126
Artykuł promocyjny
Innowacyjna linka wieszakowa L10 FeCu
30
do zastosowania w sieci trakcyjnej PKP
Współpraca Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach z firmą
Eltron-Kabel z Jaworzna zaowocowała wyprodukowaniem nowo-
czesnej linki wieszakowej na podstawie opracowanej i opaten-
towanej przez IMN technologii wytwarzania drutów płaszczowych.
Nowy wyrób powstał poprzez połączenie stali niskowęglowej
(rdzeń) z miedzią beztlenową Cu-OF (która stanowi płaszcz
kompozytu). Dzięki odpowiedniej proporcji materiałów przewod-
ność drutu bimetalowego FeCu
30
kształtuje się na poziomie
30% IACS.
Produkcja kompozytu FeCu
30
odbywa się na drodze ciągnienia
na zimno z wysokim zgniotem sumarycznym oraz międzyopera-
cyjną zmiękczająco-dyfuzyjną obróbką cieplną. Dzięki tym proce-
som uzyskuje się trwałe połączenie metalurgiczne dwóch materia-
łów o strukturze drobnoziarnistej. Kompozyt ten jest półproduktem
do wytwarzania wspomnianej linki wieszakowej o przekroju
10 mm
2
w oparciu o normę PN-74/E-90081.
Nowy wieszak charakteryzuje się wysokimi własnościami odpornoś-
ciowymi – na poziomie R
m
>900 MPa, oraz dobrą plastycznością.
Wytrzymałość zmęczeniowa w porównaniu do standardowego pro-
duktu wykonanego z miedzi elektrolitycznej Cu-ETP jest 10-krotnie
większa. Badania cyklicznego gięcia przeprowadzone w Akademii
Górniczo-Hutniczej w Krakowie pozwoliły stwierdzić, że przewód
bimetalowy (fot. 1) wytrzymuje ponad 400 tys. przegięć przy
zerwaniu pojedynczych drutów, podczas gdy przewód miedziany
ok. 38 tys. cykli, po czym następuje całkowite zerwanie elementu.
Drut podlega obróbce plastycznej aż do uzyskania średnicy o wiel-
kości
f
0,4 mm. Następnie skręcany jest w wiązkę, której fragment
przekroju przedstawiono na fot. 2. Ostatni etap produkcji wyko-
nywany jest na skręcarce cygarowej, gdzie powstaje gotowa linka
wieszakowa L10.
Oprócz wysokich własności mechanicznych, zamiana na linki wie-
szakowe nowego typu uzasadniona jest również aspektem eko-
nomicznym. Ze względu na wysoki koszt surowca strategicznego,
jakim jest miedź, udział w produkcie ok. 70% stali (objętościowo)
wydaje się być rozsądnym rozwiązaniem. Co więcej, co roku
dochodzi do kilkunastu tysięcy zdarzeń związanych z niszczeniem
i kradzieżą elementów miedzianych sieci trakcyjnych. Przy nie-
wielkiej wykrywalności tych incydentów przez Straż Ochrony Kolei
(SOK) – niesięgającej nawet 30% – generuje to wielomilionowe
straty finansowe. Powyższy schemat przedstawia statystykę tych
zdarzeń z lat 2010–11. Zastosowanie materiału kompozytowego
może skutecznie wyeliminować kradzieże, czyniąc linki wieszakowe
produktem bezwartościowym dla złodziei.
W dniu 11.04.2012 r. linka została przekazana do Zakładu Linii
Kolejowych w Tarnowskich Górach, gdzie zainstalowano ją na
odcinku badawczym, szlak Strzebin – Boronów, tor nr 2 linii nr 131
PKP PLK S.A. Od kwietnia 2012 r. do kwietnia 2014 r. linki te pod-
dawane były nadzorowanym próbom eksploatacyjnym. Podczas
całego okresu użytkowania nie stwierdzono żadnych zakłóceń ani
usterek, a testowana linka wieszakowa wykazała pełną sprawność
eksploatacyjną.
inż. Artur Żmuda – Eltron-Kabel
inż. Krzysztof Marszowski – Instytut Metali Nieżelaznych
Innowacyjna linka wieszakowa L10 FeCu
30
do zastosowania
w sieci trakcyjnej PKP
W ostatnich latach nastąpił silny rozwój polskiego
kolejnictwa za sprawą dostępności środków unijnych.
Nowoczesny tabor kolejowy, modernizacja istniejących
linii kolejowych i budowa nowych czy wygodniejsze
i szybsze podróżowanie to zmiany, które są najłatwiejsze
do zauważenia dla pasażera lub obserwatora tej
ewolucji. Jednak wspomniany wielki rozwój ma swoje
początki w drobnych innowacjach technologicznych,
niedostrzegalnych na pierwszy rzut oka, jak np.
udoskonalenia w konstrukcji sieci trakcyjnych.
rys. Eltron-Kabel
Rys. 1. Liczba i wykrywalność incydentów związanych z kradzieżą i dewastacją sieci
trakcyjnej PKP PLK S.A. w latach 2010–11
❚❚
Eltron-Kabel s.j.
ul. Rozwojowa 14, 43-600 Jaworzno
tel. 32 615 00 02
,
Fot. 2. Przekrój poprzeczny
linki wieszakowej L10
fot. Eltron-Kabel (2)
Fot. 1. Przewód wieszakowy po testach na cykliczne
przeginanie
