warsztat architekta
tynki od efektów specjalnych
abc specjalisty
44
cieszą się fasady w kolorze białym z uwagi na ich uniwersalny
charakter. Biel łatwo łączy się z innymi kolorami. Zestawiając
ją z charakterystycznymi materiałami wykończeniowymi typu
drewno czy kamień, nadajemy budynkowi wyrazisty, nowo-
czesny charakter. W przypadku zestawienia np. ze standar-
dową czerwoną dachówką uzyskujemy klasyczne, ponadcza-
sowe połączenie. Chcąc uwydatnić formę budynku, należy
pomalować go na jednolity kolor. Im więcej detali i elemen-
tów dekoracyjnych fasady, tym barwa elewacji powinna być
bardziej stonowana i uspokojona.
Z kolei ciemne kolory mogą przyczynić się do wywołania
efektu wtapiania się budynku w otoczenie. Nadają archi-
tekturze prestiżowy charakter i elegancję, jednakże należy
pamiętać, aby nie zdominowały one powierzchni fasad.
Ciemny pigment ma zdolność absorbowania dużej ilości
promieniowania słonecznego, co może prowadzić do nie-
pożądanego efektu przegrzewania się budynku latem oraz
wyziębiania w porze zimowej. Pojawiające się w ścianach
różne naprężenia termiczne mogą przyczynić się do uszko-
dzenia elewacji poprzez np. pękanie tynku. Szacuje się, że
ciemne kolory powinny stanowić maksymalnie 10% całej
powierzchni elewacji. Mogą one pokrywać elementy deko-
racyjne lub niewielkie detale architektoniczne.
Dobieranie oraz łączenie kolorów elewacji należy starannie
przemyśleć. Chcąc podkreślić charakterystyczne elementy
architektury budynku, można zastosować inny niż na więk-
szości powierzchni fasady kolor. Trzeba jednak pamiętać,
aby przy wyborze kolorystyki zachować umiar i użyć jednej,
ewentualnie dwóch dodatkowych barw. Najlepsze efekty
uzyskuje się wtedy, gdy kolory elewacji nawiązują w pewien
sposób do otoczenia budynku. Harmonijnym zestawieniem
kolorystycznym jest zastosowanie barwy podstawowej
z barwą od niej pochodną.
Dobierając kolory, szczególną uwagę należy zwrócić na to,
że ich barwa w dużej mierze zależy od powierzchni, na
jakiej jest położona. Ogromny wpływ na odbiór kolorów
mają zróżnicowane faktury tynków, których przeróżna
ziarnistość może generować mniejsze lub większe zacie-
nienie barwy lub różne sposoby odbijania światła. Oprócz
tego niezwykle istotne są: otoczenie, w którym ekspo-
nowana jest elewacja, kąt padania światła, rodzaj podłoża,
warunki atmosferyczne, wilgotność powietrza, pora roku
itp. Ostateczny uzyskany kolor w dużym stopniu zależy od
warunków wykonania zaprawy tynkarskiej.
silikonowe są bardzo trwałe i odporne na starzenie pod wpły-
wem promieniowania UV. To wszystko sprawia, że nie wyma-
gają częstych zabiegów konserwacyjnych. Mogą być barwione
na niemal każdy kolor i długo zachowują jego trwałość.
W przypadku miejsc zlokalizowanych w pobliżu dużych
przestrzeni zieleni, zalecane jest stosowanie tynków mine-
ralnych i silikatowych, wyróżniających się niskim odczynem
alkalicznym, uniemożliwiającym ewentualny rozwój mikro-
organizmów na powierzchni przegród.
Pod względem ekonomicznym najlepszym wyborem jest tynk
akrylowy (przystępne koszty produktu przy dobrych parame-
trach technicznych). Charakteryzuje się wyjątkową elastyczno-
ścią umożliwiającą zabezpieczenie elementów budowlanych
przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Kolorystyka fasad
Kolor w architekturze jest niezwykle istotnym elemen-
tem, który odgrywa bardzo ważną rolę nie tylko w defi-
niowaniu estetyki budynku, ale także w akcentowaniu
jego funkcji użytkowej. Trzy podstawowe parame-
try koloru: jasność, odcień oraz nasycenie umożliwiają
rozróżnianie i identyfikację konkretnych elementów,
a także usytuowanie ich w przestrzeni. Główną funkcją
koloru jest podkreślenie oraz dopełnienie formy budyn-
ku poprzez wyróżnienie poszczególnych elementów jego
struktury. Odpowiednie dobranie barw może optycznie
zaakcentować podziały elewacji, jej układ oraz rytm, a także
przyczynić się do wizualnych zmian proporcji. Kolorystyka
budynku, oprócz nadania walorów estetycznych i funkcjonal-
nych, powinna budzić w odbiorcy określone emocje, zwracać
uwagę na ekspozycję detali oraz dostarczać odpowiednich
bodźców psychicznych – głównie takich, które będą sprzyjać
dobremu samopoczuciu i odczuciu zadowolenia estetycznego.
Planując kolorystykę fasad, należy przede wszystkim mieć
na uwadze zachowanie harmonii między projektowaną ele-
wacją, otaczającym budynek krajobrazem oraz elementami
architektonicznymi wyróżniającymi bryłę budynku.
Jasne barwy, podobnie jak w przypadku kolorów wykorzy-
stywanych we wnętrzach, optycznie powiększają przestrzeń,
eksponują i wyróżniają budynek z otoczenia. Wykonanie
elewacji w kolorze żółtym sprawia, że dom wydaje się cie-
plejszy, bardziej rozświetlony. Taką barwę najczęściej stosuje
się przy wykończeniu fasad małych domów parterowych.
We współczesnej architekturze ogromną popularnością
