32
Oznaczenia przewodów elektrycznych kolorami lub znakami alfanumerycznymi
• zaleca się, aby schematy i dokumenty zawierały następujące informa-
cje: typ i przekrój przewodów, długość obwodów, rodzaj i typ zabezpie-
czeń, prąd znamionowy lub nastawienie zabezpieczeń, przewidywane
prądy zwarciowe i moc zwarciową zabezpieczeń; warto, aby powyższe
informacje obejmowały wszystkie obwody instalacji;
• informacje zaleca się aktualizować po każdej modyfikacji instalacji,
tak aby rysunki i dokumenty wskazywały lokalizację każdego ukry-
tego urządzenia;
• zastosowane symbole powinny być dobrane z bazy danych IEC 60617
(PN-EN 60617 [3]).
x x x
Części i zakres tematyczny normy PN-EN 60445:2011 [5]
Jest to norma składająca się z dwóch części oznakowanych
EN 60445 i IEC 60445. Pierwsza zawiera: przedmowę, notę potwier-
dzającą oraz Aneks ZA (informacyjny). W przedmowie zapisano,
że w normie tej znajdują się wymagania ujęte w normie międzynaro-
dowej IEC 60445 z roku 2010 oraz w EN 60445:2007 (PN-EN
60445:2010 [4]) i EN 60446:2007 (PN- EN 60446:2010 [6]) z nastę-
pującymi uzupełnieniami: w rozdziale 3. dodano nowe definicje stoso-
wanych terminów, zmieniono niektóre zapisy punktów normy niemie-
ckojęzycznej oraz wprowadzono Aneks B (informacyjny) „Lista notatek
dotyczących niektórych krajów”. Nota potwierdzająca zapewnia, że
norma IEC 60445:2010 jest przyjęta przez CENELEC jako europejska.
Załącznik ZA (normatywny) zawiera spis czterech międzynarodowych
dokumentów normatywnych (IEC), które są niezbędne do poprawnej
interpretacji postanowień normy EN 60445:2010. Druga część PN-EN
60445:2011 [5] (IEC 60445) zawiera informacje i wymagania usze-
regowane w sposób następujący: Przedmowa, Wstęp, Zakres normy,
Normy przywołane, Terminy i ich definicje, Sposoby identyfikacji, Sto-
sowanie środków identyfikacji, Oznaczenia kolorami, Postanowienia
ogólne, Stosowanie oznaczeń jednokolorowych, Stosowanie oznaczeń
dwukolorowych, Oznaczenia alfanumeryczne, Postanowienia ogólne,
Identyfikacja zacisków urządzeń – Zasady znakowania, Identyfikacja
określonych przewodów, Aneks A (informacyjny) – kolory, oznaczenia
alfanumeryczne i graficzne stosowane dla identyfikacji przewodów lub
zacisków, Aneks B (informacyjny) – zestawienie z uwagami dotyczą-
cymi niektórych krajów. Zestawienie kolorystycznych oznaczeń identy-
fikacyjnych, alfanumerycznych i graficznych, wynikających z podstawo-
wych wymagań omawianej normy, są zebrane w tabeli A.1 Aneksu A.
Przedstawiono ją wraz z oznaczeniami literowymi kolorów w tab. 6.
Literatura
1. PN-EN 60073:2000P. „Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współ-
działaniu człowieka z maszyną, oznaczenie i identyfikacja – Zasady kodowania
wskaźników i elementów manipulacyjnych”.
2. PN-EN 60417 „Symbole graficzne stosowane na urządzeniach”.
3. PN-EN 60617 „Symbole graficzne stosowane w schematach”.
4. PN-EN 60445:2010P. „Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współ-
działaniu człowieka z maszyną, znakowanie i identyfikacja – Identyfikacja
zacisków urządzeń i zakończeń przewodów”.
5. PN-EN 60445:2011E. „Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współ-
działaniu człowieka z maszyną, znakowanie i identyfikacja – Identyfikacja
zacisków urządzeń, zakończeń przewodów i przewodów”.
6. PN-EN 60446:2010P. „Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współ-
działaniu człowieka z maszyną, znakowanie i identyfikacja – Identyfikacja
przewodów kolorami albo znakami alfanumerycznymi”.
7. PN-EN 60447:2005E. „Podstawowe zasady oraz zasady bezpieczeństwa
dotyczące współdziałania człowieka z maszyną, znakowanie i identyfikacja –
Zasady manewrowania”.
8. PN-EN 61082:1999P. „Przygotowanie dokumentów stosowanych w elektro-
technice – Wymagania ogólne”.
9. PN-EN 61346-1:2002P. „Systemy przemysłowe, instalacji i urządzenia
oraz wyroby przemysłowe – Zasady strukturyzacji i oznaczenia referencyjne.
Część 1: Reguły podstawowe”.
10. PN-HD 60364-5-51:2011P. „Instalacje elektryczne w obiektach
budowlanych. Część 5–51: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Posta-
nowienia ogólne”.
11. PN-IEC 60050-195:2001P. „Międzynarodowy słownik terminologiczny
elektryki – Uziemienia i ochrona przeciwporażeniowa”.
12. PN-IEC 60050-826:2007P. „Międzynarodowy słownik terminologiczny
elektryki – Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”.
13. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2003 r. w spra-
wie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytu-
owanie. DzU nr 75 z 2002 r., poz. 690 z późniejszymi zmianami (wersja
z 12.09.2009 i 12.08.2010 r.).
14. Ustawa z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane DzU nr 156 z 2006 r.,
poz.1118 (wersja z 30.06.2012).
Tab. 6. Oznaczenia kolorami, alfanumeryczne i graficzne dla przewodów i zacisków
Oznaczone przewody
lub zaciski
Identyfikacja przewodów lub zacisków poprzez
Znaki alfanumeryczne
1
Oznaczenia
kolorami
Symbole
graficzne
2
Przewody
Zaciski
Przewody AC
Linia 1
Linia 2
Linia 3
Przewód środkowy
Przewód neutralny
AC
L1
L2
3
L3
3
AC
U
V
W
–
BK
4
(czarny) lub BR
4
(brązowy) lub GR
4
M
N
M
N
BU
5
(niebieski)
nierekomendowany
Przewody DC
Przewód dodatni
Przewód ujemny
DC
L+
L–
DC
+
–
–
+
–
nierekomendowany
Przewody ochronne
Przewód PEN
Przewód PEL
Przewód PEM
PE
PEN
PEL
PEM
PE
PEN
PEL
PEM
GNYE
GNYE
6
(zielony i żółty)
lub BU
6
(niebieski)
nierekomendowany
Przewody połączenia
ochronnego
7
– uziemionego
– nieuziemionego
PB
PBE
PBU
PB
PBE
PBU
GNYE (zielony i żółty)
nierekomendowany
Przewóduziemiający
funkcjonalny
8
FE
FE
nierekomendowany
Przewód połączenia
funkcjonalny
FB
FB
1
zgodnie zwymaganiami rozdziału7.normy;
2
znakigraficzneodpowiadają symbolom stosowanymw IEC60417:
IEC60417-5032 (2002-10)
IEC60417-5031 (2002-10)
+
IEC60417-5005 (2002-10)
–
IEC60417-5006 (2002-10)
IEC60417-5019 (2002-10)
IEC60417-5021 (2002-10)
IEC60417-5018 (2002-10)
IEC60417-5020 (2002-10)
3
tylkopotrzebnew sieci, zwięcejniż jedną fazą;
4
kolejnośćkodówkolorowychw tablicy jestpodanawporządkualfabetycznym;nienależykojarzyć ich zpodanymi fazami
orazkierunkiemwirowania;
5
zgodnie zwymaganiami6.2.2podrozdziału6.2normy;
6
zgodnie zwymaganiami6.3.3do6.3.5podrozdziału6.3normy;
7
przewódpołączeniaochronnegowwiększościprzypadków jestuziemiony,dlategoniemusibyćoznaczony jakoPBE;
wprzypadkuzastosowaniaprzewodupołączeniaochronnegouziemionegooraznieuziemionegokażdyprzewódpowinienbyć
wyraźnieoznaczonyodpowiednio jakoPBU iPBE
8
żadnewyróżnienieFEani znakgraficzny5018w IEC60417niepowinnybyć zastosowanedlaprzewodu lub zacisku
spełniających funkcjęochronną
