Zabezpieczenia antykorozyjne stalowych konstrukcji wsporczych sieci elektroenergetycznych
100
W odróżnieniu od ww. sposobów czyszczenia woda nie narusza
stali, a więc nie zmienia profilu powierzchni (nie wytwarza chro-
powatości). Przy czyszczeniu wodą zawsze należy mieć na uwadze
powstawanie rdzy nalotowej, dlatego w przypadku stali nieocyn-
kowanej trzeba później zastosować farby, które nie są wrażliwe
na podłoże pokryte rdzą nalotową.
Najlepszą metodą przygotowania stali czarnej do malowania
jest usunięcie wad powierzchni w stopniu P2, zgodnie z PN-EN
ISO 8501-3, i obróbka strumieniowo-ścierna do stopnia Sa 2 ½,
zgodnie z PN-EN ISO 8501-1. Takie zalecenia dla konstrukcji
eksploatowanych w środowiskach o kategorii korozyjności od C3
określa PN-EN ISO 1090-2:2009.
W normie PN-EN ISO 12944-5 wyszczególniono systemy
malarskie (generycznie) zarówno dla stali czarnej, jak i ocynowa-
nej w zależności od kategorii korozyjnej. Przykładowo, dla kon-
strukcji ze stali węglowej oczyszczonej do stopnia Sa 2 ½
(PN-ISO 8501), która ma być eksploatowana w środowisku C4,
przewidziano 11 (16)
2
systemów malarskich. Nie wszystkie
farby spełniające wymagania stawiane w normie PN-EN ISO
12944-5 są odpowiednie dla konstrukcji wsporczych sieci elek-
troenergetycznych. Specyfika ich konstrukcji, a przede wszyst-
kim duże wysokości, zatem ograniczony dostęp innymi techni-
kami niż alpinistyczne, usytuowanie w terenie często w lasach
lub miejscach uniemożliwiających dojazd kołowymi środkami
transportu, trudności z zaopatrzeniem w wodę i inne tego typu
uwarunkowania stwarzają sporo ograniczeń związanych z przygo-
towaniem powierzchni i malowaniem wtórnym (renowacyjnym).
Te problemy spowodowały, że Państwowe Sieci Energetyczne
Operator S.A. wprowadziły system selekcji powłok malarskich
dopuszczonych do zabezpieczeń antykorozyjnych konstrukcji sta-
lowych i stalowych ocynkowanych. Idealnym rozwiązaniem byłyby
zestawy farb tworzące powłoki o bardzo wysokiej trwałości dla
wymalowań pierwotnych, które łatwo można usunąć lub przynaj-
mniej przygotować do przemalowania renowacyjnego.
Biorąc pod uwagę trudności z przyszykowaniem podłoża i malo-
waniem w trudnych warunkach terenowych, większość farb
w zestawach dopuszczonych przez PSE to farby jednoskładnikowe
na bazie żywic:
• akrylowe,
• alkidowe,
• winylowe i poliwinylowe,
• poliuretanowe (utwardzane wilgocią z powietrza),
• uretanowo-akrylowe.
Dopiero dla ciężkich środowisk korozyjnych, szczególnie dla C4
i C5 wprowadzono dwuskładnikowe zestawy farb bazujących na
żywicach epoksydowych i poliuretanowych. We wspomnianym
wykazie dokonano następującego podziału farb w zależności od
ich przeznaczenia i środowisk korozyjnych:
• zestawy malarskie na podłoża stalowe:
– C3,
– C4,
– C5
3
.
• zestawy malarskie na podłoża stalowe ocynkowane typu
„Duplex”:
– C3,
– C4,
– C5I.
• zestawy na podłoża stalowe ocynkowane do renowacji (mate-
riały malarskie akceptujące zarówno podłoża stalowe, jak
i ocynkowane):
– C3,
– C4,
– C5I.
Powyższy podział spowodowany jest tym, że obecnie nie wytwa-
rza się już konstrukcji wsporczych dla sieci elektroenergetycznych
ze stali czarnej, natomiast w kraju eksploatowanych jest dużo linii
tego typu, powstałych głównie w latach 60. i 70. XX w.
Wyselekcjonowane systemy malarskie poddane były zestawowi
badań wymienionych w normie PN-EN ISO 12944-6, obejmu-
jących m.in. odporność na działanie mgły solnej czy zmien-
nych warunków klimatycznych. Przykładowy zestaw farb dopusz-
czonych do zabezpieczenia konstrukcji wsporczej Państwowych
Sieci Energetycznych Operator S.A. na nowe konstrukcje ze stali
fot. M. Jaczewski
Fot. 2. Nowe konstrukcje wsporcze zabezpieczane są w systemie DUPLEX; linia
energetyczna w budowie (powiat Stargard Gdański)
