [14]. Zgodnie z danymi z pierwszego pół-
rocza 2019 r. udział energii elektrycznej wytworzonej z paliw gazo-
wych wzrósł, w porównaniu do pierwszej połowy 2018 r., o blisko 20%
i wyniósł 7%. Co do udziału jest to wielkość porównywalna jak w przy-
padku Niemiec (rys. 8 i 9) [17], jednak wytwarza się tam zdecydowa-
nie więcej energii elektrycznej z gazu ziemnego – 40 TWh [5]. Mając
na uwadze realizowane obecnie inwestycje w sektorze wytwarzania,
takie jak budowa bloków gazowo-parowych w Stalowej Woli (450 MW
e
)
i Żeraniu (497 MW
e
), a także planowane inwestycje, w tym w Elektrowni
Dolna Odra, o łącznej mocy ok. 1400 MW
e
, można w perspektywie naj-
bliższych lat oczekiwać podwojenia mocy zainstalowanej w jednost-
kach gazowych, która istotnie wzrosła już w ciągu ostatnich trzech
lat (rys. 7). Kierunek wykorzystania gazu na cele energetyczne należy
zatem do najbardziej perspektywicznych segmentów polskiego rynku
gazu [13].
Na rys. 5. widać zdecydowaną różnicę pomiędzy kształtowaniem się
cen gazu na rynku w USA i Japonii. Awaria elektrowni w Fukushimie
w 2011 r. przełożyła się na zwiększenie importu surowców energetycz-
nych, w tym LNG, co skutkowało wzrostem cen (w latach 2011–2014
koszty importu LNG w Japonii były średnio przeszło 60% wyższe niż
w UE). Ceny gazu ziemnego na rynku amerykańskim są nie tylko ponad
dwukrotnie niższe od europejskich, ale także – w przeliczeniu na jed-
nostkę energii – od cen węgla w USA i coraz skuteczniej z nim kon-
kurują w strukturze dostaw paliw do energetyki [12], [20].
Zmiany na największym na świecie amerykańskim rynku energii mają
także wpływ na europejski rynek. Obserwowany kilka lat temu zwięk-
szający się strumień eksportu węgla z USA wywierał dodatkową presję
na obniżkę jego cen w Europie i dlatego też, pomimo restrykcyjnych
celów polityki ekologicznej, w wielu krajach UE wzrosło wykorzysta-
nie tego paliwa w produkcji energii elektrycznej. Potwierdzają to dane
z rynku brytyjskiego – w latach 2012–2013 najwięcej energii elek-
trycznej wytwarzano właśnie z węgla kamiennego. Spadek wykorzy-
stania gazu w energetyce, jaki miał miejsce w latach 2012–2013,
należy tłumaczyć m.in. zmniejszeniem jego wydobycia z rodzimych
złóż (2010 r. – 72 mld m
3
, 2013 r. – 57 mld m
3
), dynamicznym roz-
wojem wykorzystania OZE, niskimi cenami uprawnień do emisji CO
2
(zwłaszcza do 2015 r.) oraz konkurencyjnymi cenami węgla kamien-
nego na rynku europejskim. Powyższe czynniki miały także istotny
wpływ na mniejsze zainteresowanie gazem ziemnym ze strony sektora
energetycznego w większości państw UE – w 2011–2013 zapotrzebo-
wanie to obniżyło się o 30%.
Rodzaj nośnika
energii
Rok
2010 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Węgiel
24,78 33,67 31,33 23,96 18,33 7,52 5,55 4,23
Gaz ziemny
29,72 15,85 15,07 16,33 15,99 23,35 22,15 21,18
Paliwo jądrowe
13,93 15,21 15,44 13,85 15,48 15,41 15,12 14,06
Woda
0,23 0,36 0,31
0,4
0,42 0,34 0,36 0,33
Wiatr
0,69 1,48 2,07
2,3
2,86 2,64 3,52 4,14
Energia słoneczna
–
–
–
–
0,12 0,18 0,26 0,31
Tab. 3. Zużycie nośników energii do produkcji energii
elektrycznej wWielkiej Brytanii w 2010–2018 r. [mtoe] [4]
rys. A. Szurlej
Kształtowanie się cen gazu ziemnego w wybranych państwach UE,
Japonii i USA [USD/mln Btu] [2]
5
rys. A. Szurlej (2)
Wielkość produkcji energii elektrycznej z paliw gazowych (oś lewa)
oraz kształtowanie się udziału energii elektrycznej wytworzonej
z paliw gazowych w Polsce (oś prawa) w latach 2011–2018 [14]
6
Moc zainstalowana jednostek gazowych w latach 2010–2018 [MW] [16]
7
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2500
2000
1500
1000
500
0
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Niemcy
Wielka Brytania
Holandia
USA
Japonia
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
produkcja energii elektrycznej z paliw gazowych [TWh]
udział [%]
6
5
4
3
2
1
0
Zobacz serwis dla profesjonalistów:
44
RYNEK GAZU W POLSCE
