Sektor Elektroenergetyczny 2017
121
Według [6] ograniczniki chroniące aparaturę stacyjną wysokiego
napięcia powinny charakteryzować się co najmniej 2. klasą rozła-
dowania linii. Operator krajowego systemu przesyłowego wymaga,
aby w sieciach od 110 do 400 kV miały klasę 3. lub 4. W sieciach
SN mogą być używane ograniczniki o klasie rozładowania 1 lub
o znamionowym prądzie wyładowczym 5 kA. Jedynie w specjalnych
zastosowaniach, takich jak ochrona maszyn wirujących, linii kab-
lowych lub baterii kondensatorów, mogą być wymagane ogranicz-
niki o wyższych klasach rozładowania linii. Z reguły na wybór klasy
i znamionowego prądu wyładowczego mają wpływ: ważność sieci
i niezbędny stopień ochrony, liczba dołączonych linii w czasie dzia-
łania ogranicznika, wytrzymałości ich izolacji i właściwości pioru-
nowe terenu, przez które przebiegają linie połączone z dobiera-
nym urządzeniem.
W tabeli 1. podano również parametr I
hc
, czyli wartość szczytową
granicznego udaru prądowego (o kształcie 4/10 lub 2/20), który
jest wykorzystywany do badania odporności stosu warystorów ogra-
nicznika na ekstremalne przypadki uderzeń pioruna (bezpośrednio
w urządzenie) oraz udaru prądowego łączeniowego I
sw
. Urządze-
nia o wyższej klasie rozładowania linii są przystosowane do odpro-
wadzania większych ładunków, stąd też do ich prób wykorzystuje się
udary prądowe o większych wartościach szczytowych.
Kolejnym parametrem jest znamionowy prąd zwarciowy I
s
, który
może przepłynąć przez ogranicznik w czasie 200 ms w wyniku jego
wewnętrznego uszkodzenia (kiedy sam jest przyczyną zwarcia)
bez gwałtownego zniszczenia (rozerwania) obudowy lub jej zapa-
lenia. Przy doborze ogranicznika prąd I
s
powinien być zwykle sko-
ordynowany z wartością prądu zwarcia jednofazowego w miejscu
jego zainstalowania.
I
n
oraz I
sw
, charakteryzujące klasę ogranicznika, są wykorzysty-
wane do wyznaczania innych parametrów, takich jak piorunowy
i łączeniowy poziom ochrony, określanych odpowiednio przy
znamionowym prądzie wyładowczym oraz przy udarach prądowych
łączeniowych. Są to najwyższe wartości napięć obniżonych ogranicz-
ników przy przepływie ww. prądów. Piorunowy (uwzględniający dłu-
gości przewodów łączących ogranicznik z chronionym obiektem)
oraz łączeniowy poziom ochrony (jeżeli wymaga się jego uwzględ-
nienia – zgodnie z [4] jest istotny dla sieci o napięciach powyżej
245 kV) powinny być niższe niż znamionowy poziom izolacji zabez-
pieczanych urządzeń. Szczegółowy opis procedury doboru ogra-
niczników ze względu na ich poziomy ochrony przedstawiony został
w normie [6].
Każde uruchomienie ogranicznika skutkuje wydzieleniem się
w nim określonej porcji energii, która jednak nie powinna powodo-
wać wzrostu temperatury warystorów ponad wartości, po przekro-
czeniu których mogłoby dochodzić do ich zniszczenia lub uszko-
dzenia innych jego elementów. Zdolność pochłaniania energii
przez ograniczniki (podczas ich działania wydzielona energia jest
praktycznie równa akumulowanej) musi być większa niż ta wytwa-
rzana podczas likwidacji przepięć piorunowych i łączeniowych.
REKLAMA
