warsztat architekta
19
architektura parametryczna
abc specjalisty
zakończyła się sukcesem nie tylko dzięki wprowadzeniu
cyfrowych narzędzi projektowych wspieranych programo-
waniem komputerowym, lecz także koordynacji specjalistów
z zakresu konstrukcji oraz wykonawców od wczesnych eta-
pów projektowych.
Queen Elizabeth II Great Court, British Museum
Inne podejście do wykorzystania, opisywanych metod
stanowi krzywoliniowe zadaszenie Wielkiego Dziedzińca
Królowej Elżbiety II zlokalizowanego w Londynie.
Zrealizowane w 2000 roku przekrycie dziedzińca jest
wynikiem współpracy brytyjskiego architekta Sir Normana
Fostera, specjalisty w zakresie oświetlenia Claude'a Engel'a
oraz biura konstrukcyjnego BuroHappold Engineering.
W porównaniu do wcześniejszego obiektu opery wydaje
się on reprezentować podobne podejście do wykorzysta-
nia cyfrowych narzędzi projektowych. Cechą odróżniającą
projekt autorstwa pracowni Foster + Partners jest sposób
projektowania formy. Kształt zadaszenia dziedzińca nie sta-
nowi próby odtworzenia komputerowego modelu, będące-
go swego rodzaju pierwotnym szkicem koncepcji, a wynik
optymalizacji geometrii w oparciu o obliczenia konstrukcyjne
oraz kontrolę doświetlenia wnętrza światłem dziennym.
Wewnątrz prostokątnego dziedzińca o szerokości 73 i długo-
ści 97 m znajduje się czytelnia na planie okręgu o promieniu
44 m, przesunięta o 3 m względem środka dziedzińca.
Wyzwanie postawione przed projektantami uniemożliwi-
ło zastosowanie powtarzalnych elementów konstrukcji, ze
względu na konieczność połączenia obrysu prostokątnego
z okrągłą podstawą wnętrza oraz jego dodatkowe prze-
sunięcie. W celu komputerowego wygenerowania formy
zadaszenia zdecydowano się na wprowadzenie dynamicz-
nej relaksacji, która polega na znalezieniu kształtu poprzez
deformację podstawowej struktury zestawem przyłożonych
sił. Użyty algorytm jest cyfrową wersją analogowego poszuki-
wania formy wcześniej wykorzystywanej przez katalońskiego
architekta i inżyniera Antoniego Gaudíego, który w swoich
poszukiwaniach geometrii stosował fizyczne modele optyma-
lizacyjne, polegające na przyłożeniu obciążeń do wiszących
lin, skutkującym otrzymaniem krzywizn charakteryzujących
się znakomitą dystrybucją sił. Ponownie konstrukcja zadasze-
nia o tak skomplikowanej formie byłaby niemożliwa bez uży-
cia cyfrowych metod fabrykacji, wspomaganych algorytmicz-
nym projektowaniem. Szklana powłoka o stalowej konstrukcji
4.
Zadaszenie dziedzińca
British Museum, fot. Steven Lek,
Foster + Partners
4
