94
Technologia LED stosowana w oświetleniu obiektów przemysłowych
zmianę kształtu pola detekcji poprzez wprowadzenie różnych
układów optycznych lub przesłon montowanych w urządzeniu.
Przy wyborze rodzaju czujnika światła i ruchu należy kierować się
typem zainstalowanego w obiekcie systemu sterowania oświet-
leniem, wysokością i kształtem pomieszczeń, w których przewi-
dziane jest ich zastosowanie. Należy również zwracać uwagę, czy
w pomieszczeniu zamierzamy realizować detekcję obecności
i pomiar natężenia oświetlenia pochodzącego od światła dzien-
nego. Obecnie konstruowane czujniki mają możliwość opcjonalnej
realizacji detekcji ruchu i pomiar natężenia oświetlenia. Funkcje te
można włączać jednocześnie lub realizować tylko jedną z nich.
Zaprezentowany na rys. 8. czujnik ruchu nie wymaga podłączenia
do systemu sterowania oświetleniem – realizuje on opcję włącze-
nia lub wyłączenia zasilania. Jego maksymalne obciążenie prą-
dowe wynosi 5 A. Można je zwiększyć przez zastosowanie stycz-
nika. Innym rozwiązaniem są czujniki ruchu i światła podłączane
do systemów sterowania oświetleniem, np. czujnik światła, który
stanowi dodatkowy element do powyżej opisywanego czujnika
ruchu. Konstrukcja DALI ADAPTER została przedstawiona na rys.
8. Jest to nakładka, umożliwiająca podłączenie czujnika do cyfro-
wego systemu sterowania oświetleniem DALI. Regulacja czułości
czujnika światła w tym rozwiązaniu odbywa się w prosty sposób – za
pomocą potencjometru umieszczonego na czujniku (zaznaczony na
rysunku symbolem A4). Na poziom oszczędności energii elektrycz-
nej przy zastosowaniu czujników światła i ruchu wpływa wiele czyn-
ników. Ilość światła dziennego docierającego do pomieszczenia uza-
leżniona jest m.in. od rozmieszczenia i powierzchni okien, położenia
geograficznego obiektu.
Częstotliwość przebywania osób we wnętrzach ma wpływ na czas
działania oświetlenia. Z tego powodu dla każdego budynku należy
wykonać indywidualną analizę potencjalnych oszczędności energii
elektrycznej przy wykorzystaniu światła dziennego jako oświetlenia
dopełniającego do elektrycznego. Na rys. 9. w sposób schema-
tyczny przedstawione zostały oszczędności w zużyciu energii elek-
trycznej przy użyciu czujników światła i obecności.
Stosowanie systemów sterowania oświetleniem przyczynia się
do dalszych oszczędności w kosztach eksploatacji oświetlenia.
Oprawy wykonane w technologii LED mają większe możliwości
techniczne regulacji mocy i są odporniejsze na częste włączanie
niż tradycyjne oprawy oświetleniowe do lamp wyładowczych. Obec-
nie najbardziej popularnym systemem sterowania oświetleniem
jest DALI. W niektórych przypadkach stosuje się starszy –
analogowy 1–10 V. Przy doborze elementów sterowania oświetle-
niem i opraw oświetleniowych należy zwracać uwagę, jakie urzą-
dzenie zostało zainstalowane lub jest planowane do wdrożenia.
Z punktu widzenia technicznego można połączyć oprawy oświetle-
niowe i urządzenia sterujące pracujące w tych dwóch systemach ste-
rowania oświetleniem, ale praktyka wykazuje, że zwiększa to liczbę
potrzebnych elementów (głównie o konwertery sygnałów) oraz kom-
plikuje instalację.
x x x
Wnioski
Technologia LED stosowana w oświetleniu wnętrz rozwija się dyna-
micznie. Pojawiają się coraz efektywniejsze źródła światła LED, które
mogą być stosowane zamiast tradycyjnych rozwiązań. W przypadku
opraw oświetleniowych wykorzystywanych w halach przemysłowych,
wymiana lamp wyładowczych (w oprawach High Bay) spowoduje
zmianę parametrów oświetleniowych w pomieszczeniu, dlatego
bezpośrednia zamiana źródeł światła musi być poprzedzona ana-
lizą techniczną oprawy i wykonaniem projektu oświetleniowego.
W przypadku opraw świetlówkowych jest możliwa bezpośrednia
wymiana świetlówek na tuby LED, ale tylko tam, gdzie nie spowo-
duje to zmiany rozsyłu strumienia świetlnego (belki świetlne, oprawy
bez reflektora wyposażone w osłony rozpraszające światło). Nowe
oprawy oświetleniowe wykonane w technologii LED charakteryzują
się wysoką efektywnością energetyczną i długą trwałością. Zasto-
sowanie opraw LED zamiast tradycyjnych przynosi wymierną reduk-
cję kosztów eksploatacji oświetlenia. Należy jednak zwracać uwagę
na odpowiedni dobór typu oprawy do realizacji oświetlenia w danym
obiekcie z uwzględnieniem spełnienia wymagań oświetleniowych.
Z praktyki wynika, że w przeważającej liczbie przypadków nie jest
możliwe lokowanie opraw LED w miejsca już zamontowanych trady-
cyjnych opraw oświetleniowych. Z reguły proces taki wymaga reali-
zacji nowego projektu oświetleniowego. Elementy systemu sterowa-
nia oświetleniem powinny być dobrane z uwzględnieniem specyfiki
pracy i dostępności światła dziennego w danym obiekcie.
Literatura
1. PN-EN 12464-1 „Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc
pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”, grudzień 2012.
2. Materiały techniczne firmy Ledvance, 2017.
rys. A. Wisniewski (2)
Rys. 9. Potencjalne oszczędności energii elektrycznej przy zastosowaniu czujników
światła i obecności
Rys. 8. Nakładka z czujnikiem światła do czujnika ruchu VISION, sterowana sygnałem
DALI
rys. A. Wiśniewski (2)
