4
Rozdzielnice należą do grupy najważniejszych elementów instalacji
elektroenergetycznych w obiektach: energetyki zawodowej, przemysło-
wych, handlowych, usługowych, biurowych i użyteczności publicznej.
Stanowią bowiem zespół urządzeń elektroenergetycznych wraz z szyna-
mi zbiorczymi, połączeniami elektrycznymi, elementami izolacyjnymi,
konstrukcją mechaniczną i osłonami, który wspólnie tworzy układ
zdolny do rozdzielania energii elektrycznej przy jednym poziomie napię-
cia, jak również do łączenia i zabezpieczania obwodów zasilających czy
odbiorczych. Ze względu na wartość napięcia znamionowego urządze-
nia te dzieli się na: rozdzielnice niskiego napięcia (nn) [do 1 kV] oraz
rozdzielnice średniego napięcia (SN) [1– 60 kV], które zostaną w formie
skrótowej scharakteryzowane w niniejszym artykule.
❘ ❘ ❘
Rozdzielnice SN
Rozdzielnice SN, ze względu na zastosowane rozwiązania konstrukcyj-
ne, można podzielić na modele:
• w izolacji powietrznej – otwarte, częściowo osłonięte,
• w izolacji powietrznej – prefabrykowane, osłonięte, z podziałem na
przedziały,
• w izolacji SF
6
– prefabrykowane, osłonięte, z podziałem na przedzia-
ły, całkowicie lub częściowo w izolacji SF
6
.
Rozdzielnice otwarte oraz częściowo osłonięte montuje się w miejscach
ruchu elektrycznego, dostępnych tylko dla wykwalifikowanej obsługi.
W energetyce przemysłowej najczęściej wykorzystywane są modele
osłonięte, gdyż mogą być instalowane również w halach produkcyj-
nych, nie zawsze w wydzielonych pomieszczeniach, blisko środka
obciążenia elektrycznego. Rozdzielnice prefabrykowane są złożone
z jednakowych członów montażowych, zawierających pola o rozma-
itym przeznaczeniu (liniowe, transformatorowe, pomiarowe, ogranicz-
nikowe, łączników szyn i inne), różniących się ponadto niektórymi
szczegółami technicznymi. Określone typy pól produkowane prze-
mysłowo w bardzo dużym stopniu umożliwiają dowolną konfigurację
rozdzielnicy spośród kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu dostępnych
pól, spełniających w możliwie największym stopniu wszystkie wyma-
gania techniczne i eksploatacyjne. Na rys. 1 przedstawiono przykłado-
wy przekrój poprzeczny pola rozdzielnicy SN w izolacji powietrznej,
natomiast na rys. 2. – pola rozdzielnicy SN w izolacji gazowej.
Obecnie w naszym kraju wytwarza się wiele różnych konstrukcji
rozdzielnic średniego napięcia. Większość z nich to modele nowe lub
starsze, zmodernizowane, w których zastosowano aparaty oraz osprzęt
wysokiej jakości i o znacznej niezawodności. Dzięki temu wzrósł po-
ziom techniczny oraz zmniejszyły się różnice pomiędzy poszczególny-
mi typami rozdzielnic w porównaniu z wcześniejszymi konstrukcjami.
Właściwości techniczne opisywanych urządzeń, warunkujące ich prze-
znaczenie i możliwość instalacji w określonych warunkach technicznych
czy środowiskowych, są charakteryzowane przez:
• podstawowe dane znamionowe,
• konstrukcję mechaniczną szaf, określaną przez wymiary zewnętrzne
i masę poszczególnych pól rozdzielnicy,
• odporność na wpływ środowiska (IPXX),
• łukochronność,
• sposób zainstalowania aparatów (rozdzielnice jedno- i dwuczłonowe),
• podział na przedziały,
• liczbę szyn zbiorczych,
• blokady przed błędnymi połączeniami,
Rozdzielnice średnich i niskich
napięć
Rozdzielnice średnich i niskich napięć
dr inż. Waldemar Dołęga
PolitechnikaWrocławska
ekspert
1.Przedział szyn zbiorczychpierwszego systemu
2.Przedział szyn zbiorczychdrugiego systemu
3.Odłącznik szynowypierwszy
4.Odłącznik szynowydrugi
5.Przedziałobwodów sterowniczych
 6.Przekładnikinapięciowe
 7.Wyłącznik lub inny członwysuwny
 8.Przekładnikiprądowe
 9.Przyłączakablowe
10.Uziemnik
Rys. 1. Przekrój poprzeczny pola rozdzielnicy średniego napięcia w izolacji powietrznej
MultiCell-2S
rys. JM-TRONIK
1
4
6
9
10
8
3
5
7
2
1.Wtykowew szynyprzekładnikinapięciowe
2.Wtykoweod stronykabliprzekładnikinapięciowe
3.Czujnik ciśnienia
4.Mechanizmwyłącznika
5.Sterownikpolowy (zabezpieczenie i sterowanie)
6.Mechanizm trójpozycyjnegoodłącznika
7.Trójpozycyjnyodłącznik
8.Szyny zbiorcze
 9.Membranadekompresyjna
10.Kanałgazówpołukowych
11.Podłączeniekablowe
12.Gniazdakabli
13.Gniazdopojemnościowegowskaźnikanapięcia
14.Wyłącznikpróżniowy
15.Kombi sensor lubprzekładnikprądowy
Rys. 2. Pole rozdzielnicy średniego napięcia w izolacji gazowej ZX2
rys. archiwum ABB
14
15
9
5
3
4
12
11
5
1
2
9
10
13
10
7
6
8
1,2,3,4,5 7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,...52