Page 64 - Hale Przemysłowe 2014

62
Oświetlenie hal przemysłowych
Najczęściej stosowanym rodzajem opraw przemysłowych do lamp
metalohalogenkowych są tzw. oprawy typu high-bay. Są one zwiesza-
ne, najczęściej ze źródłem światła umieszczonym pionowo w kloszu
o symetrii obrotowej, stanowiącym równocześnie odbłyśnik zapew-
niający symetryczno-obrotowy rozsył światła. Jego kształt decyduje
o typie emitowanej wiązki. Klosze opraw, w większości przypadków,
zamknięte są od dołu szczelną szybą i czasami dodatkową siatką, sta-
nowiącą zabezpieczenie mechaniczne. W górnej ich części znajduje się
szczelny korpus, mieszczący układ zasilania elektrycznego, składający
się ze statecznika elektromagnetycznego i elektronicznego układu za-
płonowego. W nowszych modelach opraw, przeznaczonych zwłaszcza
do lamp z jarznikiem ceramicznym, wbudowany jest elektroniczny
układ zapłonowo-stabilizacyjny. Oprawy typu high-bay do lamp
metalohalogenkowych mogą mieć także inny kształt, np. skrzynkowy.
Źródła światła umieszczone są w nich poziomo, a oprawy na ogół
wyposażone są w wewnętrzny odbłyśnik o kształcie parabolicznym
i jednej osi symetrii.
W przypadku hal przemysłowych, w których podwieszenie opraw do
stropu jest niemożliwe, wykorzystuje się oprawy montowane do ścian,
np. naświetlacze o niesymetrycznym rozsyle wiązki uzyskiwanej dzięki
poziomemu usytuowaniu źródła światła w specjalnym odbłyśniku
o dwóch osiach symetrii.
Oprawy oświetleniowe LED – to najnowsza generacja sprzętu
oświetleniowego, wykorzystującego zalety półprzewodnikowych źródeł
światła, jakimi są diody LED. Do ich podstawowych zalet należy bardzo
wysoka trwałość, skuteczność świetlna, pozwalająca na minimalizację
zużycia energii elektrycznej i racjonalizację jej kosztów, oraz szerokie
możliwości kontroli i sterowania.
Oprawy oświetleniowe LED mogą być łatwo ściemniane w pełnym za-
kresie i i sprawdzają się przy współpracy z czujnikami poziomu światła
naturalnego lub obecności osób w pomieszczeniu.
Technika LED wykorzystywana jest obecnie na kilka sposobów.
Pierwszym z nich jest zastosowanie, w istniejących oprawach świe-
tlówkowych, liniowych źródeł światła (lamp) LED (niewłaściwie
nazywanych świetlówkami LED). W celu wytworzenia promieniowa-
nia świetlnego wykorzystano w nich wiele elementarnych diod LED
typu SMD, przystosowanych do technologii montażu powierzchnio-
wego, umieszczonych w obudowie o formie, kształcie i wymiarach
tradycyjnej świetlówki. Wymiana świetlówek na liniowe lampy LED,
w istniejących oprawach, i związane z tym modyfikacje w układzie
elektrycznym oprawy są tak istotną zmianą w sposobie wykorzysta-
nia, że zdejmują z jej producenta wszelką odpowiedzialność za bezpie-
czeństwo eksploatacji. W wielu przypadkach, przy takiej moderni-
zacji, obniżenie zużywanej mocy wpływa na zmniejszenie strumienia
świetlnego, a co za tym idzie, natężenia oświetlenia i pogorszenie
warunków widzenia. Pod względem bezpieczeństwa lepszym rozwią-
zaniem jest zastosowanie liniowych źródeł światła LED konstrukcyjnie
przystosowanych do zamiany świetlówek, bez konieczności wprowa-
dzania zmian w istniejących oprawach świetlówkowych. Jednak przy
planowaniu takiej modernizacji pod uwagę należy wziąć możliwość
występowania zjawiska olśnienia, związanego z wysoką luminancją,
szczególnie w typach z kloszami przezroczystymi. Najlepszą alter-
natywą wydaje się być modernizacja przez zastosowanie całkowicie
nowych opraw o funkcjach takich samych jak świetlówkowe, jednak
zaprojektowanych specjalnie, z diodami LED zamontowanymi na
panelach zintegrowanych na stałe z oprawą.
Na rynku dostępna jest także coraz liczniejsza grupa opraw high-bay do
oświetlania wysokich hal przemysłowych, zaprojektowanych z wykorzy-
staniem techniki LED. Źródło światła stanowi w nich wiele elemen-
tarnych diod (tzw. Power LED), zintegrowanych na stałe z oprawą.
Wyposaża się je w zewnętrzne, soczewkowe układy optyczne kształtu-
jące rozsył światła. W zależności od ich rodzaju oprawa charakteryzuje
się wiązką świetlną symetryczną o szerokim lub wąskim kącie, albo
niesymetryczną. Dzięki użyciu różnych soczewek konstruktorzy mają
szerokie możliwości modyfikowania rozsyłu światła w jednej oprawie.
Istnieje też wiele prostszych konstrukcji opraw high-bay, w których jako
źródło światła wykorzystano wielodiodowy moduł LED, a do ukształ-
towania jego rozsyłu – klosz z odbłyśnikiem analogicznym do tego
w oprawach do lamp metalohalogenkowych.
❘ ❘ ❘ Racjonalizacja zużycia energii elektrycznej
Produkcja przemysłowa działająca na światowym poziomie, dąży do
wykluczenia negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne,
a konkurencyjność wymaga obniżania kosztów produkcji. Jednym
z ważnych czynników staje się zatem zmniejszenie zapotrzebowania
na energię elektryczną, w tym przeznaczoną na oświetlenie, przy
równoczesnym zapewnieniu najwyższej jakości światła, które wpływa
na ergonomię pracy. Stare i wyeksploatowane oświetlenie jest w wielu
przypadkach niewystarczające. Jego modernizacja wykonana na pod-
stawie fachowego projektu, pozwoli uzyskać wysoki poziom natężenia,
zgodny z rygorystycznymi wymaganiami norm, zapewnić jego równo-
mierność i zapobiec męczącemu zjawisku olśnienia. Właściwe oświetle-
nie, gwarantujące warunki dobrego widzenia, przeciwdziała zmęczeniu
pracowników, zwiększa wydajność i obniża liczbę popełnianych błędów.
Podnosi także poziom bezpieczeństwa oraz komfort pracy. Równoczesne
zastosowanie innowacyjnych źródeł światła i opraw z elektronicznymi
układami zasilania wpływa na wysoką efektywność energetyczną,
minimalizację kosztów energii elektrycznej, wydłużenie trwałości
instalacji oświetleniowej i zwiększenie bezpieczeństwa pracy, np. przez
zapobieganie efektowi stroboskopowemu na ruchomych częściach ma-
szyn. Funkcja DALI w statecznikach elektronicznych, zamontowanych
w oprawach świetlówkowych wykorzystywanych w halach, umożliwia
automatyczne sterowanie intensywnością oświetlenia za pośrednictwem
systemu komputerowego. Podobne możliwości zapewniają oprawy
LED. Dzięki danym dostarczonym do takiego systemu z odpowiednio
umieszczonych czujników światła, możliwa jest regulacja poziomu
natężenia oświetlenia sztucznego, uwzględniająca światło naturalne,
pochodzące z okien i świetlików w dachach hal produkcyjnych. Po-
mieszczenia produkcyjne można podzielić na strefy zgodnie z czasowym
harmonogramem pracy. W tych, które będą wykorzystywane jedynie
doraźnie, oświetlenie może być automatycznie wyłączane przez system,
dzięki współpracy z czujnikami obecności i ruchu. Pozwala to na nie-
zależne sterowanie każdą z opraw, a także poziomem natężenia światła
w poszczególnych strefach funkcjonalnych, w zależności od intensyw-
ności prowadzonych tam prac. System pozwala zdefiniować różnorodne
sceny świetlne, które są następnie realizowane według automatycznych
sekwencji, lub umożliwia doraźne ręczne zmiany oświetlenia. Centralne
programowanie i sterowanie odbywa się za pomocą panelu dotykowe-
go, który dzięki graficznej wizualizacji poszczególnych stref, w prosty
i intuicyjny sposób pozwala zarządzać ich oświetleniem. Dodatkowo
w każdej z nich można zamontować przyciski pozwalające na lokalną
regulację światła przez czasowe ograniczenie lub wyłączenie.