Rozdzielnice elektryczne w budynkach mieszkalnych
40
opracowanie schematu elektrycznego rozdzielnicy, dobór typu i para-
metrów znamionowych aparatów, szyn, kabli i przewodów, wybór
urządzenia o odpowiedniej wielkości i parametrach, rozmieszczenie
aparatów przewidzianych do zainstalowania, wygenerowanie widoków
elewacji i lokalizacji urządzeń, sporządzenie kosztorysu oraz zestawie-
nia aparatów i elementów rozdzielnicy.
x x x
Stosowanie rozdzielnic elektrycznych w budynkach
mieszkalnych
Rozdzielnice elektryczne są elementem instalacji elektrycznej,
a budynki mieszkalne obiektami budowlanymi, dlatego ściśle pod-
legają krajowym regulacjom prawnym, dotyczącym instalacji elek-
trycznych w obiektach budowlanych. Regulacje te wynikają głównie
z ustawy Prawo budowlane [1] i najważniejszego aktu wykonawczego
do niej – Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 r. (wraz z późniejszymi zmianami) w sprawie warunków tech-
nicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [2].
W rozdziale 8., poświęconym instalacji elektrycznej (dział IV dotyczący
wyposażenia technicznego budynku), zamieszczono szereg podstawo-
wych i szczegółowych wymagań technicznych, które należy uwzględ-
nić na etapie projektowania i budowy instalacji elektrycznych niskiego
napięcia. Dotyczą one m.in. zasilania rezerwowego, oświetlenia bez-
pieczeństwa, ewakuacyjnego, lokalizacji złącza instalacji, układu sie-
ciowego instalacji w budynku oraz podstawowych elementów wypo-
sażenia i sposobu prowadzenia instalacji (uziomów, łączników, tras
przewodów, przekrojów i materiałów przewodów, urządzeń ochrony
przeciwprzepięciowej, liczników energii, oprzewodowania, podziału
instalacji na obwody itp.) [2]. Wiele z nich dotyczy m.in. budynków
mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych oraz mieszkań. W świetle
wspomnianych przepisów w instalacjach elektrycznych w budynkach
należy stosować:
• złącza instalacji elektrycznej obiektu, umożliwiające odłączenie
od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru
i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmo-
sferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych;
• oddzielny przewód ochronny i neutralny w obwodach rozdzielczych
i odbiorczych;
• urządzenia ochronne różnicowo-prądowe lub odpowiednie do
rodzaju i przeznaczenia budynku bądź jego części, inne środki
ochrony przeciwporażeniowej;
• wyłączniki nadprądowe w obwodach odbiorczych;
• zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń;
• przeciwpożarowe wyłączniki prądu;
• połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, wiążące przewody
ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji
budynku;
• zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach pro-
stych, równoległych do krawędzi ścian i stropów;
• przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wyłącznie z miedzi,
jeżeli ich przekrój nie przekracza 10 mm
2
;
• urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej [2].
W rozporządzeniu [2] określono, że instalacje i urządzenia elektryczne
powinny zapewniać m.in.: ciągłą dostawę energii elektrycznej o odpo-
wiednich parametrach technicznych, stosownie do potrzeb użytko-
wych; bezpieczeństwo eksploatacji, a przede wszystkim ochronę przed
porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi
i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami
oraz spełnienie przepisów dotyczących projektowania, a także budowy
instalacji i urządzeń elektrycznych oraz polskich norm.
Najważniejszą regulacją określającą wymagania techniczne doty-
czące instalacji elektrycznych niskiego napięcia w budynkach jest
norma wielozeszytowa PN-IEC 60364
„
Instalacje elektryczne w obiek-
tach budowlanych
”
[3], składająca się sześciu części, z których szcze-
gólnie istotne są – część 3:
„
Ustalanie ogólnych charakterystyk
”
,
część 4:
„
Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo
”
i część 5:
„
Dobór
i montaż wyposażenia elektrycznego
”
.
Rozdzielnice stosowane w budynkach mieszkalnych są urządzeniami
niskiego napięcia. Muszą więc spełniać wymagania norm [4] i [5],
które dotyczą rozdzielnic i sterownic niskonapięciowych. Określają one:
warunki eksploatacji, wymagania konstrukcyjne, cechy techniczne oraz
zakres i rodzaj niezbędnych badań dla rozdzielnic i sterownic niskiego
napięcia. Wprowadzają m.in. podział odpowiedzialności między pro-
ducentem i wykonawcą rozdzielnicy, sposoby weryfikacji zgodności
z normami oraz wymagania stawiane przez użytkowników rozdzielnic.
Ponadto, bardzo ważną normą odnoszącą się do instalacji elektrycz-
nych w budynkach mieszkalnych, jest N SEP-E-0002
„
Instalacje elek-
tryczne w obiektach budowlanych. Instalacje elektryczne w budynkach
mieszkalnych. Podstawy planowania
”
[6]. Znajdują się w niej przepisy,
zalecenia i wytyczne dotyczące m.in. ustalenia wartości mocy zapo-
trzebowanej budynku mieszkalnego oraz określenia obwodów odbior-
czych, ich struktury i rozmieszczenia. Ma to istotny wpływ na zastoso-
wane w obiekcie rozwiązania rozdzielnic [8].
Literatura
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (DzU z 1994 r. nr
89, poz. 414 z późn. zm.).
2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75, poz. 690 z późn. zm.).
3. PN-IEC 60364 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”.
4. PN-EN 61439-1:2011 „Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe –
Część 1: Postanowienia ogólne”.
5. PN-EN 61439-2:2011 „Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe –
Część 2: Rozdzielnice i sterownice do rozdziału energii elektrycznej”.
6. N SEP-E-0002 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Insta-
lacje elektryczne w budynkach mieszkalnych. Podstawy planowania”.
7. W. Dołęga, „Rozdzielnice niskich napięć”, w: „Elektroinstalator” 6/2015.
8. W. Dołęga, „Wybrane aspekty projektowania instalacji elektrycznych
w wielorodzinnych obiektach mieszkalnych”, w: „Elektroinstalator”
6/2013.
9. H. Markiewicz, „Instalacje elektryczne”, wydanie 8, WNT, Warszawa
2014.
10. E. Musiał, „Rozdzielnice w budynkach mieszkalnych”, w: „Inżynier
Budownictwa” 6/2009.
11. J. Strzyżewski, „Elektryczność w budynkach. Vademecum”, Oficyna
Wydawnicza Polcen, Warszawa 2014.
12. A. Wolski, K. Pazdro, „Instalacje elektryczne w budynkach mieszkal-
nych w pytaniach i odpowiedziach”, wydanie 9, WNT, Warszawa 2005.
13. Karty katalogowe, materiały i specyfikacje techniczne firm: Elektro-
montaż Rzeszów, HABeR, Hager, Legrand, Moeller Electric.
14. BEZEL. Bezpieczeństwo Elektryczne –
/
instalacje-elektryczne/elementy-instalacji.
