38
Artykuł promocyjny
EthosEnergy Poland prezentuje
Transformatory blokowe należą do najważniejszych elementów
systemu elektroenergetycznego i zlokalizowane są najbliżej urządzeń
wytwórczych energii elektrycznej. W przeszłości jednostki te budo-
wane były bez możliwości podobciążeniowej regulacji napięcia. Jed-
nak ze względu na wymagania krajowego operatora systemu prze-
syłowego w obecnie produkowanych transformatorach blokowych
konieczne jest zastosowanie regulacji. Pozwala ona na podobciąże-
niowe zmiany napięcia w szerokim zakresie – w taką funkcjonalność
wyposażono również opisywaną jednostkę blokową 450 MVA.
x x x
Uzwojenia
W procesie projektowania uzwojeń dokonano analizy wszystkich
możliwych czynników występujących podczas eksploatacji w syste-
mie elektroenergetycznym. Zwrócono uwagę na zapewnienie
wymaganej wytrzymałości przepięciowej i zwarciowej oraz obni-
żenie współczynnika strat dodatkowych. Za pomocą specjalistycz-
nego oprogramowania dokonano weryfikacji konstrukcji uzwojeń.
Zastosowana metoda projektowa bazowała na wypracowanym
doborze przepleceń napięciowych, proporcji wymiarowych i typów
przewodów.
W uzwojeniach dolnego napięcia DN w celu minimalizacji strat
obciążeniowych zostały wykorzystane przewody z ciągłą transpozy-
cją żył CTC (z ang.
Continuously Transposed Conductors
). Użycie
ich wraz z dodatkową warstwą kleju żywicznego, umieszczonego
między poszczególnymi przewodami elementarnymi, utwardza-
jącego się podczas procesu suszenia uzwojeń, przyczyniło się do
zwiększenia wytrzymałości na promieniowe i osiowe siły zwarcia.
Celem uzyskania równomiernego rozkładu pola elektrycznego
pomiędzy rdzeniem i uzwojeniem dolnego napięcia DN zasto-
sowano ekran elektrostatyczny. W tym samym celu na krańcach
uzwojeń użyto pierścieni ekwipotencjalnych.
Uzwojenia górnego napięcia GN wykonano jako wywrotkowe
z przepleceniami wysokonapięciowymi. Rozwiązania te, typowe dla
wykonań uzwojeń wysokonapięciowych, charakteryzują się niskimi
stratami, a przede wszystkim zapewniają dużą wytrzymałość
dielektryczną transformatora w trakcie eksploatacji. Uzwojenia
regulacyjne skojarzone z uzwojeniami GN wykonane zostały prze-
wodami CTC jako śrubowe. Połączone z podobciążeniowym prze-
łącznikiem zaczepów umożliwiają regulację napięcia w zakresie
±10% w ±8 stopniach regulacyjnych.
x x x
Przełącznik zaczepów
Ze względu na podobciążeniową regulację transformatora w zakresie
±10% zastosowano próżniowy przełącznik zaczepów w punkcie zero-
wym uzwojenia 420 kV. Na podkreślenie zasługuje fakt, że pierwsza
rewizja wewnętrzna przełącznika przewidywana jest nie wcześniej niż
po 300 000 operacji łączeniowych, niezależnie od czasu eksploatacji.
x x x
Rdzeń transformatora
Jego konstrukcja została zaprojektowana jako pięciokolumnowa ze
względu na ograniczenia wynikające z transportu kolejowego trans-
formatora oraz konieczność zastosowania podobciążeniowej regu-
lacji napięcia (rys. 1). Rdzeń wyprodukowano w technice step-lap,
a kolumny główne i powrotne sprasowano przy użyciu bandaży
szkło-epoksydowych. Belki prasujące, tzw. jarzmowe, poddano opty-
malizacji w zakresie wysokiej wytrzymałości na siły zwarciowe. Ze
względu na konieczność znacznego obniżenia poziomu hałasu
wytwarzanego przez rdzeń dokonano szeregu modyfikacji w kon-
strukcji belek jarzmowych i rdzenia.
Transformator blokowy 450 MVA
z regulacją podobciążeniową
W ostatnim czasie firma EthosEnergy Poland S.A.
wyprodukowała największy w swojej historii transformator
blokowy. Była to jednostka o mocy 450 MVA o przekładni
napięciowej 420/22 kV.
fot. EthosEnergy Poland
Fot. 1. Transformator blokowy typu TOBNRLb 450 000/420
rys. i fot. EthosEnergy Poland (4)
Fot. 3. Próżniowy przełącznik zaczepów typu VR (z lewej)
i Izolator kompozytowy typu RIP (z prawej)
Rys. 1. Rdzeń transformatora
Fot. 2. Układy izolacyjne transformatora
