96
Zabezpieczenia antykorozyjne stalowych konstrukcji wsporczych sieci elektroenergetycznych
Wielkość i stopień złożoności stalowych konstrukcji wsporczych
sieci elektroenergetycznych zależy od wielu czynników, a przede
wszystkim od:
• wysokości napięcia znamionowego linii,
• liczby torów przesyłowych,
• rodzaju okablowania,
• ukształtowania terenu.
Można przyjąć, że im wyższe jest napięcie znamionowe linii,
tym wyżej muszą przebiegać przewody, które wraz ze wzrostem
napięcia powinny być również bardziej od siebie oddalone, aby
zapobiegać przeskokom. Linie dwutorowe w większym stopniu
obciążają podpory od linii jednotorowych, a więc ich konstrukcje
muszą zapewniać wyższą nośność. Kable gołe można bardziej
naprężyć niż te w osłonach, np. typu PAS, zatem konstrukcje
wsporcze linii z gołymi kablami mogą być rzadziej rozmieszczone
albo niższe, ze względu na mniejszy zwis przewodów. Wreszcie
teren górzysty lub konieczność przekraczania dużych przeszkód
wodnych wymusza na projektantach konstrukcje wsporcze
o znacznie zróżnicowanych wysokościach.
Projektanci konstrukcji wsporczych powinni opierać się na sze-
regu norm, w tym:
• PN-EN 50341-1:2013 „Elektroenergetyczne linie napowietrzne
prądu przemiennego powyżej 45 kV. Część 1: Wymagania
ogólne. Specyfikacje wspólne”;
• PN-EN 50341-2-22:2016 „Elektroenergetyczne linie napo-
wietrzne prądu przemiennego powyżej 1 kV. Część 2–22: Kra-
jowe Warunki Normatywne (NNA) dla Polski (oparte na EN
50341-1:2012)”;
• PN-EN 1990 „Eurokod. Podstawy projektowania konstrukcji”;
• PN-EN 1993-3-1:2008 „Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji
stalowych. Część 3–1: Wieże, maszty i kominy. Wieże i maszty”;
• PN-EN 1991-1-4 „Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje.
Część 1–4: Oddziaływania ogólne”;
• PN-EN 10056-2:1998 „Kątowniki równoramienne i nie-
równoramienne ze stali konstrukcyjnej. Tolerancje kształtu
i wymiarów”;
• PN-EN 1090-2:2009 „Wykonanie konstrukcji stalowych
i aluminiowych. Część 2: Wymagania techniczne dotyczące
konstrukcji stalowych”.
Tylko ostatnia z ww. norm określa szczegółowe wymagania doty-
czące ochrony konstrukcji stalowych przed korozją. Są to jed-
nak zalecenia nieuwzględniające specyfiki rozwiązań przezna-
czonych do stosowania w sieciach elektroenergetycznych – duże
konstrukcje wykonane ze stosunkowo niewielkich elementów lub
modułów, w których dominują połączenia skręcane. Ich malowa-
nie, zarówno pierwotne, jak i renowacyjne odbywa się na ogół
w miejscu docelowego posadowienia. Obecnie do realizacji
stalowych konstrukcji wsporczych sieci elektroenergetycznych
najczęściej stosuje się stal ocynkowaną ogniowo. Szczegółowe
zalecenia dotyczące cynkowania zawarto w normie PN-EN ISO
1461:2011.
Zalety cynkowania ogniowego:
• wykonywanie powłok odbywa się w dość stabilnych i w miarę
powtarzalnych warunkach;
• proces korozji cynku w środowiskach kategorii C3 i C4 zachodzi
stosunkowo wolno (PN-EN ISO 12 944-2:2018) – ubytek osiąga
maksymalnie 2,1 i 4,2 µm w ciągu roku;
• duża odporność powłok na uszkodzenia mechaniczne, w tym
ochrona miejsc, w których doszło do odsłonięcia stali.
Niestety cynkowanie ogniowe ma również kilka wad:
• bardzo zróżnicowana jakość pokryć cynkowych wynikająca
zarówno z dopuszczalnych zmian procesu technologicznego (np.
zawartości zanieczyszczeń podczas wytrawiania czy zanieczysz-
czeń w kąpieli cynkowej w granicach przewidzianych normami),
jak i niedopuszczalnych (np. skracanie czasu procesu czy prze-
kraczanie parametrów kąpieli);
Zabezpieczenia
antykorozyjne stalowych
konstrukcji wsporczych sieci
elektroenergetycznych
mgr inż. Michał Jaczewski
rzeczoznawca ochrony przed korozją
Polskiego Stowarzyszenia Korozyjnego,
inspektor FROSIO
fot. M. Jaczewski
Fot. 1. Pylon wsporczy przed rzeką Bug na linii jednotorowej 400 kV
