44
Innym rodzajem szkła, w którym, sterując napięciem elektrycz-
nym, można kontrolować stopień transmisji światła (a tym
samym i ciepła), jest
szkło laminowane
, w skład którego
wchodzi specjalna folia z ciekłymi kryształami, zmieniającymi
swoje położenie pod wpływem przyłożenia napięcia elektryczne-
go. W stanie „off ” kryształy układają się w sposób chaotyczny,
co powoduje, że szkło staje się matowe. W stanie „on” kryształy
układają się w sposób uporządkowany, a szkło staje się przezier-
ne. Przejście z efektu matowego na przezierne i odwrotnie jest
niemal natychmiastowe.
Szkło laminowane w stanie matowym można ponadto wykorzy-
stywać jako ekran umieszczony w szybie wystawowej, służący do
projekcji informacji i filmów reklamowych. Po wyświetleniu danych
szyba staje się przezroczysta i obserwator widzi za nią produkt,
który był przed chwilą promowany.
Opisywany rodzaj szyb pozwala ponadto sterować ilością energii
słonecznej docierającej do pomieszczenia (czyli współczynnikiem g)
w zależności od potrzeb – gdy chcemy bezpłatnie (pasywnie)
dogrzać pomieszczenie energią słoneczną, zwiększamy przejrzystość
szyby (zmniejszenie kosztów ogrzewania), a gdy chcemy chronić
się przed zbyt intensywnym słońcem, ograniczamy przejrzystość
przegrody (minimalizacja kosztów klimatyzacji, ochrona przed
oślepianiem).
Podobne powłoki jak na powierzchniach szklanych mogą być
nakładane na folie z tworzyw sztucznych. Dostępne są np. modele
z powłokami niskoemisyjnymi, przeciwsłonecznymi i selektyw-
nymi. Zaletą powlekanych folii jest możliwość naklejania ich na
istniejące przegrody szklane, co pozwala korzystnie modyfikować
parametry zamontowanych już oszkleń, bez konieczności ich
wymiany.
❘ ❘ ❘
Szyby dźwiękochłonne (chroniące przed hałasem)
Ograniczają przenoszenie dźwięków zewnętrznych przez okna i fa-
sady szklane, przez co poprawiają komfort akustyczny w budynku,
zwłaszcza gdy stoi on w miejscu narażonym na hałas (ruchliwe
drogi, sąsiedztwo lotniska).
Parametrami określającymi izolacyjność akustyczną przeszkleń są
wskaźniki R
w
(C; C
tr
), gdzie:
• R
w
jest ważonym wskaźnikiem izolacyjności akustycznej właściwej
[dB],
• C jest widmowym wskaźnikiem adaptacyjnym stosowanym dla
hałasu lotniczego [dB],
• C
tr
jest widmowym wskaźnikiem adaptacyjnym stosowanym dla
hałasu ulicznego [dB].
Ze względu na najczęściej występujący w środowisku hałas uliczny
podstawowym parametrem oceny akustycznej szyb jest wskaźnik
R
A2
= R
w
+ C
tr
, uwzględniający kształt widma hałasu niskoczę-
stotliwościowego (charakterystycznego dla odgłosów ulicznych).
Należy podkreślić, że wartość C
tr
jest zawsze ujemna, a zatem
wskaźnik R
A2
jest zawsze mniejszy od stosowanego do niedawna
wskaźnika R
w
. W przypadku występowania hałasu lotniczego
wskaźnikiem właściwym do oceny akustycznej jest R
A1
= R
w
+ C.
Podobnie jak w poprzednim przypadku, wartość R
A1
jest zawsze
mniejsza od R
w
.
W nowoczesnych szybach dźwiękochłonnych zestawia się tafle
różnej grubości, a stosując np. folie akustyczne, uzyskuje znaczące
wytłumienie dźwięków. Aby osiągnąć dobrą izolacyjność aku-
styczną, musi być zapewniona odpowiednia współpraca wielu
elementów zestawu szyby zespolonej. Najskuteczniejsze tłumienie
hałasów osiąga się przez zastosowanie okien z szybami zespolony-
mi z tafli:
• laminowanej – najlepiej jeśli zewnętrzna szyba ma budowę
warstwową, np. składa się z dwóch tafli szkła połączonego żywicą
lub folią PVB; od niedawna dostępne są również specjalne folie
akustyczne, które dzięki większej plastyczności słabiej przeka-
zują drgania z jednej tafli na drugą i wytłumiają hałas; różnice
w wartościach wskaźników akustycznych między szybą warstwową
(klejoną) a jednolitą (monolityczną) o tej samej grubości są znacz-
ne, co przekłada się na podwyższenie izolacyjności układu szyby
zespolonej;
• dużej grubości – zwiększenie grubości szyb składowych prowadzi
do lepszej ochrony przed hałasem; grubsza szyba ma większą masę,
co wpływa na efektywniejsze tłumienie przenikających przez nią
dźwięków (prawo masy);
• różnej grubości w zestawie szyby zespolonej (różnica nie powin-
na być mniejsza niż połowa grubości cieńszej szyby), np. 4 i 6 mm,
4 i 8 mm, 4 i 10 mm; grubszą taflę umieszcza się po stronie
zewnętrznej; zespolenie szyb „symetrycznych” nie jest korzyst-
ne – zjawisko koincydencji może nawet pogorszyć izolacyjność
akustyczną.
Ważne jest ponadto:
• oddzielenie tafli szkła szeroką ramką dystansową, która pozwala
zwiększyć odległość między szybami; szerokość komory międzyszy-
bowej nie powinna być więc mniejsza niż 16 mm; ze względu na
ochronę przed hałasem najlepsze jest okno skrzynkowe (lub podob-
ne konstrukcje fasadowe);
• wypełnienie gazem szlachetnym przestrzeni pomiędzy taflami
szkła; cięższe gazy gorzej przewodzą dźwięki, chociaż ich wpływ nie
jest tak duży jak w przypadku przewodzenia ciepła.
Komfort i wygoda, czyli szkło funkcyjne na fasadzie
Rys. 2. Szyba dźwiękochłonna
rys. Glassolutions