14
Materiały ścienne i stropowe zapewniające odpowiednią izolacyjność akustyczną hal
PATRON
TEMATU
www.isoroc.pl
Isoroc Polska S.A.
x x x
Hałas w halach przemysłowych – typowe źródła
i poziomy dźwięku
Głównymi źródłami hałasu występującego w halach przemysłowych
są maszyny lub urządzenia, instalacje techniczne oraz procesy techno-
logiczne. Poziom emitowanego przez nie dźwięku zależy od ich wiel-
kości i konstrukcji, a także rodzaju działalności, do której są wykorzy-
stywane. W przemyśle ciężkim można wyróżnić kilka podstawowych
kategorii źródeł hałasu o charakterystycznych poziomach dźwięku A:
• źródła energii, np. silniki spalinowe (do 125 dB), sprężarki i turbiny
(do 113 dB),
• maszyny i silniki pneumatyczne, np. młoty, przecinarki (do 135 dB),
• urządzenia do rozdrabniania, kruszenia, przesiewania, oczyszczania,
np. młyny kulowe i sita wibracyjne (do 120 dB), kraty i piły tarczowe
(do 115 dB),
• maszyny do obróbki plastycznej, np. młoty mechaniczne i prasy
(do 120 dB),
• obrabiarki do metalu: skrawarki, szlifierki, automaty tokarskie
(do 104 dB),
• obrabiarki do drewna: dłutownice (do 108 dB), strugarki i frezarki
(do 101 dB), pilarki (do 99 dB),
• urządzenia przepływowe, np. wentylatory (do 114 dB) i zawory
(do 120 dB),
• urządzenia transportu wewnątrzzakładowego, np. suwnice, prze-
nośniki, przesypy (do 112 dB).
W przemyśle lekkim poziom hałasu emitowanego przez urządzenia
lub instalacje techniczne na ogół jest znacznie mniejszy i kształtuje
się w granicach 60–90 dB(A). Jeżeli osiągnie ponad 80 dB(A), wów-
czas może powodować tymczasowe lub stałe podwyższenie progów
słyszenia, a nawet głuchotę. W przedziale 55–75 dB(A) wywołuje roz-
proszenie uwagi pracowników, może obniżyć ich wydajność, znacznie
utrudnia komunikację słowną, a w skrajnych przypadkach maskuje
dźwiękowe sygnały ostrzegawcze, zmniejszając w ten sposób bezpie-
czeństwo warunków pracy. Oznacza to, że w halach przemysłowych
kontrola hałasu powinna być przeprowadzana dla wszystkich stano-
wisk pracy, gdyż pozwoliłoby to obniżyć jego poziom, a tym samym
zwiększyć wydajność pracowników oraz ich bezpieczeństwo.
x x x
Ochrona przeciwhałasowa w halach przemysłowych
Dopuszczalne wartości hałasu na stanowisku pracy zostały okre-
ślone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia
6 czerwca 2014 r. [1]. Ponadto wymagania te oraz metodykę
pomiarów kontrolnych przedstawiono w normie PN-N-01307:1994
[2], zaś wytyczne do pomiarów hałasu w miejscu pracy w PN-ISO
9612:2009 [3].
Ze względu na zakres częstotliwości wyróżniamy trzy rodzaje hałasu:
infradźwiękowy, słyszalny i ultradźwiękowy. Każdy z nich ocenia się, stosu-
jąc różny zestaw parametrów i odpowiednie wartości graniczne.
Zgodnie z ww. dokumentami hałas słyszalny na stanowisku pracy jest
oceniany za pomocą trzech parametrów:
• poziom ekspozycji na hałas – odniesiony do 8-godzinnego (L
EX,8h
) lub
przeciętnego tygodniowego wymiaru pracy (L
EX,w
),
• maksymalny poziom dźwięku A (L
A,max
),
• szczytowy poziom dźwięku C (L
C,peak
).
Przy czym uznaje się, że hałas nie przekracza dopuszczalnego poziomu,
jeżeli wartość każdego z nich jest mniejsza od określonych progów.
W normie PN-N-01307:1994 podano także dopuszczalne wartości
hałasu wyrażone za pomocą równoważnego poziomu dźwięku A (L
Aeq,T
)
w czasie T pobytu pracownika na stanowisku pracy wymagającym pod-
wyższonej koncentracji uwagi (tab. 1).
W Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 6 czerwca
2014 r. [1] określono dopuszczalne wartości hałasu ultradźwiękowego
(tab. 2). Jest on oceniany za pomocą równoważnych poziomów ciśnienia
akustycznego w pasmach
1
/
3
oktawy o częstotliwościach od 10 do 40 kHz
odniesionych do 8-godzinnego lub przeciętnego tygodniowego wymiaru
czasu pracy oraz maksymalnych poziomów ciśnienia akustycznego.
Pod pojęciem hałasu infradźwiękowego rozumie się dźwięki z zakresu
częstotliwości 1–20 Hz. Do jego oceny używa się równoważnego
poziomu dźwięku L
eq
skorygowanego z charakterystyką ważenia G
(przy 8-godzinnym dobowym lub tygodniowym wymiarze czasu pracy
nie może przekroczyć wartości 102 dB) oraz nieskorygowanego szczy-
towego poziomu dźwięku L
peak
(nie może być większy od 145 dB).
Należy podkreślić, że wymagania dotyczące hałasu infradźwiękowego
Materiały ścienne i stropowe
zapewniające odpowiednią
izolacyjność akustyczną hal
dr inż. Romuald Bolejko
Politechnika Wrocławska, Katedra Akustyki
i Multimediów
Stanowisko pracy
L
EX,8h
lub L
EX,w
[dB(A)]
L
A,max
[dB(A)]
L
C,peak
[dB(A)]
L
Aeq,T
[dB(A)]
Ogólne stanowisko pracy
85
115
135
–
Kabiny bezpośredniego sterowania bez
łączności telefonicznej, laboratoria ze
źródłami hałasu, pomieszczenia z maszynami
i urządzeniami liczącymi, maszynami do
pisania i inne o podobnym przeznaczeniu
–
–
–
75
Kabiny dyspozytorskie, obserwacyjne
i zdalnego sterowania z łącznością telefoniczną
używaną w procesie sterowania, pomieszczenia
do wykonywania prac precyzyjnych i inne
o podobnym przeznaczeniu
65
Pomieszczenia administracyjne, biura
projektowe, do prac teoretycznych,
opracowywania danych i inne o podobnym
przeznaczeniu
55
Tab. 1. Dopuszczalne wartości poziomów hałasu słyszalnego w środowisku pracy [1], [2]
